Cắm hoa không chỉ là một thú chơi tao nhã, mà còn là cách con người đối thoại với không gian sống. Một bình hoa được đặt khéo léo có thể làm dịu ánh sáng, làm mềm những đường nét thô cứng của nội thất, và đôi khi còn kể một câu chuyện về văn hóa, thời đại, hay tâm trạng của chủ nhân ngôi nhà.
Từ Âu sang Á, từ cổ điển đến hiện đại, nghệ thuật cắm hoa đã phát triển thành nhiều phong cách khác nhau, phản ánh tinh thần, khí hậu và triết lý sống của từng vùng đất.
1. Châu Âu cổ điển
Phong cách cắm hoa cổ điển châu Âu gợi nhớ đến những cung điện Pháp, Ý thời Phục Hưng, nơi mọi chi tiết đều được trau chuốt tỉ mỉ. Nghệ thuật này bắt nguồn từ Hy Lạp và La Mã cổ đại, qua các thời kỳ Baroque của Pháp, Phục Hưng của Ý và Victoria của Anh.
Đến thời Phục Hưng, cắm hoa cổ điển châu Âu trở thành nghệ thuật độc lập với quy tắc riêng. Các loại hoa như hoa hồng, tulip, cẩm chướng thường được sắp xếp cân đối, tạo vẻ sang trọng, vương giả. Màu sắc chủ đạo là đỏ, vàng, kem, biểu tượng quyền quý và ấm áp. Bố cục thường theo hình tam giác, tròn hoặc đối xứng để tạo cảm giác hài hòa. Màu sắc không chỉ đẹp mắt mà còn truyền cảm xúc, từ tông trầm ấm đến rực rỡ. Qua các giai đoạn phát triển, phong cách Baroque nổi bật sự cầu kỳ, Rococo lãng mạn với màu pastel, còn thời Victoria đề cao sự quý phái và địa vị xã hội qua sự phối hợp đa dạng hoa và phụ kiện.
Cắm hoa kiểu French Baroque xuất hiện trên các bức tranh tĩnh vật cổ điển. Ảnh: Museo Nacional Thyssen-Bornemisza Madrid
Ảnh: Lucy Hunter
Ảnh: Erik Kvalsvik
2. English Garden
Nếu phong cách Châu Âu cổ điển mang vẻ sang trọng, quý phái thì English Garden lại đem đến cảm giác phóng khoáng, dịu dàng. Thoạt nhìn kiểu cắm hoa này có vẻ ngẫu hứng nhưng tổng thể vẫn rất hài hòa. Phong cách này phát triển từ vùng quê Anh, nổi bật với cách cắm hoa theo hình xoắn ốc hoặc bậc thang, sử dụng các loài hoa lá theo mùa, các cành được xếp sát nhau tạo nên vẻ đầy đặn, sinh động. Bình hoa thường thấp hoặc vừa để hoa tỏa đều mọi hướng, tạo sự cân đối. Các loài hoa phổ biến với phong cách này gồm hồng leo, cúc camellia, dành dành, mẫu đơn…
Ảnh: Brigitte Girling
Ảnh: The English Garden
3. Bohemian
Phong cách cắm hoa Bohemian mang tinh thần tự do, không ràng buộc quy tắc, bắt nguồn từ phong cách du mục của người Romani ở vùng Bohemia. Hoa dại, lá khô, cỏ lau, lông vũ và ruy băng hòa quyện trong một bình hoa mang đậm tinh thần phóng khoáng. Đây là lựa chọn yêu thích cho tiệc cưới, studio nghệ thuật hay không gian sống cá tính, thủ công.
Phong cách cắm hoa này không chú trọng sự đối xứng hay hình dáng cứng nhắc, mà thể hiện sự mềm mại, uyển chuyển một cách tự nhiên. Màu sắc nhẹ nhàng như kem, hồng phấn, đất nung hòa cùng điểm nhấn đỏ tía hay san hô. Lá xanh mềm mại như khuynh diệp, dương xỉ, ô liu kết hợp cùng hoa khô như pampas, lunaria tạo thêm chiều sâu và cá tính. Hoa boho đa dạng từ hải quỳ, thược dược, mao lương đến hoa hồng vườn và thảo đường Hoàng đế làm điểm nhấn. Các chi tiết như cỏ đuôi thỏ, cọ khô cũng giúp thiết kế thêm phong phú. Mục tiêu là cân bằng tự nhiên chứ không phải sự hoàn hảo.
Ảnh: Flowers by Willows
Ảnh: Tư liệu
4. Latin Tropical
Phong cách Latin Tropical từ Mỹ Latin và vùng Caribbean mang đến nguồn năng lượng rực rỡ. Hoa thiên điểu, dâm bụt, lan, trầu bà Nam Mỹ và lá cọ lớn được phối hợp để tái hiện sức sống nhiệt đới. Màu sắc tươi sáng, bố cục cao – thấp linh hoạt, rất phù hợp cho không gian mở, nơi ánh sáng và âm nhạc hòa quyện. Nhiều loài hoa nhiệt đới không chỉ đẹp mắt mà còn thơm ngát, với hình dáng độc đáo và thiết kế hiện đại, mang hơi ấm cùng vẻ đẹp nhiệt đới vào ngôi nhà. Đây là lựa chọn táo bạo, ấn tượng dành cho những ai yêu thích những gam màu rực rỡ và những loại hoa exotic.
Ảnh: Puna Kamali
Ảnh: Hana Tropicals
5. Ikebana
Ikebana, nghệ thuật cắm hoa truyền thống từ Nhật Bản mang một triết lý sâu sắc về thiên nhiên và cuộc sống. Mỗi cành hoa, chiếc lá đều mang ý nghĩa riêng, thể hiện sự cân bằng tinh tế giữa cao – thấp, sáng – tối và nhiều khoảng trống tạo nên vẻ đẹp tối giản nhưng đầy ý nghĩa. Lịch sử Ikebana bắt nguồn từ Phật giáo với việc dâng hoa đơn giản để tôn vinh Đức Phật từ hàng thế kỷ trước. Truyền thống này được duy trì và phát triển qua các thế hệ, với các trường phái nổi bật như Ikenobo, nơi đặt nền móng triết lý Ikebana, nhấn mạnh vẻ đẹp của hoa tươi lẫn hoa tàn và lòng thành kính trong cắm hoa.
Trường phái Sogetsu lại chú trọng sự tự do sáng tạo, coi Ikebana là nghệ thuật cho mọi người, mọi lúc, mọi nơi và với bất kỳ chất liệu nào. Thế hệ hiện tại tiếp tục phát triển trường phái này với tinh thần đổi mới, phá vỡ ràng buộc truyền thống. Ngoài ra, trường phái khác là Ohara nổi bật với cách kết hợp truyền thống và hiện đại, sử dụng kỹ thuật sáng tạo để tôn vinh vẻ đẹp tự nhiên của từng mùa.
Trường phái Ikenobo. Ảnh: Otomodachi
Trường phái Sogetsu. Ảnh: Ikebana International
Trường phái Ohara. Ảnh: Portland Japanese Garden
7.Nghệ thuật cắm hoa Trung Hoa
Nghệ thuật cắm hoa Trung Hoa tập trung vào sự hòa hợp giữa thiên – địa – nhân. Khác với Ikebana thiên về thiền, nghệ thuật Trung Hoa gần gũi với hội họa và thơ ca, mỗi bình hoa như một bức tranh chứa đựng triết lý nhân sinh. Phong cách này nhấn mạnh vẻ đẹp tự nhiên, cân bằng, tối giản và bất đối xứng, trái ngược với bố cục đối xứng của phương Tây. Mỗi loài cây đại diện cho phẩm chất con người như hoa sen cao quý, tre trung trực, hoa cúc kiên cường, hoa mai bất khuất.
Ảnh: Tư liệu
Lịch sử cắm hoa Trung Hoa hơn 3,000 năm, phát triển song hành cùng văn hóa và xã hội. Nghệ thuật cắm hoa này từng trải qua thăng trầm, đặc biệt suy giảm dưới thời nhà Nguyên và giai đoạn 1840-1978, nhưng đã được phục hồi sau cải cách năm 1978. Thời Đường – Tống là đỉnh cao của cắm hoa Trung Hoa, với những cuộc thi và sự phổ biến trong dân gian. Ngày nay, nghệ thuật cắm hoa truyền thống Trung Quốc được công nhận là Di sản Văn hóa Phi vật thể Quốc gia, thể hiện sự trân trọng và giữ gìn di sản quý báu này.
Ảnh: WAA.FAA.Cii
Thực hiện: Vy Dương
Xem thêm:
