Tác phẩm / công trình nào theo anh mà giá trị của thời gian là chất xúc tác tuyệt vời nhất?
Hệ thống bảo tàng theo tôi là nơi chứa đựng dấu ấn thời gian giá trị nhất, nó kết nối con người với quá khứ và hiện tại, lưu giữ được những đỉnh cao của sự phát minh khoa học cũng như nghệ thuật. Qua đó chúng ta được biết đến những giá trị thay đổi theo thời gian trong từng xã hội, tiếp nối từ quá khứ đến tương lai, hiểu chúng để người đương thời hoàn thiện tiếp. Với tôi bảo tàng Moma (Museum of Modern Art) ở New York là một ví dụ, những tác phẩm nghệ thuật, kiến trúc, thiết kế, nghệ thuật ứng dụng… đỉnh cao của thế giới được giới thiệu tại đây.
Trong nghề nghiệp của anh, công đoạn nào và kỹ thuật nào cần nhiều thời gian nhất – một quy trình không thể lướt qua dù cho có bao nhiêu năm kinh nghiệm?
Là họa sĩ, công việc của người sáng tạo, với tôi cần rất nhiều thời gian cho việc lên ý tưởng bức tranh, trong đó cũng cần cảm xúc đủ độ chín trước khi đặt bút vẽ. Song không thể nói trước rằng phần thể hiện có thể nhanh hay chậm sau khi đã có ý tưởng , nó tùy thuộc vào việc kết nối giữa những điều mình nghĩ và việc vẽ. Trong quá trình làm việc, tư duy sáng tạo liên tục mở ra, đôi khi không dừng lại, những thay đổi không phụ thuộc vào ý tưởng ban đầu một cách cứng nhắc, bởi sáng tạo đồng nghĩa với tự do, lúc này nó tùy thuộc vào tâm trạng của nghệ sĩ trong từng khoảnh khắc, không gian, thời gian, đối tượng mẫu vào thời điểm sáng tạo đó.
Người nghệ sĩ trong lúc làm việc lý trí không mách bảo được cảm xúc, cũng như cảm xúc không phải bám đuổi theo lý trí, nhiều lúc chúng không song hành. Theo kinh nghiệm của tôi, nếu tác phẩm thiên về lý trí thì dễ bị khô cứng, nếu thiên về cảm xúc, đôi khi tác phẩm dễ hời hợt nông cạn, việc hài hòa được hai điều đó là cả một nghệ thuật.
Giai đoạn nào trong hành trình nghề nghiệp mà anh thấy mình cần chậm lại, và vì sao?
Hành trình sáng tạo nghệ thuật của nghệ sĩ sung mãn nhất là giai đoạn 30 đến 50 tuổi (đúng về cơ học và vật lý học). Khoảnh khắc chậm nhất của người nghệ sĩ trong lúc làm nghề không phải là tuổi tác mà là lúc anh ta đặt bút ký tên vào tác phẩm, khi đó “đứa con tinh thần” sẽ không chỉ nhận được tình cảm của tác giả nữa mà nó sẽ được đến với người thưởng ngoạn, sẽ được đánh giá bằng nhiều cái nhìn khác .
Những trải nghiệm chậm rãi nào mà anh tâm đắc nhất mỗi ngày?
Mỗi ngày được sống và làm việc tự do là hạnh phúc của người nghệ sĩ, được làm tất cả những điều mình thích thật thú vị, có khi là sửa nhà, chăm cây, cà phê cùng bạn, ngắm những bức tranh mới vẽ và bức còn dang dở… Tất cả thật chậm rãi nhưng là nguồn cảm hứng cho những tác phẩm mới, chắt lọc.
Minh họa: KTS Trương Gia Việt & NVCC.
Xem thêm: