Post War Modernism (Chủ nghĩa Hiện đại Hậu chiến) là phong cách thiết kế phát triển mạnh mẽ sau Thế chiến II, đặc biệt từ cuối những năm 1940 đến đầu thập niên 1970. Đây là giai đoạn mà thiết kế tập trung vào việc tận dụng vật liệu công nghiệp mới, quy trình sản xuất hàng loạt và những ý tưởng mang tính cách mạng về không gian sống. Trong nội thất, Post War Modernism hướng đến sự giản lược hình thức, chú trọng công năng, đồng thời thể hiện tinh thần lạc quan và niềm tin vào tiến bộ khoa học – công nghệ của thời kỳ phục hồi sau chiến tranh.
Nhà ở xã hội Unite d’ Habitation thiết kế bởi Le Corbusier. Ảnh: Gili Merin
Sức sống của thời kỳ tái thiết
Sau Thế chiến II, nhiều quốc gia đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguồn lực, nhu cầu tái thiết nhà ở và cơ sở hạ tầng tăng cao. Vật liệu công nghiệp như thép, nhôm, ván ép, bê tông và kính trở nên phổ biến nhờ khả năng sản xuất nhanh và chi phí thấp. Đồng thời, những tiến bộ trong công nghệ chế tạo cho phép tạo ra đồ nội thất và vật liệu hoàn thiện với hình thức mới mẻ, nhẹ và bền. Tinh thần của phong trào này chịu ảnh hưởng từ mong muốn xây dựng một xã hội hiện đại, bình đẳng, trong đó thiết kế không chỉ dành cho tầng lớp thượng lưu mà hướng đến số đông.
Nhà hát Quốc gia thiết kế bởi Denys Lasdun. Ảnh: Simon Phipps
Đặc điểm nổi bật trong thiết kế nội thất
Nội thất Post War Modernism phản ánh tinh thần đổi mới và thực dụng của thời kỳ hậu Thế chiến II, khi xã hội vừa bước qua giai đoạn thiếu thốn nhưng vẫn nuôi khát vọng về một cuộc sống tiện nghi và hiện đại. Vật liệu công nghiệp như gỗ ép, thép ống, nhôm, kính, bê tông và nhựa tổng hợp được sử dụng rộng rãi, cùng sự xuất hiện của các bề mặt mới như laminate hay formica giúp giảm chi phí và nâng cao tính bền vững.
Căn hộ Warsaw thiết kế bởi Mistovia Studio. Ảnh: Oni Studio
Đường nét thiết kế của phong cách đều được thể hiện một cách tối giản với mảng khối rõ ràng, bố cục gọn gàng nhưng vẫn giữ được sự ấm áp nhờ gỗ tự nhiên, màu sắc trung tính kết hợp điểm nhấn tươi sáng. Không gian nội thất ưu tiên sự mở rộng và tính linh hoạt, hạn chế vách ngăn cố định, đồng thời khuyến khích sử dụng các món đồ đa năng, dễ di chuyển.
Căn hộ Zemlja thiết kế bởi Project V Architecture. Ảnh: Shantanu Starick
Công nghệ và tiện nghi hiện đại như thiết bị gia dụng, hệ thống chiếu sáng điều chỉnh hay giải pháp lưu trữ thông minh được tích hợp khéo léo, tạo nên môi trường sống thuận tiện. Bảng màu đặc trưng kết hợp nền trắng, xám, be với các tông vàng, cam, xanh lam hoặc xanh lục, cùng họa tiết hình học, trừu tượng hoặc cảm hứng thiên nhiên, mang đến tinh thần lạc quan.
Niềm tin vào sự tiến bộ
Về thẩm mỹ, Post War Modernism mang lại cảm giác thanh thoát, hiện đại và bền bỉ theo thời gian. Thiết kế không phô trương mà hướng đến vẻ đẹp tinh giản, nơi mỗi chi tiết đều phục vụ công năng. Về mặt xã hội, phong cách này đánh dấu bước chuyển mình của thiết kế nội thất từ sản phẩm thủ công đắt đỏ sang các giải pháp công nghiệp phổ thông, giúp đông đảo người dân tiếp cận với môi trường sống tiện nghi, hiện đại. Nó cũng phản ánh niềm tin vào sự tiến bộ và vai trò của thiết kế trong việc nâng cao chất lượng sống.
Căn hộ K60 Athens cải tạo bởi Ioanna Vlachaki. Ảnh: Ioanna Vlachaki
Mối tương quan giữa Post War Modernism và Mid-Century Modern
Post War Modernism và Mid-Century Modern thường bị nhầm lẫn do cùng xuất hiện trong giai đoạn giữa thế kỷ 20 và đều đề cao tính giản lược, công năng. Tuy nhiên, Mid-Century Modern nghiêng về sự ấm áp và gần gũi với thiên nhiên, sử dụng nhiều gỗ tự nhiên và đường nét hữu cơ, chịu ảnh hưởng mạnh từ triết lý thiết kế Scandinavia.
Trong khi đó, Post War Modernism có tính công nghiệp cao hơn, sử dụng nhiều vật liệu mới như kim loại, kính, nhựa và khai thác triệt để kỹ thuật sản xuất hàng loạt. Nếu Mid-Century Modern chú trọng cảm xúc và sự hài hòa, thì Post War Modernism nhấn mạnh vào sự đổi mới, hiệu quả và tinh thần tiên phong.
Villa Sayer thiết kế bởi Marcel Breuer. Ảnh: Alexandre Guirkinger
Ứng dụng trong thiết kế nội thất
Trong nội thất, Post War Modernism thể hiện qua không gian mở, ánh sáng tự nhiên dồi dào, đồ đạc tối giản và linh hoạt trong bố trí. Bàn ghế, tủ kệ thường có khối hình học rõ ràng, bề mặt phẳng, ít chi tiết thừa. Vật liệu mới như nhựa sợi thủy tinh, gỗ ép uốn cong hay kim loại sơn màu được ứng dụng để tạo nên những món đồ nhẹ, bền và có giá thành hợp lý. Không gian thường kết hợp màu nền trung tính với một vài điểm nhấn rực rỡ để tạo năng lượng tích cực.
Nhà Leme thiết kế bởi Paulo Mendes da Rocha. Ảnh: Leonardo Finotti
Nhà Nakashima thiết kế bởi Georges Nakashima. Ảnh: Adam Štěch
Ứng dụng trong kiến trúc
Trong kiến trúc, Post War Modernism ảnh hưởng đến các công trình dân dụng và công cộng với cấu trúc khung thép, mảng kính lớn và mặt bằng linh hoạt. Nhà ở thời kỳ này thường đơn giản hóa mặt đứng, nhấn mạnh tính thực dụng, đồng thời mở rộng kết nối giữa không gian bên trong và cảnh quan bên ngoài. Vật liệu công nghiệp không chỉ đóng vai trò kết cấu mà còn được sử dụng như một yếu tố thẩm mỹ, thể hiện tinh thần hiện đại và khả năng thích ứng với nhu cầu xã hội đang thay đổi.
Toà nhà Lever thiết kế bởi SOM. Ảnh: SOM
Nhà hát Opera Sydney. Ảnh: Wojtek Gurak
Thực hiện: Quốc Huy
Xem thêm:
Streamline Moderne: Di sản của giấc mơ công nghiệp hóa | Hidden Gems
