Với kiến trúc sư cảnh quan Taichi Saito, mỗi dự án đều thể hiện khát vọng sâu sắc về sự kết nối có ý nghĩa giữa con người và thiên nhiên. Từ một thư viện ngầm với đường cong mềm mại ẩn mình dưới những triền đồi xanh tươi, đến ngôi đền với mái vòm hình elip nơi cây xanh vươn mình hướng về bầu trời, hay những khoảng xanh tràn đầy sức sống được khéo léo đan xen vào cấu trúc hiện đại của các khu đô thị năng động – tất cả đều mang trong mình một triết lý xuyên suốt. Dù là công trình ẩn mình trong khung cảnh thôn dã hay phức hợp kiến trúc phức tạp giữa lòng đô thị, kiến trúc sư luôn hướng tới việc đánh thức cảm giác hòa hợp tự nhiên giữa con người và môi trường xung quanh.
“Tôi hy vọng tạo ra những cảnh quan hiền hòa, giúp lòng người thấy nhẹ nhàng, dù chỉ trong chốc lát.” – Taichi Saito. Ảnh: Do! earth & green
Từ khi thành lập công ty Daishizen năm 2011, Taichi Saito đã khẳng định vị thế như một trong những kiến trúc sư cảnh quan triển vọng với triết lý thiết kế toàn diện, lấy thiên nhiên làm gốc. Anh không chỉ theo đuổi những dự án mang tầm nhìn riêng biệt mà còn hợp tác với nhiều kiến trúc sư hàng đầu như Sou Fujimoto và Hiroshi Nakamura & NAP trong các công trình trải dài khắp Nhật Bản. Taichi Saito mong muốn tạo ra nhiều không gian hơn, nơi con người có thể cảm nhận những khoảnh khắc tĩnh lặng tinh tế và chuyển động tự nhiên, qua đó kết nối họ với những giá trị sâu thẳm hơn và từng bước khôi phục mối quan hệ ý nghĩa giữa con người và thế giới tự nhiên.
Khởi nguồn từ tình yêu dành cho thiên nhiên
Hành trình sáng tạo với cỏ cây của Taichi Saito bắt nguồn từ tuổi thơ gắn bó với môi trường tự nhiên tại tỉnh Iwate, phía bắc Nhật Bản. Những ký ức đầu đời của anh là những giờ phút giúp việc tại cửa hàng làm vườn của gia đình và khám phá hoa phong lan dại trong rừng. Lớn lên, anh dần bị cuốn hút bởi kiến trúc. Bước ngoặt quan trọng đến khi anh 16 tuổi và tình cờ khám phá cuốn sách giới thiệu công trình Fallingwater của kiến trúc sư Frank Lloyd Wright. Khoảnh khắc ấy như một sự khai sáng, mở ra cho anh những khả năng vô hạn trong mối quan hệ giữa kiến trúc và thiên nhiên.
Taichi Saito đã tự học và làm việc tại một cửa hàng hoa ở Tokyo để tích lũy kiến thức, tạo nền tảng cho việc kinh doanh làm vườn đầu tiên vào năm 2003. Tám năm sau, Daishizen chính thức ra đời. Ngày nay, các dự án của văn phòng rất đa dạng về phạm vi và quy mô, song tất cả đều được thống nhất bởi một tầm nhìn xuyên suốt.
Khu phức hợp của Daishizen gồm nhiều cơ sở như trang trại và các cửa hàng SOLSO. Nổi bật trong số đó là “KEEP GREEN HOUSE”, một ngôi nhà bền vững, tự cung tự cấp, vừa là không gian sinh hoạt chung vừa là biểu tượng cho triết lý phát triển của công ty. Ảnh: Atelier Daishizen
Nghệ thuật của sự lắng nghe và kết nối
Dưới bàn tay của Taichi Saito, những dự án trở nên sinh động và đầy cá tính. Hãy cùng khám phá những công trình kiến trúc cảnh quan đã chạm đến và kết nối tâm hồn con người. Đầu tiên phải nhắc đến Thư viện trong lòng đất (Library in the Earth), nằm trong khuôn viên Kurkku Fields ở Chiba – một dự án nông thôn kết hợp nông nghiệp hữu cơ, nghệ thuật và thiết kế. Không gian thiền tịnh dưới lòng đất này được thiết kế bởi Hiroshi Nakamura & NAP với sự cộng tác của Saito.
Để khôi phục cảnh quan thung lũng, công trình được xây dựng ẩn dưới lòng đất và được phủ xanh bởi cây cối, tạo nên một thư viện hòa quyện với khu rừng. Thiết kế không chỉ hài hòa với hệ thực vật hiện hữu mà còn kiến tạo một môi trường tự nhiên mới, mang đến trải nghiệm không gian liền mạch. Dựa trên khảo sát môi trường, các loài cây bản địa được trồng một cách phù hợp. Lối đi được thiết kế khéo léo cùng sự phối hợp giữa cây thường xanh và cây rụng lá, tạo nên một hành trình khám phá thú vị, nơi cấu trúc thư viện và khung cảnh thoắt ẩn thoắt hiện, giúp người đi cảm nhận sự chuyển tiếp mượt mà của không gian.
Library in the Earth nhìn từ trên cao. Ảnh: Koji Fujii
Thư viện này được xây dựng ẩn dưới lòng đất và phủ xanh bởi cây cối. Ảnh: Koji Fujii
Sự hợp tác với Sou Fujimoto: Đối với Taichi Saito, kiến trúc sư Sou Fujimoto là một cộng sự đặc biệt quan trọng. Cả hai đã cùng nhau kiến tạo nên những công trình hòa quyện giữa kiến trúc và thiên nhiên, chẳng hạn như khách sạn Shiroiya ở Maebashi, Gunma; khu vực sảnh chính tại đền Dazaifu Tenmangu, Fukuoka với mái hình elip nghiêng đầy cây xanh, phản chiếu sự thay đổi của các mùa; và khu vườn tròn của Not a Hotel Earth trên đảo Ishigaki.
Mái đền hình elip nơi cây cối vươn lên trời xanh. Ảnh: Sou Fujimoto Architects
Khu vườn tròn của Not a Hotel Earth trên đảo Ishigaki. Ảnh: Sou Fujimoto Architects
Ngoài ra, Saito cũng là người thiết kế cảnh quan cho Not A Hotel Minakami Toji, một bộ sưu tập năm ngôi nhà nghỉ bằng đồng và một nhà hàng ẩn mình trên ngọn núi xanh mát ở Gunma. Ảnh: Kenta Hasegawa
Một dự án tiêu biểu khác của Taichi Saito là Forestgate Daikanyama tại Tokyo, do Kengo Kuma thiết kế. Với mục tiêu “đưa rừng vào thành phố”, khu đô thị này nổi bật với cấu trúc hộp gỗ xếp chồng với cây xanh trồng xen kẽ giữa các tầng. Đây cũng là nơi đặt cửa hàng Solso Home (công ty con của Daishizen) và trụ sở chính của Daishizen.
Forestgate Daikanyama. Ảnh: Kengo Kuma and Associates.
“Tôi không bao giờ muốn áp đặt tầm nhìn cá nhân. Tôi tin rằng vai trò thực sự của một nhà thiết kế cảnh quan là biết lắng nghe. Lý tưởng nhất là một quá trình cộng tác, làm việc chặt chẽ với các kiến trúc sư và nhà thiết kế nội thất ngay từ những giai đoạn lập kế hoạch đầu tiên để dệt nên một câu chuyện thống nhất, có sức lan tỏa và kết nối sâu sắc với thiên nhiên.” – Taichi Saito chia sẻ. Với anh, mỗi dự án đều bắt nguồn từ đặc trưng của địa điểm. “Tôi đặc biệt chú trọng việc sử dụng vật liệu địa phương – đá, đất và cây cối bản địa của từng môi trường dự án. Với những cây lớn trong không gian rộng mở, hướng lên bầu trời, tôi sử dụng các loài cây bản địa. Ở những khu vực gần gũi hơn với con người, tôi kết hợp các loại thảo mộc, cây có hoa và cỏ – những loài cây trồng được chọn lựa vì tính thoải mái và bền vững của chúng.”
Vẻ đẹp thầm lặng của thiên nhiên Nhật Bản trong tim
Công việc của Saito luôn thấm đẫm tinh thần của Nhật Bản – một nền văn hóa hòa hợp sâu sắc với thế giới tự nhiên, thể hiện qua sự nhạy cảm với nhịp điêu của bốn mùa, văn hóa truyền thống và những quan niệm thẩm mỹ lấy cảm hứng từ thiên nhiên.
Sinh ra và lớn lên tại Nhật Bản, mọi sáng tác của anh đều bắt nguồn từ cảm thụ đặc trưng của người Nhật. Chủ nghĩa duy linh, sự trân trọng khoảng không, sự nhạy cảm với độ ẩm và ánh sáng biến chuyển – tất cả đều là một phần trong ngôn ngữ thiết kế của anh. Dù là vị trí đặt một tảng đá, những bóng râm rung rinh dưới tán cây, hay sự chuyển mình lặng lẽ của các mùa, Saito tin rằng những yếu tố tinh tế này phản ánh chân thực nhất thẩm mỹ Nhật Bản.
Khu vườn của một biệt thự tại Karuizawa, ẩn mình trong rừng sâu, được thiết kế để hài hòa với kiến trúc. Mục tiêu của dự án là vừa gìn giữ tối đa cảnh quan và cây cối mà chủ nhân thừa hưởng từ thế hệ trước, vừa tạo ra một không gian sống hòa quyện. Ảnh: Atelier Daishizen
Và đối với Taichi Saito, sứ mệnh cả đời để hòa hợp con người và thiên nhiên có lẽ chưa bao giờ cấp thiết hơn thế. Anh cho biết: “Trong một thế giới ngày càng trân trọng sự đa dạng và bền vững, tôi tin rằng cảnh quan mang đến một trong những biểu hiện rõ nét và có sức ảnh hưởng nhất của những giá trị này. Cảnh quan là điều gì đó vĩ đại – nó ôm ấp và che chở chúng ta. Khi con người cảm nhận không gian và thời gian tồn tại trong các chu trình sinh thái hoặc sự diễn thế của thực vật, nó đánh thức một cảm giác kết nối sâu sắc, gần như bản năng với thiên nhiên. Thông qua kết nối đó, lòng biết ơn sẽ nảy sinh, trở thành chìa khóa để xây dựng một tương lai thực sự bền vững.”
Thực hiện: Thiên Thư | Theo: Wallpaper*
Xem thêm:
Tue Hesselberg Foged & tư duy chuyển dịch của kiến trúc
