Những cánh hoa khô mang sắc màu phai dần theo thời gian không đồng nghĩa với sự tàn lụi của vẻ đẹp mà là khởi đầu cho một hành trình sáng tạo mới. Từ London đến Warsaw, từ những khu vườn hoang dại đến không gian trưng bày đương đại, các nghệ sĩ Shannon Clegg, Rebecca Louise Law, Ignacio Canales Aracil và Marcin Rusak đã mang đến những góc nhìn khác về hoa khô thông qua những hình khối, cấu trúc và câu chuyện vượt ra ngoài ranh giới của nghệ thuật sắp đặt. Dưới bàn tay sáng tạo của họ, những cánh hoa này không còn là vật trang trí, mà trở thành chất liệu lưu giữ ký ức, tôn vinh sự mong manh và tái định nghĩa mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên.
Shannon Clegg: Hình khối của ký ức
Ảnh: Lisa Linder
Nghệ sĩ và nhà thiết kế người Nam Phi Shannon Clegg hiện sống tại London, thổi một làn gió mới vào nghệ thuật ép hoa truyền thống. Thay vì chỉ giữ những cánh hoa phẳng trên giấy, cô biến chúng thành hình khối ba chiều trong loạt tác phẩm Bouquet. Đây là những chiếc bình hoa được tạo nên hoàn toàn từ thân, lá và cánh hoa khô. Bằng kỹ thuật ép và đúc tinh vi mà cô tự phát triển, mỗi tác phẩm trở thành một cấu trúc mảnh mai nhưng vững chắc, nơi từng sợi xơ của thực vật đan cài thành hình khối điêu khắc. Shannon không tìm cách chinh phục hay can thiệp vào tự nhiên, mà để thời gian, ánh sáng và sự phai màu tự nhiên tiếp tục hoàn thiện tác phẩm, như một sự hợp tác thầm lặng giữa con người và thiên nhiên.
Ảnh: Lisa Linder
Ảnh: Lisa Linder
Shannon luôn quan tâm đến nguồn gốc chất liệu và tác động môi trường. Vì vậy, cô luôn ưu tiên những loài hoa thân chắc, giữ màu bền như hoa Salem, Fynbos hay cỏ Kangaroo Paw. Hiện tại, cô hướng tới sử dụng hoa bản địa mọc quanh vùng đầm lầy Walthamstow gần nơi mình sống. Song song với Bouquet, Shannon còn phát triển dự án Florilegium, là những tác phẩm sử dụng những loài hoa hoang dại Anh quốc đặt giữa hai tấm kính, trở thành mặt bàn hay vật dụng nội thất. Trong thế giới sáng tạo của cô, mỗi bông hoa là một câu chuyện, được kể lại bằng hình hài của chính nó.
Ảnh: Lisa Linder
Rebecca Louise Law: Khi không gian nở hoa
Nghệ sĩ người Anh Rebecca Louise Law đã đưa hoa bước vào thế giới nghệ thuật đương đại, biến chúng thành một ngôn ngữ sáng tạo riêng biệt. Từ những cánh hoa tươi và khô được treo lơ lửng trong không gian, cô tạo nên những sắp đặt quy mô lớn nhưng vẫn giữ trọn vẻ mong manh, tinh tế vốn có của tự nhiên – một sự cân bằng giữa sức mạnh thị giác và sự thanh tao đầy cảm xúc.
Ảnh: Rachel Warne
Tác phẩm La Fleur Morte. Ảnh: Matt Chung
Ảnh: Rachel Warne
Rebecca bắt đầu với một ý tưởng vô cùng đơn giản đó là dùng hoa thay cho màu vẽ rồi phát triển thành những tác phẩm ba chiều, cho phép người xem bước vào giữa một cánh đồng hoa lơ lửng, nơi ánh sáng, hương thơm và thời gian cùng hòa quyện. Quá trình ấy không chỉ là sáng tạo về hình khối mà còn là hành trình đối thoại với sự thay đổi của thiên nhiên, với nhịp sống tự nhiên của thời gian. Khi hoa tàn, sắc màu dịu lại, cấu trúc dần khô đi, nhưng vẻ đẹp vẫn ở lại, tĩnh lặng và sâu thẳm trong lòng người xem. Với Rebecca, chính sự chuyển mình của tự nhiên tạo nên linh hồn cho tác phẩm.
Tác phẩm The Womb. Ảnh: Rebecca Louise Law
Từ khi còn là sinh viên mỹ thuật tại Đại học Newcastle, Rebecca đã thử nghiệm nhiều chất liệu khác nhau trước khi tìm thấy sự đồng điệu trong những cánh hoa. Kinh nghiệm làm việc trong ngành cắm hoa giúp cô hiểu rõ cấu trúc, độ bền và cá tính riêng của từng loài, để rồi từ đó tìm được loài hoa chân ái là thược dược. Năm 2008, cô bắt đầu sáng tạo những tác phẩm sắp đặt quy mô lớn ở nhiều quốc gia và mỗi tác phẩm đều mang dấu ấn địa phương. Những cánh hoa trong tác phẩm của cô được chọn theo mùa, theo từng văn hóa và được để khô tự nhiên như một phần của câu chuyện.
Ignacio Canales Aracil: Dấu ấn mùa xuân
Nghệ sĩ người Tây Ban Nha Ignacio Canales Aracil cũng biến những bông hoa mong manh thành các tác phẩm điêu khắc mang dấu ấn của thời gian, nhưng theo một cách tiếp cận khác biệt. Trong quá trình sáng tạo, anh thu thập hoa từ những khu vườn nổi tiếng khắp châu Âu, sau đó ép, phơi khô và định hình chúng thành những khối điêu khắc dạng vòm. Mỗi tác phẩm là kết tinh của hàng trăm cánh hoa được sắp xếp thủ công, sau đó phủ một lớp vecni mỏng để bảo vệ khỏi độ ẩm. Những khối hoa khô tưởng chừng vững chắc nhưng lại có thể tan vỡ chỉ với một cái chạm nhẹ, thể hiện sự đối lập tinh tế giữa sức mạnh của hình khối và sự mong manh của chất liệu.
Ảnh: Ignacio Canales Aracil
Ảnh: Ignacio Canales Aracil
Ảnh: Ignacio Canales Aracil
Ảnh: Ignacio Canales Aracil
Vẻ đẹp trong các tác phẩm của Ignacio nằm ở cách anh đóng băng khoảnh khắc mùa xuân, giữ lại sắc màu và ký ức của những khu vườn đang độ rực rỡ nhất. Mỗi tác phẩm không chỉ là vật thể trang trí mà còn như một phép ẩn dụ về thời gian, ký ức và tính khoảnh khắc của cái đẹp tự nhiên.
Marcin Rusak: Ký ức bảo tồn trong hoa
Marcin Rusak là một nghệ sĩ và nhà thiết kế người Ba Lan nổi bật với cách sử dụng hoa như chất liệu sáng tạo để phản ánh thời gian, ký ức và sự tàn phai. Sinh ra trong một gia đình có truyền thống trồng hoa, Marcin sớm cảm nhận được vẻ đẹp không chỉ ở khoảnh khắc hoa nở rộ mà cả khi chúng khô héo và đổi màu. Anh đưa những bông hoa thật đã tàn vào trong các chất liệu như nhựa resin hay composite, giữ lại hình hài và sắc thái của chúng như một cách lưu trữ ký ức. Với Marcin, hoa khô không phải là dấu chấm hết của sự sống mà là một sự tiếp nối, nơi cái đẹp được bảo tồn trong hình thức mới.
Ảnh: Rafal Milach
Tác phẩm từ bộ sưu tập Flora. Ảnh: Marcin Rusak
Bình hoa trong bộ sưu tập Vas Florum. Ảnh: Marcin Rusak
Trong các dự án như Perishable hay Flora, Marcin Rusak biến hoa khô thành vật liệu mang tính biểu tượng của chu trình tự nhiên. Anh tạo nên bàn, tấm ván hay chụp đèn từ cánh hoa ép và lá úa, kết hợp thủ công với công nghệ hiện đại để làm sống lại những gì tưởng như đã mất. Bằng cách kết hợp hoa khô với vật liệu đương đại, anh tôn vinh vẻ đẹp mong manh của thiên nhiên và chứng minh rằng sự phai tàn cũng có thể trở thành nguồn cảm hứng sáng tạo.
Thực hiện: Vy Dương
Xem thêm:
