Từ bỏ chi tiết cầu kì và đi theo Chủ nghĩa Tối giản, Chủ nghĩa Hiện đại Modernism đã trở thành phong cách hay triết lý kiến trúc và thiết kế mới có vai trò quan trọng nhất thế kỷ 20. Trường phái này trở nên đặc trưng bởi sự nhấn mạnh vào hình khối, bố cục bất đối xứng và ít trang trí. Phong trào nhanh chóng được các KTS nổi tiếng áp dụng như Le Corbusier, Mies van der Rohe, Balkrishna Doshi, Oscar Niemeyer, Lina Bo Bardi, Eileen Gray, Tadao Ando… Cho đến nay, những công trình Modernist vẫn có sức ảnh hưởng và là nguồn cảm hứng cho ngành kiến trúc.
Tiếp nối Kỳ I, ELLE Decoration xin giới thiệu thêm các công trình kiến trúc Hiện đại tiêu biểu của thế kỉ 20.
Sangath, Ấn Độ
Ảnh: Iwan Baan, 2018.
KTS Balkrishna Doshi đã nhận được Huy chương Vàng Hoàng gia về Kiến trúc năm 2022 – một niềm vinh dự cao quý tại Anh Quốc qua sự chấp thuận của Nữ hoàng Elizabeth. KST Ấn Độ còn là chủ nhân giải thưởng Pritzker năm 2018 và nhận được nhiều sự kính trọng trong lĩnh vực của mình.
Yale Center thuộc British Art, Hoa Kỳ
Ảnh: Richard Caspole.
Yale Center là công trình được thiết kế bởi KTS Louis Kahn, gần đây đã mở cửa trở lại sau khi hoành thành công cuộc cải tạo kéo dài trong 8 năm trị giá 33 triệu đô do Knight Architecture thực hiện chính. Tòa nhà 5 tầng có mặt vào năm 1974 là nơi chứa đựng BST nghệ thuật Anh Quốc lớn nhất ngoài lãnh thổ Vương quốc Anh và được quyên tặng năm 1966 bởi cựu sinh viên Yale Paul Mellon. Các phòng trưng bày kín được chiếu sáng tự nhiên nhờ được bao bọc bởi hai sân trong, sàn đá travertine và ốp lưới bê tông trần, thép mờ cùng những mảng tường gỗ sồi trắng. Việc khơi gợi cảm xúc thông qua khối lượng, ánh sáng và vật liệu thuần túy luôn là chất liệu riêng của KTS Louis Kahn.
Ngôi nhà Arthur Erickson, Canada
Ảnh: Simon Scott.
Arthur Erickson – KTS quá cố người Canada dù có thích du hành khắp thế giới với nhiều khách hàng nổi tiếng như Pierre Trudeau, Margot Fonteyn và Hoàng gia Anh nhưng ông lại chọn sống trong một căn nhà nằm ở khu vực yên bình của Vancouver. Garage xe được chuyển đổi trên một phần lô đất đôi mà ông mua vào năm 1957 và biến thành không gian phụ trong khu vườn. Ngôi nhà như nơi trú ẩn tôn nghiêm của Erickson, mỗi khi trở về từ LA hoặc Baghdad và hòa mình trong thiên đường xanh nhỏ bé của mình.
The Capitol Complex tại Chandigarh, Ấn Độ
Ảnh: Noor D Singh.
The Capitol Complex là một trong những khu vực quan trọng nhất trong khối công trình hiện thực hóa của KTS Le Corbusier, trong quá trình mà ông gọi là “nghiên cứu bệnh nhân”. Dự án cho thấy hệ tư tưởng “5 điểm” trong thực hành kiến trúc của riêng Le Corbusier – cách mà ông cũng thể hiện qua công trình Ville Radieuse và Athens Charter. Chandigarh được hình thành vào năm 1951, được xem là thủ đô mới của bang Punjab, sau sự phân chia năm 1947 dẫn đến thành lập Pakistan. Khối kiến trúc mang lại nguồn năng lượng mới cho thành phố và mong muốn bảo tồn, mở rộng câu chuyện của di sản hiện đại, cộng hưởng với ý tưởng về Ấn Độ đương đại.
Barcelona Pavilion, Tây Ban Nha
Ảnh: Rafa Vargas.
Đã hơn ba thập kỷ kể từ khi công trình Barcelona Pavilion do KTS Mies van der Rohe thiết kế được tái hiện. Dự án được xây dựng vào năm 1929 cho Triển lãm Quốc tế Barcelona có cấu trúc bằng kính, thép và đá cẩm thạch tinh xảo nhưng cũng nhanh chóng được tháo rời vào năm 1930. Nửa thế kỷ trôi qua, chỉ với những bức ảnh và bản vẽ tham khảo đến năm 1983, công cuộc xây dựng lại tòa nhà cuối cùng đã hoàn thành vào năm 1986.
MUBE Museum, Brazil
Ảnh: Leonardo Finotti.
Về tư duy, cách thể hiện và lời nói trong suốt 50 sự nghiệp của KTS Paulo Mendes da Rocha thường bộc lộ sự mâu thuẫn với bản thân một cách mãnh liệt, nhận biết các sự xung đột và thực hành kiến trúc như một cử chỉ của KTS chống lại văn hóa Chủ nghĩa cá nhân. Công trình MUBE loại bỏ không gian lưu thông và thiết kế các phòng có cửa sổ có cửa hướng vào bên trong, dẫn tới các khu vực chung, thể hiện cách xây dựng mang tính chung sống tôn trọng.
Villa Tugendhat, Cộng hòa Séc
Ảnh: David Zidlický/ Trung tâm Nghiên cứu và Dữ liệu, Villa Tugendhat.
Villa Tugendhat do KTS Mies van der Rohe thiết kế và được cải tạo bởi đội ngũ do KTS Iveta Černá chỉ đạo. Nằm trên một con dốc có tầm nhìn bao quát thành phố, ngôi nhà mang vẻ ngoài của sự hiện đại với những mảng màu trắng gần với mặt tiền đường phố cùng các ô cửa kính hẹp kín đáo. Villa Tugendhat có 3 tầng, các phòng ngủ ở mặt phố, khu vực sinh hoạt chính và một khu vườn trong nhà. Không gian bên trong được mở rộng nổi bật với mặt tiền bằng kính nhìn ra khu vườn sau rợp bóng cây.
Nhà thờ tại Firminy, Pháp
Ảnh: Vincent Fournier.
KTS Le Corbusier đã để lại những di sản kiến trúc phong phú, bao gồm cả dự án còn dở dang của ông tại thị trấn Firminy – một thị trấn từng khai thác mỏ, ở Thung lũng Loire nước Pháp. Tại Firminy có ba công trình hoàn chỉnh của KTS Le Corbusier, nhưng dự án xây dựng nhà thờ đã dừng lại dang dở cho đến khi người học việc cũ của KTS – José Oubrerie quay trở lại và hoàn thành vào năm 2006.
Umbrella House, USA
Ảnh: Nicholas Ferris, thuộc sở hữu Architecture Sarasota.
Umbrella House – một đại diện cho phong trào kiến trúc hiện đại địa phương Sarasota, thiết kế bởi KTS Paul Rudolph cho nhà phát triển du lịch Philip Hiss. Ngôi nhà nằm gần trục đường cao tốc, hiện ra như một biển quảng cáo lối sống hiện đại với ô cửa sổ có rèm che cùng tán cây che nắng khổng lồ bao bọc hồ bơi. Mái che ban đầu được làm bằng gỗ bách già và cọc gỗ nhưng đến năm 2015 thì được thay bằng thanh nhôm chữ X với dây thép để đáp ứng các tiêu chuẩn xây dựng chống bão và bảo vệ các công trình khỏi sức gió 160 dặm/giờ tại đây.
Chủ nghĩa hiện đại Hamptons, Hoa Kỳ
Xanadune Residence của Wesley Moon. | Ảnh: William Waldron.
Tại vùng Hamptons, New York, phía đông Long Island có vô số ngôi nhà theo kiến trúc hiện đại bị lãng quên. Rất may, tổ chức Hamptons 20 Century Modern được thành lập bởi NTK nội thất Timothy Godbold ra đời đầu năm 2020 để thay đổi điều đó. Tổ chức được thành lập với sứ mệnh nâng cao nhận thức và bảo tồn những di sản kiến trúc khi phải đối mặt quá trình thay đổi liên tục trong ngành bất động sản.
House in the Dune, Hoa Kỳ
Ảnh: Naho Kubota.
Xây dựng vào những năm 1970 ở Amagansett, New York, công trình mang hình dáng của chủ nghĩa hiện đại, nằm giữa những cồn cát và nhìn ra đại dương – yếu tố làm nên tên gọi House in the Dune. Thiết kế bởi KTS người Mỹ Charles Gwathmey, ban đầu công trình có tên Haupt Residence và được phục hồi bởi studio Worrell Yeung. Kiến trúc ngôi nhà được kết hợp giữa các khối và khoảng trống, giữa những bức tường trắng và dải kính lớn dần định hình cửa sổ, sân thượng, tạo cảm giác ấn tượng vừa thoải mái.
Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại Fort Worth, Hoa Kỳ
Ảnh: Mitsuo Matsuoka.
Sinh năm 1941 tại Osaka, KTS Tadao Ando nổi tiếng là người tự học và bắt đầu hành trình của mình khắp thế giới để tìm hiểu về kiến trúc khác nhau giữa các nền văn hóa. Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại Fort Worth hoàn thành năm 2002, được xây dựng thông qua hình học cơ bản sử dụng vật liệu tối giản, kết hợp môi trường tự nhiên. Các tường kính lớn được bao quanh bởi mặt hồ tĩnh lặng, tòa nhà hiện ra cùng sự phản chiếu tạo cảm giác dường như đang nổi trên mặt nước.
Thực hiện: Giang Nguyễn | Theo: Wallpaper*
Xem thêm
Kiến trúc hiện đại thế kỷ 20: Nguồn cảm hứng đến từ mọi nơi (Kỳ I)
Tái tạo công trình của Eileen Grey và Le Corbusier
ELLE Decoration Pop-up Office – Không gian kể chuyện thời gian
