KTS Võ Trọng Hồng: Hành trình tìm cái đẹp vô hình trong hội họa | Off the Duty

Đam mê hội họa đến với anh như thế nào?

Ban đầu, tôi cho rằng hội họa chỉ có ảnh hưởng nhẹ nhàng đến lĩnh vực thiết kế kiến trúc. Tuy nhiên, qua thời gian thực hành, tôi nhận ra tác động của nó sâu sắc hơn tôi tưởng rất nhiều.

Hồi còn là sinh viên, tôi thường dành những chiều thứ bảy để vẽ trực họa ngoài trời. Mỗi bức tranh đều là kết quả của quá trình quan sát tỉ mỉ – từ những đường nét kiến trúc, chuyển động của con người, cho đến cả những âm thanh rộn ràng của phố phường. Tất cả những yếu tố ấy như được chuyển hóa qua thị giác, truyền tải đến đầu ngón tay để hình thành nên từng nét vẽ, từng vệt màu trên giấy trắng.

Bức Place Salle de Clair được Võ Trọng Hồng vẽ năm 2018.

Với công việc thiết kế hiện tại, tôi cũng áp dụng phương pháp tương tự. Tôi dành nhiều thời gian để quan sát và lắng nghe không gian, chờ đợi cho đến khi “linh hồn” của bối cảnh tôi muốn kiến tạo cất tiếng nói. Chỉ khi đó, những cảm nhận ấy mới được chuyển tải một cách chân thực qua các bản vẽ thiết kế.

Ai là người có sự ảnh hưởng đến đam mê của anh?

Bác Thúy chính là nguồn động lực quan trọng giúp tôi tiếp tục theo đuổi con đường hội họa. Ông đã dành cho tôi những điều vô cùng quý giá trong lĩnh vực nghệ thuật này – từ nền tảng kiến thức vững chắc, ý chí kiên trì, đến sự tự tin cần thiết. Nhưng điều ý nghĩa nhất mà ông mang lại chính là niềm hạnh phúc thuần khiết khi được làm điều mình yêu thích.

Hành trình vẽ của anh thay đổi thế nào theo thời gian?

Đôi khi, vẽ cũng là một hình thức ghi chép nhật ký đầy cảm xúc. Trong những năm du học tại Pháp, mọi điều mới lạ đều thu hút và truyền cảm hứng cho tôi. Khi nhìn lại những tác phẩm từ thời gian ấy, tôi như được sống lại từng khoảnh khắc – không khí của ngày hôm đó, những cảm xúc chân thực đã trải qua.

Sau khi trở về Việt Nam, cách diễn đạt qua tranh của tôi có sự chuyển biến rõ rệt. Điều này xuất phát từ cuộc gặp gỡ với một người mà tôi xem là có ảnh hưởng thứ hai đến hành trình hội họa của mình. Nếu bác Thúy là người tạo ra ảnh hưởng đến đam mê hội họa trong tôi, thì bác Đức lại là người định hướng tư tưởng nghệ thuật. Ông đã mở ra cho tôi một góc nhìn sáng tác hoàn toàn khác: “Hãy thử vẽ những gì mắt thường không nhìn thấy và hướng về những cảm xúc, tâm tư sâu thẳm bên trong.”

Từ đó, tôi bắt đầu đặt ra nhiều câu hỏi cho chính mình về cảm xúc, về bản ngã, tạo nền móng cho sự chuyển dịch từ việc miêu tả những cảnh quan rõ ràng bên ngoài sang khám phá thế giới nội tâm sâu lắng và mang tính cá nhân hơn. Điều thú vị là cách tiếp cận này cũng có sự tương đồng trong thiết kế kiến trúc của tôi, khi mỗi bản vẽ đều bắt nguồn từ những cảm nhận nội tại.

Những kỉ niệm liên quan đến hội họa làm anh nhớ nhất?

Có rất nhiều kỷ niệm gắn liền với hội họa mà tôi luôn trân trọng, chẳng hạn như khi ông nội trao cho tôi món tiền để mua hộp màu đầu tiên vào năm lớp 8, hay những ngày tháng sau khi tốt nghiệp đại học, tôi cầm theo bút sắt và màu nước đi khắp nơi để kí họa.

Một kỷ niệm đặc biệt khác là triển lãm cá nhân đầu tiên tôi tổ chức trước khi rời Pháp sau khi hoàn tất chương trình học. Đây vừa là dấu mốc quan trọng, vừa là lời chia tay đầy xúc động với những người bạn đã cùng tôi chia sẻ niềm đam mê nghệ thuật trong suốt thời gian xa quê hương.

Trong số các tác phẩm của tôi, “Một Buổi Chiều” – được vẽ khi tôi trở về Việt Nam – có lẽ là bức tranh truyền tải sâu sắc nhất những cảm xúc của bản thân tôi. Đây cũng chính là tác phẩm đánh dấu sự khởi đầu cho giai đoạn chuyển biến quan trọng trong tư duy sáng tác của tôi.

Bức Một Buổi Chiều được Võ Trọng Hồng vẽ năm 2023. 

Những chủ đề gần đây anh vẽ là gì?

Thời gian gần đây, những tác phẩm của tôi không còn thể hiện rõ ràng về một sự vật hay sự việc cụ thể nào. Mỗi người sẽ có một cách cảm nhận riêng biệt khi đứng trước tranh của tôi.

Những cảm xúc tôi muốn gửi gắm, những chất liệu sáng tác đều xuất phát từ con người đã gặp gỡ, những điều đã trải qua hoặc quan sát từng ngày. Đó có thể là bầu không khí hòa nhã trong những cuộc trò chuyện, hay lối cư xử hiền hòa. Đó cũng có thể là những cảm xúc trái chiều – sự đau khổ, căng thẳng và xung đột. Đây chính là những chủ đề tôi mong muốn khám phá sâu hơn trong hành trình sáng tác của mình.

Bức Bên Kia Cánh Đồng được Võ Trọng Hồng vẽ năm 2024.

Anh cân bằng thời gian cho gia đình, công việc và đam mê hội họa như thế nào?

Thú thực, thời gian gần đây việc vẽ của tôi không còn đều đặn như xưa. Nếu như trước kia tôi vẽ hàng tuần, thì giờ đây có khi một tháng, thậm chí hai tháng mới có một lần cầm cọ.

Nếu có thể dành trọn một ngày để làm điều mình thích, anh sẽ dùng toàn bộ chúng cho hội họa chứ?

Thực ra tôi vẫn yêu thích nhịp sống hiện tại của mình. Tôi trân quý việc bắt đầu mỗi ngày bằng những khoảnh khắc vui đùa cùng con, trò chuyện với vợ, rồi sau đó đến văn phòng hoặc công trình. Nếu công việc kiến trúc không quá bận rộn, có thể tôi sẽ dành thời gian để vẽ. Tôi tin rằng ngay cả khi đang miệt mài với công việc thiết kế hàng ngày, những tư duy về hội họa vẫn luôn vận động trong tâm trí, như một nguồn năng lượng cảm hứng âm thầm chảy trôi trong cơ thể.  

Khi xem lại những bức tranh mình đã vẽ, những cảm xúc của anh có còn như trước? 

Những tác phẩm đã qua vẫn khiến tôi cảm thấy hạnh phúc bởi chúng có thể khơi gợi lại những cảm xúc và ký ức sinh động của thời điểm từng bức tranh được hoàn thành. Hơn nữa, qua đó, tôi cũng có thể nhìn thấy chính mình của quá khứ với những mảnh ghép tâm hồn mà có lẽ giờ đây đã không còn nguyên vẹn như xưa.

Bức Dans la rue Saint Laurent được Võ Trọng Hồng vẽ năm 2019.

Anh từng chia sẻ rằng mình cảm thấy may mắn và xa xỉ khi được vẽ. Vậy may mắn và xa xỉ ở đây nghĩa là gì?

Tôi cảm thấy may mắn khi được làm điều mình yêu thích, có thể thể hiện những cảm xúc và góc nhìn cá nhân qua tranh trong một khoảng thời gian không quá dài. Với tôi, điều đó giống như một món quà vô giá mà cuộc đời ban tặng. Có những khoảnh khắc một mình, hội họa như người bạn dịu dàng, giúp tôi thả lỏng tâm trí, xua tan cảm giác trống vắng. Tôi nghĩ, để tìm được cách khiến bản thân hài lòng và an yên chính là sự xa xỉ thực sự.  

Theo anh, đam mê có vai trò gì trong cuộc sống của một người?

Tôi nghĩ rằng đam mê đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống mỗi người. Tôi có những người bạn với những sở thích giản dị như đi bộ, leo núi hay đi dây thăng bằng. Dù không đóng góp trực tiếp vào việc thăng tiến sự nghiệp hay gia tăng của cải, thậm chí có thể tưởng chừng vô nghĩa với nhiều người, nhưng sở thích và đam mê có thể giúp con người thư giãn và tìm lại sự cân bằng trong cuộc sống.

Anh có chia sẻ gì với những người đang tìm kiếm hoặc theo đuổi đam mê của mình?

Tôi nhớ câu nói mà mình từng chia sẻ với một người bạn: “Tự nhiên mà sống”. Với đam mê, hãy cứ đón nhận và tiếp cận nó một cách tự nhiên nhất. Nếu mỗi người có đủ khát vọng, đam mê tự khắc sẽ dẫn lối và đưa ra những câu trả lời cho họ.  

Series phỏng vấn Off the Duty khám phá cuộc sống đời thường và những đam mê bên lề của những con người hoạt động trong lĩnh vực sáng tạo. Tại đây, các nhân vật gác lại công việc chính hằng ngày của mình để kể về những đam mê và sở thích cá nhân đầy cảm hứng sống.