Khi nói đến vỏ bần, chúng ta ngay lập tức nghĩ đến nút chai rượu vang. Tuy nhiên, đây là vật liệu đã được sử dụng từ lâu trong nhiều ứng dụng khác nhau. Ngày nay, nó vẫn được ưa chuộng trong thiết kế, thể hiện sự hiện đại trong làn sóng đồ nội thất, nhất là với mục đích khai thác các đặc tính bền vững, thiết thực và giàu thẩm mỹ. Từ dòng sản phẩm Stringer có viền mềm, tối giản mới ra mắt gần đây của thương hiệu Đan Mạch Raawii do Nicholai Wiig-Hansen thiết kế, cho đến đồ nội thất Utopia hình củ hành của Lara Bohinc cho Design Miami năm nay, có thể nhận xu hướng lan tỏa rộng khắp của đồ nội thất bằng vỏ bần trong tương lai gần.
Nhà thiết kế người Anh Jasper Morrison được cho là đã tạo tiền đề vào năm 2004, khi ông thiết kế Cork Family cho Vitra, một loạt những chiếc ghế đẩu bằng nút chai thô, có thể dùng làm bàn phụ với hình dáng điêu khắc. Morrison tiếp tục thiết kế nhiều loại đồ nội thất bằng vỏ bần cho Phòng trưng bày Kasmin vào năm 2019.. Ảnh: Jasper Morrison Studio
Vì sao nên sử dụng vỏ bần trong thiết kế?
Sử dụng vỏ bần cho đồ nội thất dường như là một lựa chọn tự nhiên vì nhiều lý do. Vật liệu mềm, mịn, có khả năng giữ ấm, chắc chắn, không thấm nước, chống cháy, có thể tái chế và nhẹ này thu được từ việc tước, xay nhỏ và đun nóng vỏ cây bần – trong một quy trình cẩn thận giúp cây tái sinh và phát triển. Những đặc tính này làm cho đồ nội thất sử dụng vỏ bần có nhiều ưu điểm hơn trong vấn đề bền vững như giảm ô nhiễm liên quan đến vận chuyển và tăng tuổi thọ của sản phẩm, các quy trình liên quan đến sản xuất vật liệu cũng giúp duy trì rừng, thu giữ carbon và ngăn ngừa sa mạc hóa.
Một chiếc ghế bành bằng vỏ bần trong tác phẩm sắp đặt Utopia của Lara Bohinc. Ảnh: Federico Clavarino
Đồ nội thất bằng vỏ bần của Jasper Morrison cho Phòng trưng bày Kasmin, 2019. Ảnh: Tư liệu
Vỏ cây bần chỉ được lột bỏ 9 năm một lần và kỹ thuật này giúp thúc đẩy sự phát triển của cây, cũng như hấp thụ nhiều carbon hơn so với khi cây mất đi hoàn toàn. Trong khi đó, sản xuất nút bần là một quy trình gần như không có chất thải, bụi còn sót lại được sử dụng để cung cấp năng lượng cho các lò nung trong nhà máy.
Những thiết kế làm từ vật liệu vỏ bần đặc sắc
Mang theo nhiều ưu điểm, vỏ bần đang được các NTK đồ nội thất ưa chuộng để tạo ra những món đồ hiện đại và độc đáo cho không gian sống.
Dòng sản phẩm Stringer của Wiig-Hansen mô phỏng ván lướt sóng trên các bãi biển Bồ Đào Nha. NTK cho biết: “Lướt sóng và vỏ bần đều là những thứ nổi tiếng ở Bồ Đào Nha. Cảm hứng để làm chiếc ghế này đến từ việc quan sát cách chúng tạo hình ván lướt sóng. Vật liệu này được làm thành những khối lớn và ý tưởng của tôi là làm ra chiếc ghế dài với rất ít rác thải nhất có thể.”
Bộ ghế Stringer thiết kế bởi Raawii. Ảnh: Raawii
Vốn có màu nâu cam nhạt tự nhiên, vỏ bần đang được các nhà thiết kế thử nghiệm kĩ thuật hun khói hoặc đốt thành than để tạo ra màu sắc tối hấp dẫn hơn. Dòng sản phẩm nội thất bằng gỗ bần cháy của nhà thiết kế người Anh Tom Dixon (2020) bao gồm bàn, ghế đẩu và hệ thống giá đỡ ở dạng tròn. NTK mô tả vỏ bần như một vật liệu lý tưởng, lấy cảm hứng từ sàn gỗ bần trong ngôi nhà mà anh từng sinh sống khi còn bé.
Các loại đồ nội thất bằng vỏ bần cháy của Tom Dixon (Ảnh: Tom Dixon)
Vào năm 2022, ClassiCon đã phát hành những chiếc ghế đẩu Corker do Herzog & de Meuron thiết kế bằng vỏ bần hun khói, giống như những chiếc nút chai rượu siêu lớn. Được sản xuất với ba kích cỡ, những chiếc ghế Morrison – có thể dùng làm bàn phụ. Ban đầu, chúng được thiết kế bởi công ty kiến trúc phối hợp với nghệ sĩ Ai Weiwei cho Serpentine Pavilion 2012 ở London, nơi có chức năng như một không gian công cộng và địa điểm tổ chức sự kiện.
Dòng Corker của Herzog & de Meuron cho ClassiCon. Ảnh: ClassiCon
Mặc dù phần lớn vỏ bần tiếp tục được sản xuất để làm nút chai rượu vang, sự phát triển của đồ nội thất bằng vỏ bần có thể dự đoán bởi tiềm năng bền vững khi chất thải từ quá trình sản xuất nút chai có thể được tạo hạt vụn và nén thành các khối composite lớn, dễ dàng cắt và điêu khắc thành nhiều hình dạng khác nhau trong thiết kế đồ nội thất. Khi các nhà thiết kế tìm cách khai thác các vật liệu ngày càng bền vững để giảm tác động lên hành tinh, vỏ bần theo nhiều cách trở thành một lựa chọn hấp dẫn.
Chuyển ngữ: My Lương | Theo: Wallpaper*
Xem thêm:
Tường cát in 3D: Khám phá tiềm năng của vật liệu và công nghệ
