Humberto & Fernando Campana – Vẻ đẹp trong sự hỗn loạn

Rác của người này lại là kho báu của người khác. Và điều đó có vẻ đúng với hai anh em NTK lừng danh thế giới Humberto & Fernando Campana đến từ Brazil.

Qua đôi bàn tay của Humberto & Fernando Campana, những mảnh gỗ thừa, vải vụn được biến hóa tài tình trở thành những chiếc ghế đẹp lạ kỳ, những tác phẩm nghệ thuật sáng giá. Sức sáng tạo không ngừng nghỉ và triết lý thiết kế ẩn chứa sự khoáng đạt, mãnh liệt của những người con Nam Mỹ đã đem một luồng gió mới đến cho làng thiết kế, nơi mà người ta vốn chỉ chỉ chú trọng liên tục tạo ra những sản phẩm mới, mà quay đầu thờ ơ với việc tái chế, biến tấu với những thứ có sẵn thành những vật hoàn tòan biến đổi, hữu dụng và đẹp đẽ.

Humberto & Fernando Campana – những người từ chối đi theo lối mòn kiểu cách, khuôn sáo, đã chọn cho mình phong cách sáng tạo không giới hạn. Những sản phẩm cộp mác Campana luôn mang sự tự do và đa dạng của nhiều loại vật liệu khác nhau, của cách sản xuất, của quy cách và ý tưởng. Chúng là sự kết hợp đầy rung cảm, mãnh liệt giữa trí sáng tạo bùng nổ và công nghệ sản xuất tiên tiến, một phong cách Brazil rất đặc trưng.

Transplastic Chair được tạo ra như một biểu tượng để nhắc nhở mọi người nên quan tâm đến môi trường sống của mình hơn. Chiếc ghế có vẻ ngoài rất sáng tạo khi để cho phần khung ghế nhựa như thể bị nhấn chìm giữa nền mây tre, ngụ ý thiên nhiên rồi cũng sẽ chiến thắng.

Ghế Janette thoạt nhìn thì mang hình hài của một chiếc ghế bình thường, nhưng nếu quan sát kỹ bạn sẽ nhận ra phần lưng tựa được tạo thành từ 900 sợi dây nhựa tái chế ghép lại, đúng với tinh thần sáng tạo dựa trên những thứ sẵn có của hai anh em Campana.

Ngay từ bé, khi cùng nhau bày trò nghịch ngợm chế tạo những món đồ chơi, hai anh em Campana đã biết niềm đam mê thiết kế luôn hiện hữu trong tim mình. Nhưng vì những ngã rẽ xui ngược của cuộc đời mà họ phải vượt qua nhiều năm trăn trở, loay hoay tìm kiếm bản thân, để rồi cuối cùng nhận ra rằng: ngọn lửa đam mê thuở nào chưa bao giờ tắt. Bằng đôi mắt trẻ thơ, luôn tìm kiếm, học hỏi, họ không nhìn vào những vật dụng bỏ đi như rác, mà nhìn thấy chúng như một cơ hội, một ngọn đèn bật sáng ý tưởng trong mình.

Với Humberto & Fernando Campana, việc tương tác với các vật liệu như một cuộc chơi, và sản phẩm sau cùng mà họ cho ra đời là những món đồ nội thất mang vẻ ngoài đột phá, với nốt biến tấu đầy bất ngờ mà ẩn sâu trong đó là những câu chuyện về hành trình đi tìm cảm hứng, và khám phá nét đẹp ẩn sau sau những thứ rất đỗi đời thường. ELLE Decoration đã gặp họ tại TP.HCM trong tháng 3 vừa qua.

Hãy nói chuyện một chút trước về tình anh em trước khi tới công việc nhé. Thương hiệu được tạo dựng từ hai người anh em, vậy mối quan hệ làm việc của hai ông ra sao?

Mối quan hệ của chúng tôi khá thú vị, vì nó rất mãnh liệt. Bên cạnh việc àa anh em ruột, chúng tôi còn làm việc cùng nhau, thân thiết như những người bạn. Chúng tôi liên tục đặt ra các câu hỏi để tìm ra cách giải quyết tốt nhất cho vấn đề.

Đã có lúc nào Humberto & Fernando Campana không làm việc cùng nhau chưa?

Ồ có chứ! Như hôm nay đây, trong khi em trai tôi đang bận bịu với dự án điêu khắc riêng, thì tôi đi đó đây khám phá các nền văn hóa. Khi có dự án đặc biệt nào đó, chúng tôi lại sát áanh bên nhau, như các dự án về thiết kế khách sạn chẳng hạn. Chúng tôi không thể lúc nào cũng dính lấy nhau được vì cả hai đều rất áang tạo. Bởi thế, nên bạn biết đấy, đôi khi mỗi người trong chúng tôi phải có vùng trời riêng để tung hoành thể hiện.

Sushi chair chiếc ghế độc đáo này được tạo ra bằng cách cuộn đủ các loại mảnh vải vào với nhau rồi nhồi hết vào một ống, phần còn lại xòe ra tạo thành hình dáng một chiếc ghế vô cùng lạ mắt

Và theo ông, những lợi thế và bất lợi khi hai anh em làm cùng nhau là gì?

Thật may mắn vì chúng tôi là anh em, chúng tôi thấu hiểu nhau. Nếu là ai đó khác mà không phải em tôi, thì một câu nói gây hiểu lầm thôi cũng đủ đủ mếch lòng. Vì chúng tôi đến từ cùng một gia đình, cùng một nền giáo dục, nên chúng tôi thấu hiểu nhau ngay cả trong những giây phút căng thẳng. Còn điểm bất lợi, đó là sự mãnh liệt trong mối quan hệ của cả hai, hai chúng tôi đều rất sáng tạo àa dữ dội, nên đôi khi có xung đột lớn. Điều này không tốt chút nào (cười lớn)!

Đam mê thiết kế nội thất hay một vật dụng gì đó có xuất phát từ khi hai người còn nhỏ không? Hay ở một thời điểm nào khác? Vì tôi biết ông trước đây đã từng học Luật.

Có một điều thú vị là tôi mất gần 35 năm để khám phá bản thân mình là một nghệ sĩ. Từ trong sâu thẳm tôi biết mình là một nghệ sĩ, tôi sinh ra là một nghệ sĩ, nhưng để tìm được chính mình thì tôi phải trải qua cả một quá trình rất dài àa gian nan. Ở giai đoạn đầu, mọi thứ đều rất khó khăn, tôi thậm chí nghĩ đến việc bỏ cuộc, thay đổi. Và khi ấy tôi rỗng túi và việc trở thành NKT ở Brazil là cả một thử thách. Nhưng tôi đã làm được, cuộc đời đối đãi tôi rất tử tế.

Cuộc sống của ông đã thay đổi như thế nào từ quyết định đó – từ sản phẩm đầu tiên khiến cả thế giới biết tới hai người cho tới nay?

Tôi luôn nói với mọi người rằng mình đang trong kỳ nghỉ dưỡng, và tôi yêu công việc của mình. Công việc của một NTK giúp tôi đi khắp nơi, ví dụ như đến Việt Nam để làm phỏng vấn với ELLE Decoration bây giờ. Tôi thấy mình thật may mắn. Mặt khác, tôi lại chẳng thấy cuộc sống của mình thay đổi gì nhiều. Và những người bạn của tôi hiện giờ vẫn là những người bạn từ thuở ấu thơ, tôi không quá “say sưa” với thành công. Tôi vẫn tỉnh táo và là chính mình, nhưng tinh tế hơn.

Ý tưởng thiết kế của hai ông thường đến từ đâu? Có bao giờ chúng đến từ những giấc mơ chưa?

Câu hỏi thú vị đấy. Cảm hứng của tôi đến từ chính cuộc sống. Ví dụ như hôm nay khi đang đi bộ ở Sài Gòn, tôi cảm thấy trong mình tràn ngập cảm hứng sáng tác bởi những gì diễn ra trên đường phố từ hàng cây, những tòa kiến trúc, âm thanh, và cả những chiếc xe máy bon bon trên đường nữa.

Tất cả mọi thứ, thiên nhiên, nhịp sống thành thị hối hả truyền cho tôi niềm cảm hứng vô tận. Cuộc sống diễn ra như một bản nhạc vậy. Hôm nay tôi có một ngày thỏa trí sáng tạo. Cách mà con người tạo dựng cuộc sống nơi đây thật sự rất thú vị, từ cách họ chặt dừa, đến buôn bán hàng rong, những điều giản đơn nhưng lại vô cùng cuốn hút. Thành phố này nắm giữ một vẻ duyên dáng rất tinh tế.

Vermelha chair Là chiếc ghế lấy cảm hứng từ nghề dệt truyền thống ở Brazil, được tạo thành từ cách cuốn các sợi chỉ lớn vào nhau để tạo ra dải to như dây thừng. Sự sắp xếp ngẫu hứng và có phần hỗn loạn được lấy cảm hứng từ chính cuộc sống Sao Paolo.

Eanemon chair được tạo ra bằng cách kết các ống nhựa vào khung bằng thép, với kiểu thể hiện rất ngẫu hứng nhưng chiếc ghế này lại cực kỳ thoải mái và thu hút.

Những thiết kế của Campana đôi khi rất kỳ quặc. Vậy ông nhìn nhận thế nào về tính ứng dụng trong các thiết kế của mình?

Bên cạnh những thiết kế thỏa sức sáng tạo, Humberto & Fernando Campana cũng tạo ra những sản phẩm đề cao tính năng, sự thoải mái cho người sử dụng như những bộ sưu tập thực hiện cho các hãng nội thất của Ý. Tại Brazil, chúng tôi cũng cho ra đời loạt sản phẩm với các công năng tuyệt vời, giá cả phải chăng. Tôi cho rằng sáng tạo nằm ở việc kết hợp nhuần nhuyễn giữa nguyên tắc và tự do. Tôi không thích giới hạn.

Hiện giờ tôi đang thực hiện nhiều loại công trình đa dạng từ kiến trúc, nội thất, chụp hình thời trang, đến thiết kế trang sức. Tôi cho rằng niềm vui của một người làm sáng tạo chính là sự tự do. Có khi thành công, có khi thất bại, nhưng quan trọng là chúng tôi được trải nghiệm chứ không chỉ kẹt cứng ở một lĩnh vực nào đó.

Những tính cách nào theo ông là quan trọng nhất để làm nên một NTK nội thất thành công?

Theo quan điểm của tôi, để thành công, bạn không nên đi theo xu hướng. Điều quan trọng nhất là phải lắng nghe trái tim, và nghiêm khắc với chính bản thân mình. Bí quyết của tôi là luôn nhìn đời bằng đôi mắt trẻ thơ, luôn để trí tò mò thúc đẩy, và không để cho danh tiếng hoặc cái Tôi giới hạn mình.

Từ đâu ông đã ra ý tưởng về một chiếc ghế với những con thú bông đồ chơi vậy?

Hành trình tạo ra chiếc ghế đó quả thật rất vui. Một lần, khi tôi đang dạo bộ trên đường phố Sao Paolo, nơi có rất nhiều người bán hàng rong, tôi bỗng thấy một anh chàng bán đồ chơi đội một chiếc nón kết từ cả chùm thú bông. Và tôi chợt nghĩ trong đầu: “Wow, mình có thể biến chùm thú này thành một cái ghế”. Và thế là một chiếc ghế mang phong cách mới lạ được tạo hình theo kiểu truyền thống ra đời.

Corallo chair làm từ các cuộn dây thép được tạo hình ngẫu hứng trông đẹp như một tác phẩm nghệ thuật. Chiếc ghế thể hiện hoàn hảo tinh thần của vẻ đẹp trong sự hỗn loạn mà anh em nhà Campana luôn nhắm tới.

Đặc tính nổi trội của người Brasil là gì và những điều này ảnh hưởng ra sao tới triết lý thiết kế và các sản phẩm mà hai ông làm ra? Và ông có lấy nhiều cảm hứng từ thành phố Sao Paolo không? (một thành phố rất đẹp mà chúng tôi chỉ mới biết tới qua phim ảnh). 

Theo tôi, sự nổi trội trong con người Brazil chính là bản tính luôn hướng về thiên nhiên. Chúng tôi coi trọng tự nhiên và thích sự phóng khoáng, bởi vậy nên ở Brazil người ta hiếm khi nào đi theo vạch kẻ. Cả nền văn hóa mà người Bồ Đào Nha truyền bá sang cũng ảnh hưởng rất lớn đến sự hình thành tính cách con người nơi đó. Khi sự toàn cầu hóa lan rộng, đất nước tôi trở thành nơi kết hợp, hòa trộn các nền văn hóa theo cách hết sức thú vị. Cái mà tôi gọi là Fusion of Races (sự hòa trộn các sắc tộc).

Chính bởi thế mà tôi luôn để cho trí tưởng tượng của mình bay xa, để tự do sáng tạo mà không bị kìm lại bởi bất cứ giới hạn nào, và tôi cũng rất chú trọng sử dụng các vật liệu tự nhiên, bởi chúng khiến tôi cảm thấy gần gũi với nguồn gốc của mình.

Sao Paolo luôn truyền cho tôi rất nhiều cảm hứng. Đó là một thành phố nếu muốn tìm thấy được cái đẹp, thì phải chịu khó quan sát, bởi nơi đó không mang vẻ đẹp hiện hữu choáng ngợp như Rio de Janeiro. Bạn phải tự nhìn ngắm và tạo dựng nên cái đẹp riêng trong tâm trí mình.

Favela Chair được làm từ gỗ vụn mang hình dáng của chiếc ghế cổ điển. Đây chính là thiết kế đưa tên tuổi hai anh em nhà Campana ra khắp thế giới và đây cũng là tác phẩm tiêu biểu nhất cho tinh thần tái chế-sáng tạo của họ.

Ông chờ đợi gì ở chuyến đi tới Việt Nam?

Tôi kỳ vọng có thể đến đây và mang về trong mình thật nhiều ý tưởng, và chất liệu sáng tác. Tôi làm việc rất nhiều với tre nứa, rơm và các vật liệu thiên nhiên khác nên kểtừkhiđếnđâyđãcórất nhiều sản phẩm thủ công của Việt Nam cuốn hút tôi, như những chiếc nón rơm, nón lá, những sạp hoa bằng tre nứa tôi nhìn thấy trong công viên. Theo tôi, ở khía cạnh phong cách sống, người Việt Nam và Brazil rất tương đồng: như ta cùng có truyền thống nghề thủ công chẳng hạn. Kể cả phong cảnh thiên nhiên với các hang động, sông suối và rừng cây bạt ngàn cũng giống nhau nữa. Nên khi ở Việt Nam, đôi khi tôi cảm thấy như đang ở nhà vậy.

Nếu phải chọn 1-3 thiết kế trong sự nghiệp tới nay của mình mà ông thích nhất, ông sẽ chọn những thiết kế nào?

Ồ, Favela là chiếc ghế ưa thích của tôi, cả chiếc Campana và ghế Mixed Banquet nữa.

Mixed Banquet Chair chứng tỏ tài năng trong việc đưa đời sống vào thiết kế của Campana. Chiếc ghế này được lấy cảm hứng từ chiếc mũ đội đầu kỳ quái của người bán hàng rong trên phố. Nó mang vẻ đẹp mới lạ và ẩn chứa chút hài hước về cuộc sống đa dạng tại Brazil.

Điều gì khiến ông thích nhất ở BST mới nhất mang tên Candy Collection? Ông có thể nói sơ qua một chút về nguồn cảm hứng được không?

Tôi đến thăm nhà máy sản xuất thủy tinh, pha lê của Lasvit tại CH Séc và cảm thấy hoàn toàn bị choáng ngợp bởi vẻ đẹp thần tiên của nó. Một nơi đậm chất truyền thống được bao bọc giữa thiên nhiên xinh đẹp, trông cứ như một nhà máy kẹo vậy.

Khi thủy tinh được nung chảy, chúng có dạng kết cấu keo dính, quyện lại như kẹo caramel vậy, và tất cả những màu sắc sặc sỡ đó đã làm nảy bừng trong tôi một ý tưởng. Tôi nghĩ: “Sao không đặt tên BST này là Candy (Kẹo ngọt) nhỉ?”. Vì thế, chúng tôi quyết định kết hợp hai yếu tố màu sắc đa dạng và cảm giác hòa quyện ngọt ngào của kẹo caramel để tạo nên bộ sưu tập này, chỉ đơn giản vậy thôi.

Cảm ơn những chia sẻ vô cùng thú vị của ông với ELLE Decoration Việt Nam! 

Candy Collection cho hãng Lasvit được lấy cảm hứng từ những màu sắc sặc sỡ của kẹo và khung cảnh kỳ diệu của những bong bóng thủy tinh được kéo thành hình, dẻo quyện như kẹo caramel

Thực hiện PHƯƠNG NGUYỄN – NGUYỄN DANH QUÝ