Alhambra – Vẻ đẹp của sự hoàn hảo

23:18, 04/03/2018

Alhambra là pháo đài phòng vệ, hình thành từ năm 889, chuyển thành cung điện các vị vua Hồi giáo từ thế kỷ 13. Kể từ đó, Alhambra được mệnh danh là biểu tượng kiến trúc của văn minh Hồi giáo với vẻ đẹp nguy nga, tráng lệ, quy mô lớn nhất toàn vùng châu Âu tại Tây Ban Nha.

Alhambra được mệnh danh là lâu đài đỏ ở vùng Andalusia, sắc đỏ của công trình được tạo nên bởi lớp gạch nung của những bức tường thành cao ngất. Khi bình minh lên hoặc lúc chiều tàn, lâu đài nhìn từ phố cổ Granada càng trở nên nổi bật và ấn tượng. Ngoại thất của Alhambra mang chi tiết giản đơn, nhìn từ xa chỉ gồm các hình khối, tòa tháp liên hoàn, đường nét rắn rỏi, không chi tiết trang trí hoa mỹ vốn thường gặp ở các kiểu thức kiến trúc lâu đài khác. Thế nhưng khi bước vào không gian nội thất, cả một thế giới trang trí kỳ diệu mở ra với sự kết hợp của điêu khắc đá, của vòm trần tinh tế, và hiển nhiên không thể thiếu Azulejo.

Ở Alhambra, các mảng trang trí có Azulejo chỉ chiếm số lượng nhỏ so với tổng thể bề thế của công trình và các kiểu trang trí khác, nhưng chính là Azulejo của thời kỳ đầu hình thành và phát triển tại vùng Andalusia của Tây Ban Nha. Điểm dễ nhận diện Azulejo thời sơ khai là các chi tiết, đường hoa văn hình học giản đơn như lục giác, bát giác, hình bán nguyệt, dấu cộng, dấu nhân, ngôi sao… Nguyên do bởi theo những quy định của đạo luật Hồi giáo, các chi tiết trong trang trí kiến trúc thường không sử dụng hình vẽ miêu tả chân thực hoa lá, con người hoặc động vật.

Chi tiết kiến trúc đường cong với các mảng trang trí đậm dấu ấn Hồi giáo ở Alhambra.

Sự cạnh tranh ngầm giữa các thế lực cầm quyền giàu có trong vùng Andalusia tại các thành phố lớn như Seville, Granada, Cordoba biến những địa danh này trở thành miền đất hứa của giới lao động nghệ thuật và sáng tạo, phô diễn tài nghệ trên các công trình trọng điểm có phong cách trang trí kiểu Ả Rập. Alhambra là một ví dụ hoàn hảo, được coi là công trình quy mô nhất, đạt đến trình độ toàn mỹ của kỹ thuật trang trí, kiến trúc cung điện, đền đài theo các phong cách Moorish, Narsid và Mudéjar ở Tây Ban Nha.

Các chi tiết trang trí kiến trúc đẹp đến choáng ngợp ở sân sư tử Patio de los Leones.

Không gian kiến trúc của Patio de los Arrayanes ở cung điện Alhambra.

Trong không gian kiến trúc ở từng công trình trong quần thể Alhambra như Plaza de Nazaríes, Patio de los Arrayanes, Salón de los Embajadores, Patio de los Leones, Sala de los Abencerrajes… lối xử lý ánh sáng là cách kết hợp không gian rộng của nội thất với hành lang dài, vòm trần cao, gợi mở về một vũ trụ bao la, điểm tô bằng thủy tinh, đá ngọc lấp lánh đem lại cảm giác như được phiêu lưu vào dải ngân hà. Các chi tiết trang trí sử dụng đường cong, hình tròn, hình cung gợi nhớ về hang động thu nhỏ, chi tiết phản ánh tập tính du mục của người Moor – tộc người ở Bắc Phi theo Hồi giáo. Phần bệ đỡ những nét thần tiên ấy là Azulejo với hoa văn hình học nơi chân tường, tôn vẻ đẹp sang trọng cho từng không gian nội thất của Alhambra để người đời chiêm ngưỡng.

Nhiều chi tiết trang trí mang phong cách Hồi giáo trong cung điện Alhambra được sao chép, biến thể và ứng dụng rộng rãi trên các công trình kiến trúc Tây Ban Nha từ cổ điển đến thiết kế hiện đại.