Azulejo thời kỳ đầu chỉ gồm các đường kẻ hình học đơn sắc, màu chủ đạo là xanh, đen, nâu, trắng phối với nhau tạo thành những mảnh ghép liền mạch kết nối các hình vuông, hình thoi, hình quả trám, ngôi sao, tam giác gọi là loza dorada. Để tạo thành Azulejo, miếng gạch được ép khuôn, đem nung nhẹ qua lửa cố định hình dáng, sau đó thợ thủ công dùng cưa tay cắt thành mảnh hình học định sẵn, phủ men từng miếng cắt, đem nung lửa lò lần thứ hai. Phong cách chế tác Azulejo thời kỳ đầu này hiện còn lại khá rõ nét và chi tiết ở công trình Alhambra tại Granada, dưới thời vua Muhammad V (1338 – 1391).
Đến thế kỷ 14, kỹ thuật làm Azulejo phát triển thêm một bước tiến mới, kiểu thức mảnh ghép được thay bằng cuerda seca (nét khô). Cuerda seca sử dụng kỹ thuật vẽ trên nền gạch tạo đường vân nổi phân định màu sắc. Các nét vẽ khi khô đi, việc phủ men sẽ dựa trên nét để dễ vào màu. Miếng gạch chỉ cần vẽ và nung một lần duy nhất là hoàn thiện. Ngoài những đường hình học, hoa văn, họa tiết trên gạch được phát triển thêm, màu sắc đa dạng, kích thước mảng gạch cũng lớn hơn so với trước.
Azulejo ở thế kỷ 17 được phát triển, có hình họa nhân vật chứ không đơn thuần là các đường hình học.
Mảng gạch ốp sử dụng vàng – một biểu trưng cho sự vương giả, thường gặp trong trang trí cung điện.
Kỹ thuật vẽ nét tạo đường viền để phân màu sắc của Azulejo.
Trung tâm sản xuất Azulejo lớn nhất của Tây Ban Nha là Seville, nơi Azulejo thăng hoa với sự hòa trộn kỹ thuật gốm tráng men (Hồi giáo), chi tiết hoa văn kiểu Gothic từ châu Âu và Phục hưng của Ý do Francesco Niculoso Pisano du nhập vào Seville những năm 1500. Cũng ở thế kỷ 16, một phong cách chế tác gạch ốp mang hình họa nhân vật, vẽ trong vòng tròn trang trí trên nền gạch vuông ra đời tại Ý, du nhập vào Seville ở thế kỷ 17. Kể từ đó, kỹ thuật này được ứng dụng và phát triển, để lại nhiều mảng trang trí hấp dẫn.
Kỹ thuật phối màu theo đường hình học trang trí chân tường ở cung diện Alhambra, Granada.
Azulejo ở đường viền cầu thang trong sân vườn cung điện Alcazár.
Điểm thú vị trong chế tác Azulejo thời kỳ đầu là việc đưa chất liệu vàng lên gạch ốp. Kỹ thuật này du nhập từ Trung Đông vào Tây Ban Nha ở thế kỷ 12, phát triển tại Murcia, Malaga, Granada, Valencia, Aragon, Catalonia và Seville.
Azulejo trang trí trong cung điện Alcazár ở Sevilla.
Gạch ốp Azulejo thường bố cục ở phần chân tường trong kiến trúc cung điện.
Azulejo ứng dụng trong công trình trang trí công cộng. Trong ảnh là biển hiệu chợ Triana ở Sevilla.
Bài : Nguyễn Đình
————————————————————————————————————————————————————————Xem thêm :
