Peter Zumthor – Tư duy chặt chẽ trong thiết kế kiến trúc

22:30, 07/06/2021

Tập trung, không khoan nhượng và đặc biệt kiên định – những đánh giá từ ban giám khảo giải thưởng Pritzker Architecture Prize về Peter Zumthor vào năm 2009 đã phần nào nói lên dấu ấn thiết kế đặc biệt của ông, một KTS với những công trình quy mô nhỏ nhưng mang đậm ý nghĩa về tín ngưỡng.

Peter Zumthor sinh năm 1943 tại Basel, Thụy Sĩ, ông là tác giả cuốn sách “Thinking Architecture” bao gồm những bài viết, suy tư cá nhân về kiến trúc, công trình hay quan điểm thiết kế. Ông là người có lối sống lặng lẽ, ông hiện đang điều hành studio kiến trúc của riêng mình cùng các cộng sự tại một ngôi làng thuộc Haldenstein, Thụy Sĩ. Ngày 29/05/2009 tại Argentina, giải thưởng kiến trúc danh giá Pritzker Architecture Prize đã được trao cho ông – KTS Thụy Sĩ thứ hai được vinh danh trong lịch sử trao giải.

KTS Peter Zumthor là con trai của một thợ thủ công mỹ nghệ, tốt nghiệp Học Viện Pratt, New York (Mỹ), ông thường được đánh giá cao về quan điểm chặt chẽ và tính cẩn thận trong thiết kế. Ông thường kết hợp các loại vật liệu với nhau để tạo ra kết cấu hấp dẫn, đôi khi ông còn dùng giải pháp này như lời diễn giải cho suy tưởng trừu tượng của chính mình.

Peter Zumthor | Ảnh: Tư liệu.

Peter Zumthor tin rằng để thực sự hiểu về kiến trúc cần phải trực tiếp trải nghiệm không gian, bối cảnh hiểu rõ mục đích thực thi công trình và không nên bàn về phong cách hay bất kỳ một định kiến nào ngay từ đầu. Ông thường tìm về những điều cơ bản nhất khi nói về kiến trúc: vật liệu, kết cấu, thi công, môi trường tự nhiên và con người. Ông cân nhắc kỹ lưỡng và cẩn thận khi bàn về thiết kế, vì vậy mọi yếu tố luôn phải bắt đầu từ căn bản.

“ Tôi làm việc giống như một nhà điêu khắc. Khi tôi bắt đầu, ý tưởng đầu tiên của tôi về công trình là với vật liệu. Tôi tin rằng câu chuyện kiến trúc luôn xoay quanh điều này. Nó không bắt đầu trên giấy, không phải về hình thức. Đó là về không gian và vật chất.” – KTS Peter Zumthor chia sẻ.

Studio làm viêc của Peter Zumthor tại Haldenstein, Thụy Sĩ | Ảnh: Davide Adamo.

Sau khi hoàn thành chương trình học ở học Viện Pratt, New York, năm 1967 Peter Zumthor trở về Thụy Sĩ và làm việc cho Cục bảo tồn Di tích tại Graubünden trước khi thành lập công ty riêng năm 1979. Công việc đầu tiên đến với ông là thiết kế hệ cấu trúc nhằm bảo tồn di tích La Mã cổ đại được khai quật ở Chur. Ông còn đảm nhiệm việc tái thiết kế công trình Nhà nguyện Saint Benedict ở Sumvitg, Graubünden, Thụy Sĩ – đây là công trình thay thế sau khi một trận lở tuyết đã phá hủy Nhà Nguyện cũ ở làng Sogn Benedetg. Peter Zumthor bắt đầu thực hành kiến trúc với các hạng mục công trình cộng đồng, ông thường xuyên bị ám ảnh về tính “hiện tại” trong tác phẩm của mình, kiến trúc phục vụ cuộc sống hay là một cá thể trong không gian thực tại? Làm sao để mang đến trải nghiệm cảm xúc thiên biến cho công trình mà vẫn giữ được sự gần gũi, ấm áp, trong suốt sự nghiệp của mình, Peter Zumthor vẫn luôn tìm kiếm câu trả lời cho những suy tưởng không hồi kết ấy.