Đồ gốm luôn là một mặt hàng phổ biến tại Tây Ban Nha với lịch sử tồn tại ở đây hàng nghìn năm. Trong suốt giai đoạn giao thương với Ả Rập, nhiều phương pháp sản xuất đồ gốm và gạch đã được du nhập vào Tây Ban Nha. Kể cả khi ảnh hưởng của người Ả Rập dần suy giảm, những món đồ trang trí bằng kỹ thuật Majolica vẫn ngày càng phổ biến. Những xưởng sản xuất gạch lát Majolica thời bấy giờ đã tự thực hiện mọi công đoạn của quá trình làm gốm và nhân rộng sự phổ biến của vật liệu trang trí nhà cửa này ra các nước lân cận.
Tường trang trí bằng gạch lát Majolica có thể thấy tại nhiều công trình lịch sử ở Tây Ban Nha. Ảnh: Toonsarah
Vào thế kỷ XV, phương pháp tráng men và nung này lần đầu tiên được du nhập vào Ý và trở nên phổ biến với cái tên “Maiolica” ở các thị trấn Deruta và Gubbio. Trong khi đó, người Hà Lan quen thuộc hơn với cái tên “Delft’ và người Pháp gọi nó bằng “Faience”. Đến thế kỷ XVII ở Anh – nơi kỹ thuật này tồn tại gần 150 năm, nó đã quay trở về với cái tên ban đầu “Majolica”.
Phòng tắm tại ngôi nhà Packwood ở Warwickshire, Anh Quốc được xây vào những năm 1930, được lát bằng gạch Delft cổ. Ảnh: Tư liệu
Kỹ thuật Majolica sử dụng bisque (đất sét đã nung sẵn) được phủ một lớp men mờ và trang trí bằng nhiều màu sắc. Sau đó, người thợ sẽ nung hết tất cả cùng nhau để thủy tinh hóa ở nhiệt độ 980° C. Quá trình nung sẽ để lại cho viên gạch một bề mặt sáng bóng, lớp màu sắc rực rỡ và giúp viên gạch không thấm nước.
Trước nạn mù chữ phổ biến thời bấy giờ, nghệ thuật Majolica là phương pháp hữu hiệu nhất để truyền đạt thông tin đến công chúng, bằng cách minh họa các câu chuyện trong kinh thánh. Các bức tranh gạch lát Majolica có hàng trăm thiết kế khác nhau diễn tả cuộc sống đời thường như: trồng trọt, chăn nuôi, công việc nhà cửa…
Gạch lát Delft của Norton Tile. Ảnh: Tư liệu
Ảnh: Toonsarah
Hiện nay, Majolica được biết đến nhiều hơn với cái tên In-Glaze, gồm hai kỹ thuật khác nhau là dry-cord (hay còn được gọi là Cuerda Seca – một phương pháp truyền thống tại Tây Ban Nha) và stenciling (tô theo khuôn). Một điều quan trọng cần lưu ý trong kỹ thuật Majolica, đó là phải để gạch lát và phần trang trí được nung cùng nhau trong lò. Bước này không chỉ giúp các lớp màu hòa quyện với nhau mà còn nổi bật cường độ, sự tỉ mỉ trong nét vẽ người nghệ nhân. Màu trắng thường chọn làm nền vì giúp nổi bật chủ thể của mỗi viên gạch. Vì vậy, sau khi nung, các lỗi sai trong công đoạn trang trí thủ công rất dễ bị phát hiện.
Bức tranh làm từ gạch lát Majolica tại nhà nghỉ săn bắn Amalienburg thuộc cung điện Nymphenburg ở Munich. Ảnh: DeAgostini
Thực hiện: Vân Thảo | Theo: Avente Tile
Xem thêm
Lịch sử và ứng dụng đương đại của gạch tráng men Bồ Đào Nha
Căn hộ Valencia – Nền gạch cũ kể câu chuyện mới
Tầng lớp tinh hoa văn hoá ‘khảm’ trên những mảng gạch Mosaic tuyệt đẹp của Morocco
