Chất liệu mặt bàn bếp đóng vai trò then chốt trong việc định hình diện mạo thẩm mỹ và trải nghiệm sử dụng hàng ngày. Bên cạnh gỗ, thép hay đá tự nhiên, các loại đá nhân tạo đang trở thành xu hướng nổi bật nhờ tính bền vững, dễ bảo trì và đảm bảo tính thẩm mỹ. Trong đó, đá nung và đá thạch anh là hai lựa chọn được nhắc đến nhiều nhất. Cả hai đều sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội, song khác biệt về thành phần, quy trình sản xuất và khả năng chịu nhiệt khiến chúng phù hợp với những nhu cầu sử dụng khác nhau.
Ảnh: Christopher Horwood
Cả đá nung và đá thạch anh đều là vật liệu nhân tạo, được đánh giá cao về độ bền và khả năng kháng bẩn, kháng ẩm. Khác với đá tự nhiên có cấu trúc vi xốp dễ thấm nước, bề mặt của đá nung và đá thạch anh được nén chặt, gần như không thấm, giúp hạn chế vết ố và dễ dàng lau chùi. Đây là yếu tố quan trọng với những khu vực thường xuyên tiếp xúc với nước và thực phẩm như bàn ăn hay mặt bếp.
Về độ cứng, đá nung thể hiện ưu thế rõ rệt khi đạt mức 6-7 trên thang Mohs, trong khi thạch anh ở khoảng 5-6. Đá nung có khả năng chịu lửa cấp độ A1, không biến dạng, bay màu hay phát sinh khí độc khi tiếp xúc trực tiếp với nguồn nhiệt lên đến 2000°C. Chính đặc tính này giúp vật liệu có thể ứng dụng linh hoạt ở cả không gian trong nhà lẫn ngoài trời.
Cấu tạo và quy trình sản xuất
Đá thạch anh được cấu tạo từ khoảng 90% bột thạch anh kết hợp cùng nhựa polymer và sắc tố tạo màu. Hỗn hợp này được nén chặt trong môi trường chân không, sau đó gia nhiệt khoảng 110°C để tạo thành phiến đá đồng nhất, có độ đặc cao.
Đá nung lại được sản xuất hoàn toàn từ khoáng chất tự nhiên như thạch anh, đất sét vô cơ, silica và các khoáng tương tự vật liệu gốm. Các hạt khoáng được nén dưới áp suất cực cao rồi nung ở nhiệt độ trên 1200°C – một quy trình mô phỏng cách đá tự nhiên hình thành trong lòng đất. Nhờ đó, vật liệu có cấu trúc liền khối, bền chắc và không thấm nước, chịu được cả tác động cơ học lẫn biến đổi thời tiết. Ngoài ra, quy trình sản xuất hoàn toàn không sử dụng nhựa hay chất kết dính nhân tạo, giúp đá nung đạt độ tinh khiết cao, thân thiện với môi trường và có thể tái chế hoàn toàn sau thời gian dài sử dụng.
Ảnh: Paul Massey
Tính thẩm mỹ và khả năng tùy biến
Hai vật liệu có vẻ ngoài khá tương đồng, nhưng vẫn có sự khác biệt ở cách tạo hoa văn. Đá thạch anh thường có họa tiết phủ kín toàn bộ phiến đá, tạo cảm giác đồng nhất và liền mạch. Do có thể pha trộn sắc tố trong quá trình sản xuất, vật liệu này mang đến bảng màu phong phú, phù hợp với nhiều phong cách nội thất khác nhau.
Ảnh: Max Zambelli
Trong khi đó, đá nung sử dụng công nghệ in độ nét cao trên bề mặt, mô phỏng hoạ tiết của nhiều vật liệu tự nhiên như gỗ, bê tông hay đá cẩm thạch. Nhờ đó, nhà sản xuất có thể linh hoạt tạo nên các bề mặt chỉ dày 3-20mm mà vẫn giữ được hiệu ứng thị giác sang trọng như đá thật. Đây là yếu tố khiến đá nung ngày càng được ưa chuộng trong những không gian hướng đến cảm giác tự nhiên nhưng hiện đại.
Về hoàn thiện bề mặt, đá nung mang đến nhiều lựa chọn hơn, từ bóng gương, mờ, hiệu ứng bê tông, kim loại đến giả gỗ, còn đá thạch chủ yếu chỉ dừng lại ở hai loại bóng và mờ. Nhờ đó, đá nung dễ dàng đáp ứng các yêu cầu thẩm mỹ đa dạng, từ không gian tối giản hiện đại đến phong cách công nghiệp hay wabi-sabi mộc mạc.
Đá nung phù hợp hơn với không gian mộc mạc, mang tinh thần wabi-sabi. Ảnh: Tư liệu
Ứng dụng trong không gian bếp
Trong không gian nội thất, cả hai đều phù hợp cho mặt bàn ăn, đảo bếp, lavabo hay ốp tường. Tuy nhiên, nếu đặt ngoài trời hoặc ở khu vực có ánh nắng trực tiếp như sân hiên, khu vực gần cửa sổ, đá nung là lựa chọn an toàn hơn nhờ khả năng kháng tia UV, không phai màu theo thời gian. Đá thạch anh lại thích hợp hơn cho không gian trong nhà vì có thể duy trì được độ sáng bóng và màu sắc ổn định. Ngoài ra, đá nung cũng tương thích với công nghệ bếp từ ẩn – xu hướng mới trong thiết kế bếp hiện đại, trong khi đá thạch anh không hỗ trợ tính năng này.
Đá nung có thể sử dụng ngoài trời hoặc không gian có ánh nắng trực tiếp mà không lo phai màu hoặc nứt vỡ do thay đổi nhiệt độ. Ảnh: Tư liệu
Bảo dưỡng và chi phí
Cả hai loại đá đều dễ vệ sinh và gần như không cần bảo dưỡng đặc biệt. Việc lau chùi hằng ngày bằng khăn mềm và dung dịch trung tính là đủ để giữ bề mặt luôn sáng sạch. Tuy vậy, do đá thạch anh chứa nhựa resin, cần tránh sử dụng hóa chất mạnh hoặc nguồn nhiệt cao để tránh làm xỉn màu.
Về giá cả, đá thạch anh thường dễ tiếp cận hơn, tùy thương hiệu và độ dày. Ngoài ra, tuổi thọ của vật liệu này có thể lên đến 25 năm, trong khi đá thạch anh trung bình khoảng 15–20 năm. Với những công trình chú trọng tính bền vững và lâu dài, đá nung là khoản đầu tư đáng cân nhắc.
Nếu ưu tiên sự đa dạng màu sắc và giá thành hợp lý, đá thạch anh là lựa chọn lý tưởng. Ngược lại, nếu hướng đến vẻ đẹp tự nhiên, cảm giác gần gũi như đá thật và mong muốn sử dụng cho cả không gian ngoài trời, đá nung sẽ mang lại hiệu quả thẩm mỹ vượt trội hơn.
Thực hiện: Bảo Trân
Xem thêm:
6 loại vật liệu cao cấp cho mặt bếp đương đại
