Đơn giản hóa thuật ngữ về carbon

Việc khai sinh ra nhiều thuật ngữ chuyên môn mới liên quan đến bối cảnh nhiều công ty bắt đầu quan tâm đến tính bền vững trong sản xuất. Thuật ngữ này được tạo ra nhằm gây ấn tượng đến công chúng rằng sẽ không xuất hiện carbon trong suốt quá trình kiến tạo, thực hiện sản phẩm mới, thậm chí cả trong lĩnh vực xây dựng.

Kể từ giai đoạn đầu của chiến dịch bền vững toàn cầu đến nay, các cụm từ như trung hòa không khí (climate neutral), carbon âm tính (carbon negative), net-zero (loại bỏ lượng khí thải do hiện tượng nhà kính)khái niệm bù trừ (offsetting) đang dần thay thế những từ khóa dễ hiểu hơn được sử dụng phổ biến trước đây: phân hủy sinh học, có thể phân hủy, tuần hoàn hay nhựa thải đại dương.

thuật ngữ 2

Ảnh: Tư liệu.

THUẬT NGỮ MƠ HỒ

Thông thường, các công ty chỉ đơn thuần sử dụng một thuật ngữ nào đó để gây ấn tượng đến công chúng. Năm 2019, một thương hiệu sản xuất đã tạo ra loại vodka carbon âm tính, đồng thời họ cũng cho ra mắt máy khử trùng không carbon đầu tiên và duy nhất trên thế giới được làm từ công nghệ đảo ngược quá trình biến đổi khí hậu nhờ ứng dụng cơ chế quang hợp.

Công ty đã tuyên bố sử dụng carbon dioxide thu được từ không khí để tạo ra rượu, một cơ sở để phát triển thành chất khử trùng. Mọi khái niệm do công ty đặt ra đều hữu ích và mang đến nhiều bước tiến cho chiến dịch bền vững toàn cầu, tuy nhiên sản phẩm chỉ đạt mức carbon âm tính nếu chúng nằm trong chai mãi mãi. Ngay sau mở nắp và sử dụng chất tẩy, chúng ta sẽ lại giải phóng carbon thêm một lần nữa.

“Chiến dịch đấu tranh toàn cầu nhằm giảm lượng khí thải carbon trong khí quyển đã sinh ra nhiều thuật ngữ và những tuyên bố khó hiểu.”

Một số dự án mới tại Birmingham bao gồm các tòa nhà chọc trời không khí thải (net-zero). Lượng khí thải carbon trong quá trình sử dụng công trình được đảm bảo bằng không nhưng quá trình xây dựng và chuỗi cung ứng vật liệu vẫn tạo ra lượng lớn carbon.

Hai ví dụ nêu trên chỉ là một trong số ít những dự án sử dụng khái niệm thuật ngữ mơ hồ, chính vì vậy cần có những thuật ngữ chính xác hơn. Điển hình như khái niệm net-zero, mặc dù chưa có định nghĩa nào thống nhất chính thức ý nghĩa của net-zero nhưng vẫn được hiểu là việc loại bỏ sản sinh carbon trong toàn bộ vòng đời của sản phẩm hoặc công trình. Đối với công trình, điều đó có nghĩa là cả quá trình hoạt động lẫn xây dựng.

thuật ngữ 1

Ảnh: Tư liệu.

OFFSETTING

Việc loại bỏ khí thải carbon hiện tại là vô cùng khó khăn, chúng ta được phép tạo nên sự khác biệt trong quá trình bù trừ chủ động (offsetting) để loại bỏ carbon khỏi khí quyển. Tuy nhiên offsetting lại là thuật ngữ đang bị lạm dụng rộng rãi.

Về cơ bản offsetting thường liên quan đến các chiến dịch không chặt phá rừng, phòng chống cháy rừng hoặc khuyến khích một ai đó giảm bớt lượng khí thải hơn mức bình thường. Nhiều công ty nổi tiếng tuyên bố đã trung hòa thành công carbon và loại bỏ chúng hoàn toàn khỏi mô hình làm việc của mình bằng những khoản bù trừ. Trên thực tế, điều đó vẫn không hoàn toàn đúng.

Để nói một cách chính xác hơn, họ đã phần nào giảm thiểu được các tác động tiêu cực và ngăn chặn phần lớn lượng khí thải xâm nhập vào khí quyển. Một trong số những chiến dịch đó là dự án thu khí metan từ nông nghiệp và các bãi chôn lấp để hạn chế khí thải sinh ra trong quá trình tiêu hủy rác.

TRUNG HÒA CARBON – LÀM SẠCH CARBON

Toàn bộ khái niệm về trung hòa carbon nên được hiểu như một hình thức làm sạch carbon. Hội nghi quan trọng về khí hậu Cop26 vừa diễn ra không lâu đã định hướng ràng cần phải cung cấp cho mọi người những hướng dẫn đơn giản để hành động (tuy nhiên vẫn cần hiểu rằng các khái niệm phức tạp hơn không phải là yếu tố cản trở tiêu chí bền vững).

Dù mơ hồ hay đơn giản rõ ràng, tất cả mọi khái niệm làm sạch carbon đều hướng đến một mục đích duy nhất: biến Trái Đất của chúng ta trở thành môi trường sống tích cực hơn trong tương lai.


Tổng hợp: Đức Nguyên | Theo: Dezeen | Ảnh: Tư liệu.


Xem thêm:

GAARA – Hệ sinh thái thu nhỏ

Ghế mache tái chế từ rác thải nhựa