Giáng sinh nổi bật trong chuỗi lễ hội của Thiên Chúa giáo không chỉ bởi quy mô, mà còn khả năng biến đổi và hội nhập văn hóa mạnh mẽ. Từ một nghi lễ tôn giáo, nó đã linh hoạt vượt khỏi khuôn khổ tín ngưỡng để trở thành một hiện tượng văn hóa đại chúng. Ngày nay, phong vị Giáng sinh – từ những giai điệu du dương, sắc màu đỏ – xanh lấp lánh, đến những bữa tiệc ấm cúng, đã thấm vào đời sống và được đón nhận rộng rãi, bất kể tôn giáo.
Sự phổ biến này cũng định hình lại cách con người trải nghiệm mùa lễ. Nếu truyền thống phương Tây coi trọng không khí sum vầy gia đình, thì tại nhiều đô thị châu Á sôi động, Giáng sinh lại trở thành dịp để kết nối cộng đồng theo một cách khác: hòa mình vào nhịp sống rực rỡ trên đường phố, tụ tập bạn bè, hoặc chia sẻ khoảnh khắc với những người đồng hành tình cờ. Cách tiếp nhận này, tuy có thể khiến những người xa nhà ban đầu cảm thấy thiếu vắng, nhưng lại mở ra một lối “chơi lễ” mới, tràn đầy năng lượng và tính kết nối xã hội, phản ánh sự thích ứng tuyệt vời của một truyền thống toàn cầu vào những bối cảnh văn hóa đặc thù.
Ảnh: Rakuten Travel
Ở những quốc gia có cộng đồng Kitô hữu lớn như Philippines, mùa lễ diễn ra rộn ràng với sự hòa trộn giữa truyền thống phương Tây và bản địa, thậm chí bắt đầu từ tháng 9. Ngược lại, tại những nơi Thiên Chúa giáo là thiểu số, Giáng sinh chủ yếu diễn ra sôi động ở các đô thị và điểm du lịch, nơi ánh đèn, chợ lễ và sự kiện theo chủ đề tạo nên bầu không khí giao thoa hấp dẫn.
Nhờ thời tiết ôn hoà, việc đón lễ ở châu Á linh hoạt hơn. Với cộng đồng Kitô hữu, Giáng sinh là dịp mua sắm, trang trí và nghe những bản nhạc quen thuộc. Trong khi ở phần lớn khu vực châu Á, ngày lễ mang sắc thái thế tục hơn với vòng hoa, đèn trang trí và bảng hiệu tràn ngập dù không phải ngày nghỉ chính thức. Dẫu vậy, mỗi nơi vẫn có cách đón lễ riêng.
1. Nhật Bản
Ở Nhật Bản, Giáng sinh đã hoàn toàn vượt khỏi khuôn khổ tôn giáo để trở thành một lễ hội văn hóa đại chúng mang tính toàn cầu. Mặc dù các cộng đồng Thiên Chúa giáo nhỏ vẫn giữ những nghi lễ truyền thống, phần lớn người dân (theo truyền thống Phật giáo và Thần đạo) đón nhận dịp này như một cơ hội để tận hưởng không khí lãng mạn, vui tươi và rực rỡ. Tất cả các biểu tượng quen thuộc như ông già Noel, cây thông lấp lánh, hay những màn trang trí đường phố công phu… đều được tiếp nhận và tái hiện một cách tinh tế, trở thành một phần của cảnh quan mùa đông Nhật Bản, tựa như những bối cảnh trong tranh vẽ hay phim ảnh, mà không nhất thiết gắn với ý nghĩa tín ngưỡng ban đầu.
Ảnh: Kida
Vào dịp Giáng sinh, yếu tố thương mại diễn ra mạnh mẽ nhờ sức ảnh hưởng của truyền thông toàn cầu và các thương hiệu quốc tế như Disney, Coca-Cola hay Universal Studios. Một trong những truyền thống độc đáo là bữa tối KFC, là kết quả của chiến dịch marketing kinh điểntừ năm 1974. Ngoài ra, Giáng sinh ở Nhật cũng mang sắc thái lãng mạn đặc biệt. Đêm 24/12 được coi như ngày Valentine mùa đông, là dịp để các cặp đôi tặng quà, đi dạo ngắm đèn và tận hưởng những bữa tối riêng tư.
Vào mỗi mùa lễ, người Nhật thường phải đặt trước suất gà rán nếu muốn tận hưởng một Giáng sinh đúng điệu. Ảnh: KFC Japan
Bánh kem Giáng sinh (クリスマスケーキ: kurisumasu keeki) – loại bông lan mềm mịn phủ kem tươi và trang trí bằng những quả dâu đỏ – cũng trở thành một biểu tượng đặc trưng khác của dịp này. Ảnh: naturalbox
Vốn đã sôi động bậc nhất thế giới, Tokyo bước vào mùa Giáng sinh với những con phố bừng sáng. Roppongi Hills, Shibuya hay các đại lộ rợp bóng cây biến thành bản giao hưởng của ánh sáng và sắc màu. Ảnh: Backpacker Boy
2. Hàn Quốc
Lễ Giáng sinh ở Seoul mang nét giao hòa độc đáo giữa truyền thống phương Tây và văn hóa Hàn Quốc đương đại. Khu mua sắm Myeongdong mỗi mùa lễ lại khoác lên mình diện mạo rực rỡ với ánh đèn, vòng hoa và những tiểu cảnh trang trí lộng lẫy, trong khi các sân trượt băng tạm thời xuất hiện khắp thành phố, tạo nên bầu không khí lễ hội vô cùng sống động. Với những ai muốn tìm kiếm khoảnh khắc tĩnh lặng, thánh lễ nửa đêm tại Nhà thờ Myeongdong luôn là lựa chọn lý tưởng.
Gần một phần ba dân số Hàn Quốc theo đạo Thiên Chúa, cộng thêm tiết trời se lạnh và những đợt tuyết đầu mùa, xứ sở kim chi trở thành một điểm đến hoàn hảo để trải nghiệm Giáng sinh trắng. Đây là ngày lễ quốc gia, cũng là dịp để các gia đình quây quần trong những bữa ăn ấm cúng. Thay vì thực đơn phương Tây truyền thống, bàn tiệc Giáng sinh ở Hàn Quốc thường có bulgogi thơm lừng, mì khoai lang japchae và những phần kimchi đậm vị, là những món ăn quen thuộc nhưng lại mang tinh thần lễ hội rất riêng.
Santa Harabeoji xuất hiện như biểu tượng của niềm vui mùa lễ, khiến Giáng sinh Hàn Quốc càng thêm đặc sắc so với phần còn lại của thế giới. Ảnh: The Korean Way
Hình ảnh Ông già Noel tại Hàn Quốc cũng mang màu sắc bản địa hóa thú vị. Santa Harabeoji thường xuất hiện trong chiếc áo choàng xanh lá hoặc xanh dương, đôi khi đội cả mũ agat là loại mũ chóp cao của giới quý tộc Triều Tiên xưa.
Tuy Giáng sinh là ngày nghỉ lễ quốc gia, người Hàn Quốc lại xem đây là dịp lãng mạn dành cho các cặp đôi nhiều hơn là lễ hội gia đình. Những buổi hẹn hò ấm áp, bữa tối thân mật và khoảnh khắc tặng nhau chiếc bánh Giáng sinh trang trí cầu kỳ đã trở thành nghi thức quen thuộc.
3. Ấn Độ
Lễ hội ở Ấn Độ vốn nổi tiếng bởi sắc màu rực rỡ và bầu không khí sôi động và Giáng sinh cũng mang tinh thần ấy một cách trọn vẹn. Dù được tổ chức trên khắp đất nước, những vùng có đông cộng đồng Công giáo đặc biệt là Goa, vẫn để lại dấu ấn sâu sắc nhất. Nhà thờ, khu chợ và từng ngôi nhà đều được trang trí lộng lẫy, tạo nên một bức tranh lễ hội đầy màu sắc. Điểm nhấn không thể bỏ qua là những chiếc đèn lồng giấy hình ngôi sao khổng lồ treo cao giữa các dãy nhà, khiến cả khu phố lung linh như bầu trời đầy sao thu nhỏ.
Đêm Giáng sinh là thời khắc của những bữa tiệc sum vầy với Biryani thơm nức, cà ri thịt đậm đà và bộ sưu tập bánh ngọt truyền thống của Goa gọi là kuswar được chia sẻ cùng mọi người. Sau đó, các tín hữu lại tề tựu về nhà thờ dự lễ nửa đêm, nơi không gian được điểm xuyết bằng hoa trạng nguyên và ánh nến ấm áp.
Nhà thờ St. Patrick ở Pune, Ấn Độ. Ảnh: Harshal Sathe
Bộ sưu tập bánh ngọt truyền thống của Goa gọi là kuswar. Ảnh: Goa.me
Ông già Noel cũng xuất hiện trong lễ hội, nhưng mang chút biến tấu thú vị bản địa khi trẻ em Ấn Độ gọi ông trìu mến là Christmas Baba. Và thay vì cưỡi xe trượt tuyết do tuần lộc kéo, Christmas Baba đôi khi được kể rằng đến bằng xe ngựa, mang một hình ảnh vừa lạ vừa thân quen, phản ánh tinh thần hòa trộn độc đáo của Giáng sinh tại Ấn Độ.
4. Philippines
Giáng sinh ở Philippines luôn mang một màu sắc rất riêng với sự rực rỡ, ấm áp và thấm đậm tinh thần đoàn viên. Với người dân, đây không chỉ là một lễ hội tôn giáo mà còn là một phần bản sắc văn hóa, nơi truyền thống, đức tin và tình thân đan cài vào nhau.
Là một trong những quốc gia có số người theo đạo Thiên Chúa giáo lớn nhất khu vực châu Á, Philippines nổi tiếng với mùa Giáng sinh dài nhất thế giới. Từ đầu tháng Tám, tiếng nhạc Giáng sinh đã vang lên tại các trung tâm mua sắm, và khi lịch sang ngày 1 tháng 9, thời điểm khởi đầu của Ber months ở Philippines (gồm tháng 9, tháng 10, tháng 11 và tháng 12), không khí lễ hội chính thức tràn ngập khắp nơi.
Ảnh: photoscenetecy
Các cửa hàng pop-up bày bán đồ trang trí theo mùa, đường phố sáng rực đèn, và những chiếc lồng đèn hình ngôi sao Parol được làm từ tre và giấy xuất hiện trên hiên nhà. Ảnh: MDV Edwards
Điểm nhấn không thể thiếu của mùa lễ là Simbang Gabi – chuỗi thánh lễ kéo dài 9 ngày, diễn ra lúc 4 giờ sáng, từ 16 đến 24 tháng 12. Với nhiều gia đình, đây là nghi thức thiêng liêng, thể hiện lòng biết ơn và hy vọng cho năm mới. Thánh lễ cuối cùng, Misa de Gallo, mở ra đêm Giáng sinh là thời khắc mà cả nước bước vào bữa tiệc ấm cúng Noche Buena. Lechon vàng rượm, giăm bông Giáng sinh, queso de bola, bibingka, puto bumbong, chocolate nóng hay salad trái cây,… tất cả tạo nên một bàn tiệc phong phú, nơi hàng xóm, bạn bè và họ hàng tấp nập ghé thăm, chúc nhau mùa Giáng sinh an lành. Mùa lễ hội chỉ khép lại vào Chủ nhật đầu tiên của tháng Giêng, khi người dân đón mừng Lễ Hiển Linh. Đến lúc ấy, những ngọn đèn Parol mới tạm tắt, khép lại hành trình Giáng sinh kéo dài hơn bốn tháng, một truyền thống độc đáo chỉ có ở Philippines.
5. Thái Lan
Dù là một quốc gia Phật giáo, Thái Lan vẫn có cách chào đón Giáng sinh rất riêng bằng sự vui tươi, đầy sắc màu và đôi khi khá bất ngờ. Trên khắp các thành phố, những bức tượng voi, thậm chí cả voi thật, được trang trí rực rỡ để mang quà đến cho trẻ em, tạo nên khung cảnh vừa dí dỏm vừa đậm dấu ấn văn hóa bản địa.
Là điểm đến du lịch hàng đầu châu Á, Thái Lan không bao giờ bỏ lỡ cơ hội làm mới không khí lễ hội. Các khách sạn và khu nghỉ dưỡng đồng loạt tổ chức tiệc buffet Giáng sinh, giới thiệu thực đơn theo mùa, còn đội ngũ phục vụ lại góp phần tạo nên sắc thái vui nhộn khi đội mũ đỏ suốt mùa lễ hội. Trong bếp gia đình, thay vì gà tây hay những món ăn mang phong vị phương Tây, người Thái chọn những bữa cơm đậm đà với cà ri, xôi và các món đặc sản mang nét ấm áp quen thuộc.
CentralWorld khoác lên mình diện mạo mới với cây thông Noel khổng lồ, những tác phẩm sắp đặt ánh sáng rực rỡ và chương trình biểu diễn theo chủ đề Giáng sinh. Ảnh: TAT News
Tại Bangkok, các trung tâm thương mại và quảng trường công cộng trở thành tâm điểm của mùa lễ hội. Không khí sôi động kéo dài suốt tháng 12, khiến thủ đô này trở thành một trong những nơi đón Giáng sinh thú vị nhất Đông Nam Á. Thủ đô Thái Lan vào dịp Giáng sinh luôn rộn ràng. Du khách có thể thưởng thức nghệ thuật truyền thống Thái như điệu múa Khon tại Nhà hát Hoàng gia Sala Chalermkrung, hoặc tận hưởng bữa tối Giáng sinh trên du thuyền lãng mạn xuôi dòng Chao Phraya, nơi ánh đèn thành phố phản chiếu lung linh trên mặt nước.
Nếu nán lại đến cuối năm, du khách còn có dịp chiêm ngưỡng màn pháo hoa bên sông, một trong những khoảnh khắc đón năm mới ấn tượng nhất Bangkok. Ảnh: Fan Club Thailand
Thực hiện: Vy Dương
Xem thêm:
6 Bảng phối màu ấm áp cho nội thất mùa Giáng sinh
