Theo học ngành Thiết kế Công nghiệp vào đầu những năm 1990 và kiên trì theo đuổi đam mê suốt 30 năm, nhà thiết kế người Mỹ gốc Ethiopia Jomo Tariku ở tuổi 55 vẫn giữ cho mình sự nhiệt thành và niềm tin tươi sáng trên cương vị một người làm công việc sáng tạo hoạt động độc lập, luôn ủng hộ mở rộng kết nối các cộng đồng thiết kế.
Ghế và đôn Nyala. Ảnh: Jomo Tariku
Sinh ra và lớn lên tại Kenya, Jomo Tariku từng được cha của mình – một nhà ngoại giao, luôn mang về cho ông những món đồ nội thất sau mỗi chuyến công tác. Nhà thiết kế bắt đầu phác thảo những món quà, như một cách để lấp đầy thời gian rảnh tại phòng khách gia đình khi hè về. Hoạt động này đã trở nên nghiêm túc hơn khi ông bắt đầu minh hoạ một cách chân thực các chi tiết cầu kỳ được chạm khắc bằng tay trên chiếc bàn gỗ từ Thái Lan, hoa văn trên thảm Ba Tư hay độ diễn tả độ cong của những chiếc ghế đẩu làm từ gỗ mun Ethiopia. Có thể thấy sự cầu toàn, chú ý đến chi tiết qua sự quan sát tỉ mẩn với đồ nội thất của ông đã được nuôi dưỡng từ rất sớm.
Chân dung nhà thiết kế Jomo Tariku. Ảnh: Gediyon Kifle
Tại Đại học Kansas, lần đầu tiên Jomo Tariku tiếp cận các tạp chí thiết kế quốc tế như Domus và Abitare, nổi bật với các phong cách và ảnh hưởng chủ yếu từ Châu Âu. Ông đã tự hỏi với chính mình về sự xuất hiện của văn hoá Châu Phi và các nhà thiết kế da màu. Nhận thức này đã tác động đến luận án của ông với ngôn ngữ thiết kế đương đại, thể hiện qua đồ nội thất mang hình thù được tìm thấy ở Aksum – một vương quốc cổ đại ở Ethiopia.
Ghế Meedo, trưng bày tại Bảo tàng nghệ thuật Metropolitan New York. Ảnh: Jomo Tariku
Kể từ đó, Jomo Tariku tiếp tục trau dồi vốn từ vựng cho ngôn ngữ thiết kế của mình. Nhưng sau khi mở studio vào năm 2000, ông nhận ra thị trường dường như không có chỗ cho các thiết kế của mình. Thử thách trong thời gian đó khiến nhà thiết kế phải chuyển sang lĩnh vực đồ họa và trực quan các hóa dữ liệu về thị trường sáng tạo để trang trải cuộc sống. Dù quyết định đóng cửa studio của vào năm 2010, ông vẫn duy trì phác thảo, thực hiện thiết kế, theo dõi và nghiên cứu về ngành.
Năm 2018, nhà thiết kế Malene Barnett đã mời Jomo Tariku trở thành thành viên sáng lập của Hiệp hội Nhà thiết kế và Nghệ sĩ Da màu. Kể từ đây, các tác phẩm của ông nhanh chóng nhận được nhiều sự chú ý hơn. Một mẫu ghế của ông được lựa chọn để bài trí trong dinh thự chính thức của Phó Tổng thống Kamala Harris, hay ghế Meedo được đưa vào phòng Thời kì Afrofuturist của Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan vào năm 2021. Nổi bật hơn, năm kiểu ghế đã được đưa vào bối cảnh phim Black Panther: Wakanda Forever. Tại Design Miami 2023, ông trưng bày giấy dán tường có hình những chiếc lược và một tủ quần áo bằng gỗ, gợi nhớ đến các chi tiết của một nhà thờ Chính thống giáo Ethiopia thế kỷ 11.
Ghế đẩu ‘Boraatii’, xuất hiện trong Black Panther: Wakanda Forever. Chân hình tam giác và mặt ngồi được bẻ cong, tái hiện đồ tựa đầu của người Ethiopia xưa. Ảnh: Jomo Tariku
Một phiên bản khác của ghế Nyala, mang hình dáng của sừng linh dương. Ảnh: Jomo Tariku
Tạo dựng được thành công cho bản thân nhưng không quên tạo điều kiện phát triển cho thế hệ sau. Bên cạnh những nỗ lực tiến cử những NTK da màu trẻ tiềm năng, ông còn thành lập phòng nghiên cứu thiết kế khớp nối đặt tại Washington để giúp trẻ em có thể tiếp cận về nghệ thuật, thiết kế và chế tác đồ nội thất từ sớm.
Ghế băng Meedo. Ảnh: Jomo Tariku
Tủ đồ Zagwe. Ảnh: Jomo Tariku
Ghế Kundung Pembe. Ảnh: Jomo Tariku
Thực hiện: Trà Giang | Theo: Wallpaper
Xem thêm:
Marcin Rusak và vẻ đẹp khác thường của hoa
Nhà thiết kế Vikram Goyal: Sự hoà hợp từ đa dạng các nền văn hoá
Cristian Mohaded: Thiết kế hiện đại mang giá trị truyền thống
