Diễn ra từ ngày 15-21/4 tại Studio Penta trong khuôn khổ Milan Design Week, triển lãm Romantic Brutalism: A Journey into Polish Craft and Design do Visteria Foundation tổ chức dưới sự giám tuyển của Federica Sala-một tên tuổi quen thuộc trong giới nghệ thuật quốc tế, tôn vinh diện mạo mới của thiết kế Ba Lan đương đại – vừa cứng cáp, mạnh mẽ; vừa mềm mại, đầy cảm xúc.
Không gian triển lãm Romantic Brutalism: A Journey into Polish Craft and Design tại Milan Design Week 2025. Ảnh: Visteria Foundation
Trái ngược nhưng không xung đột, chủ nghĩa lãng mạn (romanticism) và chủ nghĩa thô mộc (brutalism) được tái định nghĩa trong bối cảnh văn hóa Ba Lan, nơi mà những dấu ấn lịch sử được kết nối cùng tinh thần đổi mới sáng tạo. Sự mạnh mẽ, cứng nhắc của hình khối, chất liệu thô ráp và cấu trúc góc cạnh được làm dịu đi bằng những cử chỉ lãng mạn, cảm xúc thân mật và sự kết nối với thiên nhiên. Kết quả là những thiết kế ấn tượng, phản ánh bản sắc văn hóa đa tầng của Ba Lan, cân bằng tinh tế giữa lịch sử với thủ công đương đại.
Nhà thiết kế Jan Ankiersztajn
Sau khi tốt nghiệp Học viện Thiết kế Eindhoven chuyên ngành Thiết kế Bối cảnh, Jan Ankiersztajn thành lập studio riêng tại Poznan, Ba Lan, chuyên chế tác đồ nội thất mang tính điêu khắc, cân bằng giữa việc áp dụng nghề thủ công truyền thống với các kỹ thuật mang tính thể nghiệm. Các thiết kế của anh toát lên vẻ đẹp hiện đại và nguyên bản.
Chân dung Jan Ankiersztajn. Ảnh: Michał Przeździk-Buczkowski
Trái ngược với hình thức đơn giản của mỗi sản phẩm, Jan Ankiersztajn đã phải phát triển kỹ thuật chế tác độc quyền với quy trình làm việc phức tạp để vượt qua những hạn chế của nhôm. Cụ thể, kim loại được đúc tấm rồi lắp ráp lại với nhau để tạo thành những hình khối không đều. Sau đó, mối hàn được giũa bằng tay để đạt được bề mặt mịn và bảo toàn tính liên tục của vật liệu.
Các tác phẩm của Jan Ankiersztajn được trưng bày tại Milan Design Week 2025. Ảnh: Michał Przeździk-Buczkowski
Studio SZKŁO
Được thành lập bởi Aleksandra Zawistowski và anh trai Wojciech Zawistowski vào năm 2022, studio SZKŁO chuyên tạo ra các tác phẩm điêu khắc bằng thủy tinh. Điều đặc biệt là trong mỗi lần sản xuất (kéo dài khoảng năm ngày), họ chỉ thực hiện một tác phẩm duy nhất với tất cả công đoạn hoàn toàn thủ công, qua đó mang đến những tác phẩm độc đáo được định hình bởi quá trình cải tiến các kỹ thuật thổi thủy tinh truyền thống. Ngoài ra, để tôn vinh đặc tính của vật liệu chẳng hạn như độ trong suốt, độ sáng, độ khúc xạ ánh sáng và quy trình thổi, SZKŁO không sử dụng khuôn, hình dạng cuối cùng hoàn toàn tự phát và hữu cơ, đảm bảo sự độc nhất cho từng tác phẩm.
“Với tôi, quy trình thổi thủy tinh cũng quan trọng như hình dạng cuối cùng của thiết kế.” – Aleksandra Zawistowski chia sẻ. Ảnh: SZKŁO
Ảnh: SZKŁO
Formsophy
Formsophy được sáng lập và vận hành bởi bộ đôi nghệ sĩ người Ba Lan – Alicja Prussakowska và Jakub Kijowski, là hiện thân của sự giao thoa giữa kỹ thuật chế tác truyền thống và những sáng tạo đương đại mang tính thể nghiệm. Đam mê với kết cấu, vật liệu và những câu chuyện ẩn chứa trong mỗi vật liệu, Formsophy chuyên tạo ra các tác phẩm điêu khắc độc đáo, nơi vẻ đẹp nguyên thủy của nhôm lỏng hòa quyện cùng các chi tiết tinh xảo.
Jakub Kijowski (trái) và Alicja Prussakowska (phải). Ảnh: Formsophy
Lấy cảm hứng từ tính lưu động và sức quyến rũ của nhôm lỏng, quá trình đúc không chỉ đơn thuần là một kỹ thuật sản xuất mà trở thành phần quan trọng nhất của quá trình sáng tạo. Biến hóa sự thô sơ, mộc mạc của vật liệu ban đầu thành hiện thân của nghệ thuật cao cấp là cách mà Formsophy bộc lộ phong cách “tàn bạo lãng mạn” đặc trưng, định nghĩa lại tiêu chuẩn cái đẹp bằng sự dung hòa giữa tính thẩm mỹ và kỹ thuật.
Bàn của Formsophy. Ảnh: Formsophy
Studio Giewont
Lớn lên tại Zakopane trong một gia đình có truyền thống làm mộc, Maciej Gąsienica Giewont – nhà sáng lập Giewont Studio, bị thu hút bởi vẻ đẹp tự nhiên của gỗ, thể hiện qua kết cấu, mắt gỗ, vết nứt, sự đổi màu và hoa văn vòng gỗ. Triết lý thiết kế của ông có sự tương đồng với thẩm mỹ wabi-sabi, coi trọng tính xác thực và tôn vinh những gì không hoàn hảo. Gom nhặt vật liệu từ những cái cây bị chặt, bị bệnh hoặc được lên lịch loại bỏ, Maciej Gąsienica Giewont từng bước thực hiện mục tiêu kéo dài tuổi thọ của vật liệu địa phương thông qua nghề thủ công. Khi được hỏi về bí quyết chế tác, ông chia sẻ: “Sau khi chạm khắc các miếng gỗ, tôi tưới nước và để chúng nghỉ ngơi, để thiên nhiên định hình hình dạng và kết quả.”
Chân dung Maciej Gąsienica Giewont. Ảnh: Giewont Studio
Bình gỗ của Giewont Studio. Ảnh: Giewont Studio
GRÔPK
GRÔPK Studio, do Marcin Kuberna sáng lập, chuyên tạo ra các sản phẩm kết hợp giữa điêu khắc đương đại và kĩ thuật chế tác gốm sứ cổ đại. Sử dụng kỹ thuật tạo hình cuộn truyền thống, Marcin đã khéo léo tạo ra những chiếc bình và đồ trang trí nhấn mạnh vào các hình dáng thô sơ và hữu cơ, tôn vinh vẻ đẹp của sự bất toàn.
Marcin Kuberna. Ảnh: Label
Mỗi tác phẩm tại GRÔPK được tạo hình thủ công cẩn thận trong nhiều giờ liền, phản ánh rõ nét dấu ấn của bàn tay người thợ. Khi được hỏi về nguồn cảm hứng đằng sau các thiết kế, Marcin Kuberna chia sẻ: “Bên cạnh thiên nhiên, tôi còn lấy cảm hứng từ các hiện vật thời đồ đá mới mà tôi bắt gặp trong bảo tàng. Tôi luôn quay trở lại với những hiện vật khảo cổ được tìm thấy gần ngôi làng nơi tôi sinh ra”. Câu nói ấy đã tóm gọn hành trình sáng tác đầy ý nghĩa của Marcin, nơi quá khứ của quê hương luôn được hòa quyện cùng nghệ thuật qua từng chi tiết nguyên bản của vật liệu.
Mỗi tác phẩm phản ánh rõ nét dấu ấn của bàn tay người thợ. Ảnh: Label
Zofia Chylak
Zofia Chylak là người sáng lập và giám đốc sáng tạo của CHYLAK, một thương hiệu túi xách và phụ kiện da có trụ sở tại Warsaw. Thương hiệu này nổi tiếng với tay nghề thủ công tỉ mỉ, sử dụng vật liệu chất lượng cao có nguồn gốc từ Ý và sản xuất tại Ba Lan. Trong khuôn khổ triển lãm, CHYLAK giới thiệu một loạt các sản phẩm ren truyền thống, được đan bởi chính tay các nghệ nhân địa phương.
Chân dung Zofia Chylak. Ảnh: Mateusz Grzelak
Ảnh: Ina Lekiewicz Levy
Katarzyna Harasym
Katarzyna Harasym tốt nghiệp Học viện Mỹ thuật Eugeniusz Geppert ở Wrocław và đang hoạt động dưới vai trò nghệ nhân thủy tinh. Cô phát triển mối liên hệ sâu sắc với nghề thông qua các kỹ thuật chế tác đặc trưng như làm việc với bếp gas và pâte de verre – kỹ thuật hòa sắc pha lê ấn tượng của người Ai Cập cổ. Từ đó, tạo ra những chiếc bình thủy tinh độc đáo, gần như có thể nhìn thấy chuyển động, kết hợp giữa nghệ thuật, điêu khắc và chức năng. Bên cạnh việc sáng tạo không ngừng nghỉ với thủy tinh, Katarzyna Harasym còn tổ chức các khóa học về thấu hiểu ngọn lửa và sự nung chảy để chia sẻ kinh nghiệm và đam mê cho tất cả mọi người tại studio cá nhân Przezroczysta.
Quá trình chế tác của Katarzyna Harasym. Ảnh: Przezroczysta
Bình Neocrystals 022-2023. Ảnh: Przezroczysta
Romantic Brutalism: A Journey into Polish Craft and Design đại diện cho tiếng nói mới của thiết kế Ba Lan đương đại trên bản đồ sáng tạo toàn cầu. Tại Milan Design Week 2025 – tâm điểm của ngành thiết kế thế giới – những lát cắt văn hóa, cảm xúc và hình khối trở thành điểm nhấn tinh tế, tái định nghĩa cách chúng ta nhìn về sự đối lập: không phải là sự phân cực mà là tiềm năng giao thoa để mở ra khái niệm mới về cái đẹp.
Thực hiện: Thùy Như | Theo: designboom
Xem thêm:
Ấm trà nghệ thuật tại triển lãm của LOEWE
Khởi động cuộc thi Hoa Mai Design Awards 2025
Ảnh hưởng từ nghệ thuật bất khả của M. C. Escher trong thiết kế đương đại | RE-visualize
