The Sound of Music là một bộ phim kinh điển được chuyển thể từ vở nhạc kịch Broadway nổi tiếng cùng tên. Đúng như nhan đề đầy chất thơ, bộ phim là hành trình dùng tình yêu và âm nhạc để khơi dậy tinh thần tự do, đánh thức tuổi thơ và mang lại sự hồi sinh nội tâm cho những con người đang sống trong giai đoạn xã hội đầy u tối.
Bộ phim mở đầu tại Salzburg – thành phố được mệnh danh là cái nôi của âm nhạc nước Áo và khép lại tại biên giới Thụy Sỹ – nơi gia đình Von Trapp tìm được sự tự do mà họ hằng ao ước. Qua ống kính điện ảnh, từng bối cảnh hiện lên như một bản giao hưởng thị giác: kiến trúc Baroque cổ kính hòa quyện cùng cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, vừa trữ tình, vừa mạnh mẽ, nâng đỡ tinh thần của toàn bộ thước phim.
Ảnh: Sưu tầm
Lấy bối cảnh nước Áo những năm trước Thế chiến II, The Sound of Music kể về Maria (do Julie Andrews thủ vai), một cô gái trẻ nhiệt huyết và yêu đời, rời tu viện để trở thành gia sư cho bảy đứa trẻ trong gia đình Đại tá Georg von Trapp – một người đàn ông góa vợ nghiêm khắc và gia trưởng. Bằng tất cả sự chân thành, lòng yêu thương và đặc biệt là âm nhạc, Maria dần sưởi ấm trái tim của những đứa trẻ và người cha khắt khe của chúng. Trong khi những bản nhạc vang lên giúp kết nối tình cảm gia đình von Trapp, thì ngoài kia, nước Áo đang đứng trước biến động xã hội to lớn khi Đức Quốc xã chuẩn bị cho việc sáp nhập (sự kiện Anschluß). Một lần nữa, tình yêu, âm nhạc và lòng can đảm đã giúp gia đình họ vượt qua mọi thử thách, tìm thấy sự tự do trong cả tâm hồn lẫn thực tại.
Ảnh: Sưu tầm
Trong The Sound of Music, thiên nhiên và kiến trúc của nước Áo không chỉ đơn thuần là khung cảnh minh họa hay làm nền cho câu chuyện. Dưới bàn tay tài ba của đạo diễn Robert Wise, từng ngọn đồi, từng khu vườn và từng công trình trở thành một phần không thể tách rời trong hành trình nội tâm của các nhân vật. Nước Áo hiện lên như một “nhân vật” lặng thầm nhưng đầy sức nặng, góp phần định hình cảm xúc, tính cách và những biến chuyển tâm hồn của cả gia đình von Trapp.
Ảnh: Sưu tầm
Ngay từ những giây đầu tiên của bộ phim, Maria xuất hiện một mình giữa những ngọn đồi bao la gió lộng, ngân vang khúc hát vui tươi “The hills are alive with the sound of music…”. Khung cảnh thiên nhiên khoáng đạt ấy như thấm đẫm tinh thần của chính cô: phóng khoáng, chân thành, yêu đời và tự do. Cảnh quay không lời thoại, không có những nhân vật khác, chỉ có tiếng hát hòa với gió trời và núi rừng nhưng lại hiệu quả hơn bất kỳ lời giới thiệu nào. Một người con gái gắn liền với âm nhạc, sống bằng cảm xúc (dù đôi khi hơi bất quy tắc) và nội tâm thuần khiết chính là tuyên ngôn về Maria đằng sau cảnh quay này.
Khung cảnh mở đầu này được quay tại khu vực núi Mehlweg, nằm ở rìa dãy Alps gần Salzburg. Với những thung lũng mở rộng, các triền đồi mượt mà và ánh sáng tự nhiên trong trẻo, nơi đây không chỉ tạo nên vẻ đẹp điện ảnh khó quên mà còn trở thành biểu tượng cho tinh thần giải phóng của bộ phim.
Từ sau thành công của The Sound of Music, vùng Mehlweg đã trở thành điểm đến không thể bỏ qua của du khách khi đến Salzburg.
Sự tương phản giữa các bối cảnh bắt đầu rõ rệt khi Maria bước vào biệt thự nhà von Trapp – nơi được cai quản bởi kỷ luật quân đội và bầu không khí khắt khe đến ngợp thở. Lũ trẻ phải xếp hàng theo tiếng còi, bước đều, chào cha vào mỗi buổi sáng như điểm danh trong quân ngũ, đi ngủ đúng giờ…. Chúng phải tuân thủ mọi quy tắc như những người lính nhỏ, cho thấy sự kìm kẹp và thiếu thốn hơi ấm gia đình trong ngôi nhà ấy.
Đại tá diễn giải vô số quy tắc trong nhà cho Maria trong ngày đầu tiên.
Lũ trẻ xếp hàng ngay ngắn trong tiếng còi lệnh của Đại tá.
Thậm chí, những đứa trẻ còn phải mặc đồng phục dù đang ở nhà.
Đến cả bữa ăn cũng mang cảm giác ngột ngạt và cứng nhắc.
Bối cảnh biệt thự cổ kính của nhà von Trapp được quay tại cung điện Leopoldskron – một công trình kiến trúc Baroque nằm lặng lẽ bên hồ Leopoldskroner Weiher. Cảnh trí rộng lớn nhưng tĩnh lặng, mặt hồ im ắng và những bức tường cao dày mang đến cho người xem cảm giác bị đè nén, y hệt trạng thái của bảy đứa trẻ khi phải sống dưới sự kiểm soát nghiêm ngặt của người cha Đại tá.
Căn biệt thự của nhà von Trapp.
Sau khi Maria bước vào biệt thự nhà von Trapp, màu phim dần ngả xanh cho thấy nỗi buồn và sự xa cách lạnh lẽo giữa bảy đứa trẻ với người cha của mình.
Chính vì thế, một trong những bước chuyển quan trọng nhất của phim là khi Maria đưa những đứa trẻ rời khỏi không gian ngột ngạt ấy, khuyến khích chúng bước ra ngoài thiên nhiên và biến âm nhạc trở thành cầu nối cảm xúc. Những phân đoạn hát ca rộn ràng trong bài “Do-Re-Mi” được quay tại nhiều địa điểm quanh thành phố Salzburg, nổi bật nhất là vườn hoa Mirabell. Đây là một khu vườn nổi tiếng với những hàng cây đối xứng, tượng đá cổ điển và đài phun nước duyên dáng. Khung cảnh tươi sáng và năng động phản ánh sự hồi sinh chậm rãi của cảm xúc, minh chứng cho khả năng kết nối và lan tỏa tình yêu thương của âm nhạc.
Ảnh: Sưu tầm
Ảnh: Sưu tầm
Ảnh: Sưu tầm
Ảnh: Sưu tầm
Ảnh: Sưu tầm
Vườn hoa Mirabell ngoài đời thực.
Tình yêu và sự chân thành của Maria dần rút ngắn khoảng cách giữa các thành viên trong gia đình von Trapp.
Tình yêu giữa Maria và Đại tá Georg von Trapp cũng dần nảy nở trong không gian yên tĩnh và lãng mạn của kiến trúc châu Âu cổ, nơi những bức tường không còn là rào cản mà trở thành chứng nhân cho sự gắn bó.
Một địa điểm quan trọng khác trong hành trình chuyển biến nội tâm của Maria là tu viện Nonnberg – nơi cô từng gia nhập dòng tu trước khi đến làm gia sư tại nhà von Trapp và nhiều lần quay trở về để tìm câu trả lời cho những giằng xé trong trái tim và tình yêu. Được xây dựng từ thế kỷ thứ 8, Nonnberg là tu viện nữ cổ nhất ở vùng nói tiếng Đức. Những bức tường dày, cửa vòm và không khí trang nghiêm của tu viện không chỉ phản ánh đời sống tu trì khép kín mà còn ẩn ý rằng đây là nơi cho Maria sức mạnh và niềm tin để lựa chọn những điều cô mong muốn, đồng thời cho cô chỗ dựa để bảo vệ gia đình nhỏ trong những phân cảnh chạy trốn khỏi quân đội Đức thi hành điều lệnh Anschluß.
Tu viện Nonnberg trong The Sound of Music.
Tu viện Nonnberg ngoài đời thực.
Nội thất bên trong tu viện.
Không khí trang nghiêm của tu viện trong The Sound of Music.
Không khí trang nghiêm của tu viện trong The Sound of Music.
Không khí trang nghiêm của tu viện trong The Sound of Music.
Trong phim, đám cưới của Maria và Đại tá von Trapp được diễn ra tại nhà nguyện của tu viện Nonnberg. Tuy nhiên, trên thực tế, đám cưới này được quay tại nhà thờ Mondsee, cách Salzburg không xa.
Với nội thất baroque trang trọng, trần cao, ánh sáng xuyên qua các cửa kính màu rực rỡ, nhà thờ Mondsee tạo nên một bối cảnh vừa linh thiêng, vừa lãng mạn – đánh dấu bước chuyển lớn trong cuộc đời hai nhân vật chính.
Sau những phân đoạn chạy trốn nghẹt thở, cảnh cuối bộ phim đưa khán giả trở lại với thiên nhiên, khi gia đình von Trapp quyết định vượt núi sang Thụy Sỹ để trốn khỏi sự truy đuổi của Đức Quốc xã. Hình ảnh họ tay trong tay đi qua những rặng núi là biểu tượng mạnh mẽ cho lòng can đảm, tình yêu và khát vọng tự do. Được thực hiện ở khu vực gần dãy Alps, hướng về vùng Salzkammergut (tương tự như cảnh mở cầu), phong cảnh hùng vĩ và hoang sơ của thiên nhiên được sử dụng như lời kết đầy hy vọng cho hành trình tìm kiếm sự tự do và giải thoát của cả gia đình.
Gia đình von Trapp chạy trốn khỏi sự truy lùng của Đức Quốc xã.
… họ cùng nhau đi qua những triền đồi tại biên giới Thụy Sỹ, hướng đến tự do và khát vọng.
Vượt qua khỏi câu chuyện về tình yêu, âm nhạc và sự trưởng thành, The Sound of Music là một bản tình ca gửi đến nước Áo, với thiên nhiên và kiến trúc như những bạn đồng hành trong mỗi bước ngoặt cảm xúc. Hơn nửa thế kỷ trôi qua, dấu vết của bộ phim vẫn còn in đậm trên mảnh đất này dưới dạng các biểu tượng du lịch, cho thấy điểm chạm giữa điện ảnh và thực tại. Có lẽ, điều đẹp đẽ nhất mà The Sound of Music đã để lại, chính là cách mà nước Áo hiện lên trong từng khung hình: sống động, tinh tế và đầy chất thơ.
Thực hiện: Thùy Như
Xem thêm:
Bối cảnh Emily in Paris 4: Những bước ngoặt mới bất ngờ
Bối cảnh siêu thực trong phim Poor Things
Thi pháp thị giác trong bối cảnh The Phoenician Scheme của Wes Anderson
