Figurine – Giá trị lịch sử và tầm nhìn

Đến Paris, người ta dễ dàng bắt gặp các nhân vật lịch sử được đúc bằng chì với kích thước nhỏ nhất chỉ khoảng 40mm, mà người Pháp gọi là Figurine, được trang trí khắp các cửa sổ trưng bày, những vách tường mang phong cách hoài cổ của một cửa hàng phía trước mặt tiền Palais – Royal (Cung điện Hoàng gia).

Figurine góp phần kể lại câu chuyện lịch sử

Chủ nhân của những tuyệt tác tí hon này chính là ông Jacques Roussel và phu nhân Patricia Roussel – người sưu tầm figurine lớn nhất thế giới với mong muốn gìn giữ nét đẹp văn hóa mang tính lịch sử này.

Con đường nào đã đưa ông bà trở thành những chuyên gia về figurine?
Khi còn bé, tôi đã sớm được khám phá Cung điện Hoàng gia. Mẹ kế của tôi là một nghệ sĩ nổi tiếng của Nhà hát kịch nước Pháp. Nhà hát nằm ngay sát cạnh Cung điện Hoàng gia và chính bà là người đã để lại cho tôi những ký ức thật đẹp về nơi đây. Rồi cuộc gặp gỡ với chủ nhân của cửa hàng đồ chơi bán những chú lính chì, cộng với kinh nghiệm tìm kiếm những xưởng sản xuất các mặt hàng thủ công, đã thôi thúc chúng tôi khởi nghiệp với công việc mang đầy tính nghệ thuật này. Và thế là Les Drapeaux de France (Những lá cờ nước Pháp) ra đời.
Khi bước vào thế giới đồ chơi tí hon này, tôi may mắn phát hiện một nhà máy đúc tượng bằng chì tên là Pixie. Họ chuyên đúc tượng dân dụng, đặc biệt là những bức tượng nhỏ về trẻ em, thời trang, điện ảnh… tất cả gợi nhớ về một thế giới đầy ắp niềm vui và kỳ diệu trong ký ức của tôi. Vì vậy, chúng tôi đã liên hệ và làm việc với họ. Sáng tạo figurine là một công việc gồm nhiều công đoạn khác nhau: điêu khắc, tạo khuôn rồi đúc. Sau đó, bạn phải gắn các bộ phận vào với nhau rồi sơn màu. Với những bức tượng về người lính, các họa sĩ không thể làm theo ý mình mà phải tôn trọng màu sắc, biểu tượng của các bộ quân phục. Mọi tiểu tiết trên từng figurine đều rất quan trọng vì nó góp phần kể lại câu chuyện lịch sử cũng như thổi hồn cho bức tượng.

Bước vào cửa hàng của ông cũng giống như bước vào nhà máy sản xuất đồ chơi của ông già Noel vậy. Là người đã thổi hồn cho nơi đây, ông mô tả thế giới riêng của mình như thế nào?
Tôi thích sự xúc động, kinh ngạc và trầm trồ khi khách hàng đặt chân vào nơi này. Họ như bị thôi miên trước những bức tượng nhỏ mà tôi trưng bày. Tất cả chúng ta đều có quyền mơ mộng hay tưởng tượng về một thế giới bí mật. Và khi khám phá ra nó, chúng ta sẽ cảm thấy thích thú với niềm vui đầy hân hoan. Tôi muốn đem lại cảm giác như trò chơi đi tìm kho báu khi còn bé. Cả trẻ em lẫn người lớn đều bất ngờ khi tìm thấy những “báu vật” được giấu trong các ngăn kéo bằng gỗ của chúng tôi.
Thời đại hiện nay, các bậc cha mẹ thường cho trẻ em chơi điện thoại, máy tính bảng. Ở đây, chúng tôi gìn giữ những món đồ chơi truyền thống, để những gia đình có thể cùng nhau tìm về những giấc mơ, về một thế giới nhiệm màu, học cách tôn trọng giá trị thẩm mỹ và tìm hiểu lịch sử, văn hóa thông qua những cuộc trò chuyện ngắn với chúng tôi.

Cửa hàng Les Drapeaux de France

Được thành lập từ năm 1949, Les Drapeaux de France là cửa hàng tượng nhỏ và lính đồ chơi đúc bằng chì. Ảnh: Nicolas Suk Hoon

Figurine tượng lính cầm cờ

Một trong những dòng sản phẩm đặc trưng của Les Drapeaux de France là tượng lính cầm cờ – cờ cách mạng, cờ đế chế, cờ của các trung đoàn được mô phỏng chính xác theo lịch sử. Ảnh: Nicolas Suk Hoon

Figurine tượng kỵ binh thời Napoleon

Kỵ binh, bộ binh, pháo binh, nguyên soái, những người lính trong các trận chiến lịch sử dưới thời vua Napoléon… được tái hiện rực rỡ và sống động trong các bức tượng có kích thước cực kỳ nhỏ. Có những bức tượng 200 năm tuổi, mang theo giá trị lịch sử và nét đẹp cổ điển của đồ chơi Pháp ngày xưa. Ảnh: Nicolas Suk Hoon

Màu sắc, biểu tượng của các bộ quân phục Figurine

“Với những bức tượng về người lính, các họa sĩ không thể làm theo ý mình mà phải tôn trọng màu sắc, biểu tượng của các bộ quân phục. Mọi tiểu tiết trên từng figurine đều rất quan trọng vì nó góp phần kể lại câu chuyện lịch sử cũng như thổi hồn cho bức tượng”. Ảnh: Nicolas Suk Hoon

Kế thừa và chuyển giao

Với sự cạnh tranh ngày càng gay gắt đi kèm những hậu quả sau đại dịch, ông bà đã xoay sở như thế nào để duy trì hoạt động của cửa hàng và xưởng sản xuất?
Chúng tôi là những người không dễ dàng từ bỏ, luôn sẵn sàng đối diện với khó khăn để tìm cách giải quyết trong khả năng có thể. Công việc nào cũng có thuận lợi và thách thức – Hoặc chúng tôi quay trở lại cuộc đua, cung cấp các sản phẩm ngày càng rẻ hơn giống như các đối thủ cạnh tranh, hoặc tái tạo lại những sản phẩm có chất lượng tốt. Chúng tôi chọn lựa một thị trường có ít khách hàng hơn, nhưng là những khách hàng thật sự hiểu được giá trị chuẩn mực của tác phẩm mà chúng tôi sáng tạo, họ trân trọng giá trị đó và không nề hà về giá cả của sản phẩm. Bằng lựa chọn này, chúng tôi vẫn đang duy trì doanh thu đủ để giữ được vị trí đẹp trước mặt tiền Cung điện Hoàng gia. Công việc của chúng tôi gần giống với chế tác đồng hồ hoặc đồ trang sức, vì nó đề cao sự tỉ mỉ và tinh tế. Đó là thế mạnh mà chúng tôi vẫn duy trì suốt 35 năm qua. Chúng tôi đang đấu tranh chống lại hình thức toàn cầu hóa và tôi hạnh phúc khi được ở trong thế giới sáng tạo thuần túy này.

Ông có định chuyển giao lại những giá trị văn hóa này cho thế hệ tiếp nối?
Sự màu nhiệm của Cung điện Hoàng gia và những vị khách đặc biệt đến đây đã tạo nên vị trí có một không hai cho Les Drapeaux de France ngay tại trung tâm quận Nhất của Paris. Chính vì lẽ đó, tôi mong muốn có sự kế thừa và chuyển giao lại cho thế hệ tiếp nối. Tôi thích làm việc với các nghệ nhân và thợ thủ công, đồng thời kết nối những người có tay nghề giỏi, có đam mê, có những kỹ năng khác nhau, và quan trọng là có mong muốn gìn giữ những giá trị văn hóa cùng chúng tôi. Đào tạo là một quá trình lâu dài, nhưng thông qua đó, chúng tôi có thể duy trì một loại hình sản xuất độc đáo của nước Pháp. Sẽ có những câu chuyện lịch sử cần được kể lại, những điểm giao và mạch ngầm cần kết nối. Đó là một vũ trụ mà chúng ta không ngừng học hỏi. Trong kinh doanh, tôi tin rằng bạn không nên đánh mất tâm hồn vì lợi nhuận. Bạn cần phải năng động và nắm bắt thị trường, đáp ứng các yêu cầu của khách hàng nhưng phải luôn có một tầm nhìn xa hơn và nhân văn hơn.

Chân dung ông Jacques Roussel

Chân dung ông Jacques Roussel, chủ nhân của Les Drapeaux de France và là nhà sưu tầm figurine lớn nhất thế giới. Ảnh: Nicolas Suk Hoon

BST Figurine theo chủ đề

Ngoài tượng lính Pháp và Anh, Les Drapeaux de France còn mang đến một thế giới tuổi thơ kỳ diệu với các BST theo chủ đề Giáng sinh, Alice ở xứ sở thần tiên, gánh xiếc, Hollywood, Samurai & Geisha, truyện tranh, thần thoại… Ảnh: Nicolas Suk Hoon

Không gian bên trong cửa hàng Les Drapeaux de France

Không gian bên trong của cửa hàng đồ chơi. Ảnh: Nicolas Suk Hoon

Tay nghề thủ công của các nhà điêu khắc Figurine

Dẫu cho vật liệu và công nghệ mới có thể nâng cao mức độ chi tiết và chất lượng tổng thể của tác phẩm, không gì có thể thay thế tay nghề thủ công của các nhà điêu khắc và họa sĩ chuyên nghiệp. Ảnh: Nicolas Suk Hoon

Nhân vật JACQUES ROUSSEL
Hình ảnh NICOLAS SUK HOON
Trợ lý chụp ảnh THOMAS LOURADOUR
Stylist AUDREY JEHANNO
Nhà báo ROMAINE OUBLIN
Sản xuất và nội dung ANTHUY NGUYEN
Xin chân thành cảm ơn Cung điện Hoàng gia, Trung tâm di tích quốc gia Pháp đã tạo điều kiện cho chúng tôi thực hiện bộ ảnh Figurine đặc biệt này.


Xem thêm:

Art Toy Việt Nam – Ký ức, tương lai và bản sắc

Sưu tầm cổ phục, thú chơi độc đáo