Kiến trúc sư và nhà nhân đạo Shigeru Ban được vinh danh là người đoạt giải thứ 35 tại giải thưởng Praemium Imperiale. Ông đã có những đóng góp to lớn cho lĩnh vực kiến trúc, về tính thẩm mỹ trong thiết kế ấn tượng lẫn cách sử dụng vật liệu sáng tạo, đặc biệt trong một số tình huống khẩn cấp.
Hiệp hội Nghệ thuật Nhật Bản nhận định với vai trò là một kiến trúc sư, Shigeru Ban hoàn thành sứ mệnh của mình trong thời bình lẫn trong những giai đoạn cấp thiết. Ảnh: Tư liệu
Sinh ra ở Tokyo vào năm 1957, Shigeru Ban có niềm yêu thích với nghề mộc từ nhỏ bởi ông tin rằng thợ mộc chịu trách nhiệm xây dựng mọi công trình. Điều này đã đặt nền móng cho sự trân trọng và sự kiên định của ông đối với gỗ, thể hiện qua các công trình của ông.
Dấu ấn đặc trưng trong phong cách sáng tạo của Shigeru Ban là cách sử dụng các vật liệu độc đáo, được sản xuất tại địa phương, trong đó có giấy ống và bìa cứng. Những vật liệu này giúp tiết kiệm chi phí, mang tính bền vững, phù hợp với ý thức bảo vệ môi trường ngày càng cao trong lĩnh vực kiến trúc. Một trong những dự án đầu tiên và nổi tiếng nhất của ông là Nhà thờ Giấy được xây dựng năm 1995 ở Kobe, Nhật Bản, được tạo ra để thay thế tạm thời cho một nhà thờ bị phá hủy bởi trận động đất lớn Hanshin. Dự án này thể hiện triết lý của ông về việc tạo ra kiến trúc linh hoạt và bền vững nhằm phục vụ nhu cầu cấp bách trước mắt.
Nhà thờ Giấy. Ảnh: Shigeru Ban Architects
Công trình Mount Fuji World Heritage Center Fujinomiya. Ảnh: Hiroyuki Hirai
Cam kết của ông với kiến trúc nhân đạo được thể hiện rõ qua các dự án cứu trợ thiên tai trên toàn thế giới. Ông đã phát triển các giải pháp sáng tạo như Paper Log House, cung cấp nhà ở tạm thời cho người dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai. Những công trình kiến trúc này được sử dụng ở những khu vực bị động đất như Haiti và Nepal, thể hiện sự cống hiến của ông trong việc giải quyết các nhu cầu cấp thiết của con người thông qua thiết kế có tâm.
Công trình nhà ở tạm thời bằng ống giấy, bao cát và ván gỗ tại Ma-rốc sau một trận động đất năm 2023. Ảnh: Shigeru Ban Architects
Bên cạnh Shigeru Ban, giải thưởng Praemium Imperiale năm nay còn trao cho nghệ sĩ Doris Salcedo cho hạng mục Điêu khắc, nghệ sĩ Maria João Pires cho hạng mục Âm nhạc, đạo diễn Lý An cho hạng mục Sân khấu/Điện ảnh và nghệ sĩ Sophie Calle cho hạng mục Hội hoạ. Năm ngoái, kiến trúc sư Diébédo Francis Kéré được vinh danh cho hạng mục Kiến trúc.
Giải thưởng nghệ thuật quốc tế Praemium Imperiale được thành lập vào năm 1988 bởi Hiệp hội Nghệ thuật Nhật Bản và tổ chức thường niên nhằm công nhận những thành tựu đặc biệt trong Hội họa, Điêu khắc, Kiến trúc, Âm nhạc và Sân khấu/Điện ảnh.
Tổng hợp: Hoàng Lê
Xem thêm
Shigeru Ban: “Tôi luôn tránh chạy theo xu hướng”
Kiến trúc sư Shigeru Ban – Người nhận giải thưởng tưởng Niệm Mẹ Teresa
