Thành quốc Vatican là một vùng lãnh thổ nằm trọn trong lòng thủ đô Roma nước Ý, được công nhận là quốc gia độc lập nhỏ nhất thế giới cả về diện tích lẫn dân số (khoảng 764 người sinh sống trong năm 2023). Bên cạnh đó, nơi đây còn được xem là thánh địa của Kitô giáo, giữ vai trò quan trọng đối với Giáo hội Công giáo toàn cầu. Yếu tố nổi bật của địa danh là kiến trúc, chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của trường phái Phục Hưng và Baroque hoa lệ, nhằm tạo dựng sức mạnh đức tin đối với các tín đồ tôn giáo. Vì thế, sự hòa quyện với nghệ thuật điêu khắc và hội hoạ đã tạo dựng nên các công trình trứ danh, thu hút hàng triệu lượt du khách tham quan mỗi năm.
1. Vương cung Thánh đường Thánh Phêrô
Được hoàn thành sau hơn 120 năm xây dựng, vương cung Thánh đường Thánh Phêrô là một trong những nhà thờ công giáo lớn nhất trên thế giới với sự uy nghi trong đường nét kiến trúc Phục Hưng cùng phong cách trang trí Baroque tráng lệ. Với độ phức tạp cao của kết cấu công trình cùng sự bổ trợ hài hoà của các mảng chạm khắc, thánh đường này đã trở thành một kiệt tác kiến trúc vĩ đại nhất của thời kỳ Phục Hưng.
Mặt tiền đồ sộ của thánh đường với các chạm khắc kiến trúc và điêu khắc tinh xảo cùng hàng chữ Latinh tạo điểm nhấn với ý nghĩa tôn vinh vị Thánh tông đồ đầu tiên. Ảnh: Alvesgaspar
Mặt tiền thánh đường được thiết kế với số lượng lớn các cột trụ có điểm nhấn đến từ kiến trúc mái vòm đồ sộ. Tượng chúa Giêsu cùng 12 vị sứ đồ được điêu khắc phía trên mỗi cột trụ góp phần gia tăng sự uy nghiêm và phức tạp cho tổng thể công trình. Ngoài ra, hai bên mặt tiền được đặt bức tượng của thánh Phêrô và sứ đồ Phaolô như một lời đón chào các du khách đặt chân đến thánh đường linh thiêng.
Mái vòm lớn nhất thế giới được chạm khắc 16 vị giáo hoàng và các nhân vật đức tin như Chúa Kitô, Đức Mẹ Đồng Trinh… Ảnh: Tư liệu
Không gian bên trong có dạng hình thánh giá với gian giữa được kéo dài cho các băng ghế ngồi. Trung tâm thánh đường là mái vòm lớn nhất thế giới với các ô cửa sổ hỗ trợ chiếu sáng cho không gian vào ban ngày. Toàn bộ nội thất được trang trí xa hoa bằng đá cẩm thạch, nhấn nhá cùng các điêu khắc kiến trúc dát vàng và các bức phù điêu của các vị thánh, thiên thần, mô típ hoa lá…
Không gian bên trong được dát vàng lộng lẫy với các chạm khắc trang trí ấn tượng. Đặt tại trung tâm là đền thờ với tán che bằng đồng và về phía cuối là ngai tòa của Thánh tông đồ Phêrô. Đây là nơi thường xuyên diễn ra các buổi hành hương và phụng vụ hằng năm. Ảnh: Pietro Canali
Tượng điêu khắc Pietà (hay còn được gọi là Đức Mẹ sầu bi ) của danh hoạ Michelangelo được đặt tại lối vào phía Bắc của thánh đường. Ảnh: Juan M Romero
2. Quảng trường Thánh Phêrô
Được ví như “Trái tim của Vatican”, quảng trường Thánh Phêrô tại thành quốc Vatican nổi bật với quy mô hoành tráng, kiến trúc uy nghiêm và nguy nga. Nơi đây đã trở thành một trong những địa điểm thu hút khách du lịch hàng đầu thế giới, với chiều dài 320m cùng 240m chiều rộng, có sức chứa hơn 100,000 người và là một trong những quảng trường lớn nhất thế giới.
Quảng trường đồ sộ thành hình từ các hàng cột bao bọc thành dạng hình elip rộng lớn. Bên trong khuôn viên nhấn nhá với các đài phun nước cùng cột đá Obelisk. Ảnh: Diliff
Công trình được bao bọc bởi 284 cột Doric được xếp thành bốn hàng cột, tạo thành khu vực hình elip rộng lớn tại trung tâm và khung lối vào hình thang dẫn đến thánh đường. Trên nóc các hành lang là các bức tượng của 140 vị thánh Công giáo, góp phần gia tăng độ bề thế cho không gian quảng trường.
Điểm nhấn nổi bật đến từ cột đá Obelisk cổ được đặt tại trung tâm của quảng trường. Cột có dạng hình thon dài, mũi nhọn, hướng lên trời với chiều cao 25,5m. Trên đỉnh của cột được đặt một cây thánh giá lớn. Ảnh: Jubelon
3. Bảo tàng Vatican
Bảo tàng Vatican là một trong những bảo tàng nghệ thuật lớn của thế giới, hiện đang lưu trữ hơn 70,000 tác phẩm hội hoạ, điêu khắc và các hiện vật cổ. Năm 2023, nơi đây đón tiếp hơn 6,8 triệu lượt khách, chỉ sau bảo tàng Louvre của Pháp về số lượng người đến tham quan.
Mặt tiền bảo tàng Vatican nhấn nhá với tạo tác “Sphere Within Sphere” được làm bằng đồng bởi nhà điêu khắc người Ý Arnaldo Pomodoro. Ảnh: Tư liệu
Các tác phẩm trưng bày chủ yếu đến từ bộ sưu tập của Giáo hội Công Giáo Roma và Giáo Hoàng. Ngoài ra, bảo tàng còn trưng bày các tác phẩm điêu khắc La Mã, các kiệt tác nghệ thuật của thời kỳ Phục Hưng cùng các sáng tác hội hoạ, điêu khắc của các danh hoạ lẫy lừng như: Pablo Picasso, Vincent van Gogh, Paul Gauguin, Salvador Dalí…
Bảo tàng gồm 24 khu trưng bày. Mỗi khu được trang trí khác nhau nhằm phù hợp với chủ đề của từng khu vực. Ảnh: Corey Buckley
Kiến trúc bên trong bảo tàng được trang trí theo phong cách Baroque với các chạm nổi hoa lá cổ điển phủ ánh vàng sang trọng lên hầu hết các bề mặt. Sàn và tường đa số được ốp đá cẩm thạch với đa dạng đường vân và màu sắc, tạo nên sự thú vị trong mỗi không gian trưng bày.
Bên trong bảo tàng nổi bật với cầu cầu thang xoắn kép ấn tượng do Giuseppe Momo thiết kế năm 1932. Ảnh: Nicolas Hoizey
4. Nhà nguyện Sistine
Nhà nguyện Sistine được mệnh danh là “Báu vật của Vatican” bởi nơi đây tập trung các tác phẩm đỉnh cao của thời kỳ Phục Hưng đến từ danh hoạ lỗi lạc Michelangelo. Nhà nguyện nằm trong Điện Tông Tòa – nơi ở chính thức của Giáo hoàng, đóng vai trò là khu vực sinh hoạt tôn giáo và tổ chức Mật nghị Hồng y nhằm bầu chọn Giáo hoàng mới cho Vatican.
Các bức hoạ của Michelangelo được vẽ lên các bức tường và trần nhà bên trong nhà nguyện, tạo nên một không gian đậm chất nghệ thuật Phục Hưng. Ảnh: museivaticani
Cấu trúc bên trong có dạng hình hộp chữ nhật với mái vòm độc đáo, được phủ lên bởi các bức bích họa khổng lồ do Michelangelo thực hiện nhằm kể lại các câu chuyện trong Kinh Thánh. Các tác phẩm có độ chân thực của các kết cấu khung, được chính Michelangelo vẽ bằng tay. Bức họa nổi tiếng “Sự phán xét cuối cùng” tại khu vực tường trung tâm có độ chi tiết cao và bố cục ấn tượng. Xuyên suốt trần nhà, danh họa vẽ 9 phân cảnh trong Sách Sáng Thế của Cựu Ước trong kinh thánh Kitô, nổi bật nhất là cảnh “Sự tạo dựng Adam”, là kiệt tác hội họa đỉnh cao của thời kỳ Phục Hưng.
Bức bích họa “Sự phán xét cuối cùng”. Ảnh: Tư liệu
Bức tranh “Sự tạo dựng Adam” được vẽ trên trần nhà hình vòm của nhà nguyện. Ảnh: Tư liệu
Thực hiện: Quychibeo
Xem thêm
Tranh tường: Lịch sử, kỹ thuật và sự hồi sinh của một di sản nghệ thuật
