Sau nhiều thủ tục nhiêu khê tại sân bay do dịch vụ du lịch chưa phát triển, chúng tôi bắt taxi để về khu trung tâm. Con đường từ sân bay về trung tâm khá vắng vẻ với những chiếc xe cổ đủ màu sắc trên đường. Do bị Mỹ cấm vận, Cuba vẫn là một quốc gia nghèo với nền kinh tế chủ yếu là tự cung tự cấp và phần nào đó khiến ta liên tưởng đến thời bao cấp ở Việt Nam hơn 40 năm trước. Dù vậy, tôi không nhìn thấy vẻ phiền muộn trên gương mặt những người dân Cuba. Thay vào đó là sự nồng nhiệt, vui vẻ của người dân Mỹ Latinh. Họ luôn biết cách để tận hưởng cuộc sống ở một xứ sở nhiệt đới bao quanh bởi đại dương.
Góc phố cổ Old Havana với những tòa nhà có kiến trúc nổi bật, con đường đi bộ lát đá cuội và những chiếc xe cổ.
Những chiếc xe cổ mui trần đủ màu sắc từ thập niên 50 là “trademark” của Havana và cả đất nước Cuba.
Căn hộ Airb&b chúng tôi đặt trước nằm trong một chung cư cũ thuộc khu Vedado, một quận trung tâm và được xem là “new town” của Havana. Từ lầu 8 của chung cư có thể phóng tầm mắt ra đại dương xanh ngắt bao quanh và những tòa nhà cổ kính nằm san sát gần đó. Do internet chưa phát triển, chúng tôi phải định hướng trước những điểm đáng thăm thú trong ba ngày ở Havana và nhờ sự tư vấn nhiệt tình của chủ căn hộ Airb&b, một KTS đang làm việc tự do tại đây.
Havana được chia thành bốn trung tâm chính
và ba trong bốn trung tâm đều đáng để khám phá
là Old Havana (phố cổ Havana),
Vedado (nơi tập trung những tòa nhà hiện đại)
và Centro Havana (khu phố trung tâm)
Từ Malécon, con đường bờ biển với bức tường đá dài hơn 8 cây số kéo dài từ Vedado đến Old Havana, chúng tôi bắt đầu chuyến hành trình thăm thú Havana bằng một chiếc taxi mui trần cổ màu đỏ giá 8 Cuc (đồng tiền dành cho khách du lịch nước ngoài để phân biệt với đồng peso dành cho dân nội địa). Người tài xế lái chiếc xe mui trần cổ mang dáng dấp của những năm 50 này là một quý ông khoảng 60 tuổi, đội chiếc mũ panama rộng vành và miệng ngậm một điếu xì gà sành điệu, dù suốt cả chặng đường tôi không thấy ông châm lửa. Dù bất đồng ngôn ngữ do người Cuba nói tiếng Tây Ban Nha, lão tài xế già vẫn nhiệt tình nói chuyện mặc cho khách có hiểu hay không.
Nghĩa trang Colon được xem là một trong những công trình kiến trúc đẹp nhất khu vực Mỹ Latinh.
Bên trong bảo tàng Decorative Art.
Có lẽ những chiếc xe cổ đủ màu sắc từ thập niên 50 này là một trong những “đặc điểm nhận diện” nổi bật nhất của Havana và khiến du khách khi đến thành phố này như được viễn du về miền quá khứ vàng son. Do bị cấm vận kinh tế nên những chiếc xe cổ này trở thành phương tiện giao thông chủ yếu ở Havana nói riêng và Cuba nói chung. Chúng được sử dụng làm xe riêng cho người dân hay làm xe taxi, xe cho thuê, nếu bạn dám lái vòng quanh Cuba mà không sợ xe lăn đùng ra chết máy bất tử.
Từ Macelon có thể ngắm đại dương và pháo đài ở đằng xa.
Bức tranh Che Guevara khổng lồ nằm ở Quảng trường Cách mạng.
Một trong những quán bar nổi tiếng nhất ở Havana du khách nhất định phải đặt chân đến là El Floridita, bởi đơn giản đây là một quán bar lâu đời ở khu phố cổ và là địa điểm yêu thích của nhà văn người Mỹ Ernest Hemingway, người dành rất nhiều thiện cảm cho đất nước Cuba. El Floridita dù được cải tạo và nâng cấp thành một nhà hàng, quán bar sôi động với những màn biểu diễn nhạc sống và những vũ điệu salsa bốc lửa để phục vụ du khách, ở đây vẫn còn nhiều dấu ấn của Hemingway, điển hình là bức tượng chân dung bằng đồng của ông và rất nhiều ảnh chụp ông được treo ở sân khấu chính. Một trong những đồ uống ngon nhất ở quán bar này là daiquiri (một dạng cocktail được pha hỗn hợp bằng rượu rum, nước chanh và đường ướp lạnh) mà hầu hết du khách nào bước vào cũng gọi cho mình một ly. Đơn giản bởi đây là thứ đồ uống yêu thích của Hemingway và được ông tuyên bố là “ly daiquiri ngon nhất thế giới”.
Bức tượng đồng Hemingway.
Ly cocktail Daiquiri ở quán bar El Floridata.
Sau khi dành khoảng nửa ngày dạo bộ mỏi nhừ để chụp hình những tòa nhà có kiến trúc đẹp mắt, những chiếc xe cổ đủ màu sắc ở khu phố cổ và thưởng thức nhạc sống cùng ly cocktail daiquiri ở quán bar El Floridita, chúng tôi đi bộ dọc con phố Paseo del Prado quay ngược trở lại Malécon để ngắm hoàng hôn bắt đầu buông dần xuống mặt biển. Đây là một địa điểm yêu thích hàng đầu của người dân địa phương. Bức tường bằng đá ngăn cách đại dương và thành phố chạy dài dọc theo Malécon là địa điểm lý tưởng cho người dân và du khách hẹn hò lúc chiều xuống khi ánh nắng gay gắt của xứ sở nhiệt đới tắt dần. Hoàng hôn đỏ rực phía chân trời dát một lớp ánh sáng vàng lên mặt biển. Những đôi tình nhân ôm nhau hay trao cho nhau những nụ hôn nồng nhiệt. Nhóm bạn bè đông người mang bia hay đồ ăn, thức uống ra đây tụ tập, bởi đơn giản chúng rẻ hơn các nhà hàng và quán bar rất nhiều. Leo lên bức tường đá, bạn có thể nằm gối đầu lên một chiếc ba lô để ngắm bầu trời, những con sóng lớn đánh vào bờ hay hướng tầm mắt về phía pháo đài xa xa. Trong một buổi tối ở Havana, tôi đã nằm vài tiếng trên bức tường đá để tận tưởng những con gió thổi vào từ đại dương và vị mặn của nước biển do những con sóng lớn đánh vào. Đó là lúc tôi nhận ra vẻ đẹp hào phóng và nồng nhiệt của “hòn đảo lửa, đảo say” này, cho dù có cảm tưởng nó như một đất nước bị thế giới bỏ quên hàng chục năm.
Havana Vieja, di sản thế giới được UNESCO công nhận
thực sự là “trái tim” của Havana
với quảng trường công cộng nổi bật,
những tòa nhà có kiến trúc độc đáo,
con đường đi bộ lát đá cuội
và nhiều khách sạn, nhà hàng, quán bar sôi động.
Một trong những nơi ta có cảm giác “bị thế giới bỏ quên” nhất có lẽ là khu Centro Havana, nơi có những tòa nhà cổ tuyệt đẹp nhưng bị đổ nát bởi người dân không có tiền trùng tu hay sửa chữa. Đi sâu vào những con phố nghèo ở Centro Havana, nơi tập trung đông dân địa phương nhất, tôi mới tận mắt chứng kiến sự nghèo khổ của người dân Cuba do bị ảnh hưởng bởi cấm vận kinh tế của Mỹ. Những tòa nhà cổ được xây từ thập niên 50 ngày càng cũ kỹ và đổ nát, bởi đơn giản thu nhập bình quân của người dân Cuba chỉ xấp xỉ 40 đô la Mỹ/tháng, số tiền không đủ để họ duy trì cuộc sống thì làm sao đủ tiền để bảo tồn và trùng tu những ngôi nhà tuyệt đẹp nhưng không thể chống đỡ lại được thời gian. Ở đó, bạn có thể trải nghiệm đời sống thường ngày của người bản địa ở một khu chợ địa phương, nơi họ bán các loại nông sản hay trái cây nhiệt đới với giá rẻ giật mình hay những tiệm tạp hóa nhỏ bán vài món đồ lẻ tẻ mà trị giá của chúng cộng lại chắc không quá 20 USD.
Nhưng không phải tất cả Havana đều nghèo khổ hay đổ nát như khu vực Centro Havana. Khi quay ngược trở lại khu phố mới ở Vedado, tôi nhìn thấy một Havana khác. Havana của những tòa biệt thự lộng lẫy nằm giữa vườn cây nhiệt đới, những nhà hàng sang trọng phục vụ “fine dining” có nhạc sống hay những bảo tàng mỹ thuật, trung tâm Art factory trưng bày tranh, ảnh hay sân khấu trình diễn sống động và hiện đại. Và nếu có thời gian, đừng quên ghé thăm khu nghĩa trang Colon – được xem là một trong những công trình kiến trúc đẹp nhất của Mỹ Latinh.
(*) Nhan đề mượn từ câu thơ trong bài Từ Cuba của nhà thơ Tố Hữu.
Bài: Lê Hồng Lâm | Ảnh: Hellos & Tư liệu.
Xem thêm:
