Gạch lát sân ngoài trời có thể được chế tác từ vật liệu tự nhiên hoặc nhân tạo, được cắt thành những khối đồng đều về kích thước và độ dày, sau đó ốp lên nền móng phẳng, chắc chắn. Phần lớn các khu vực sân thường được thi công bằng vật liệu xây dựng truyền thống như bê tông đổ (có thể được tạo màu hoặc dập hoa văn), gạch hoặc đá lát. Tuy nhiên, việc sử dụng gạch lát lại mang đến nhiều lựa chọn phong phú hơn về thiết kế, đồng thời cũng là giải pháp hữu hiệu để làm mới những bề mặt sân bê tông hoặc gạch đã cũ.
Cùng ELLE Decoration tìm hiểu về những vật liệu phổ biến nhất trong lát gạch sân ngoài trời, với đặc tính và lưu ý riêng cho từng loại.
Ảnh: Henry Woide
1. Đá Slate (đá phiến)
Đá slate là một trong những lựa chọn hàng đầu khi sử dụng đá tự nhiên cho sân ngoài trời. Đây là loại đá biến chất hình thành dưới nhiệt độ và áp lực cao, có độ cứng và độ bền tốt, khả năng kháng nước cao. So với nhiều loại đá tự nhiên khác, bề mặt slate có kết cấu tự nhiên giúp hạn chế trơn trượt. Thay vì chỉ có tông xám đậm hoặc đen, đá slate còn đa dạng màu sắc như tím, xanh lá hay cam.
Ảnh: Rock Ridge
2. Đá Granite
Granite là loại đá tự nhiên hình thành từ dung nham núi lửa nguội dần, có thành phần chủ yếu là thạch anh. Đây là vật liệu lát cao cấp, mang tính sang trọng nhưng cũng có vài hạn chế khi dùng ngoài trời. Đá granite thường được đánh bóng, dễ trơn trượt khi ướt và khá xốp, cần được phủ lớp bảo vệ thường xuyên để tránh ố màu hay thấm nước. Quá trình thi công không khó, nhưng việc cắt đá nên thực hiện bằng máy cắt chuyên dụng có nước làm mát.
Ảnh: Ben Hosking
3. Đá Limestone (đá vôi)
Limestone là đá trầm tích hình thành từ vỏ sinh vật biển qua hàng triệu năm, đôi khi còn lưu giữ dấu vết hóa thạch. Đây là vật liệu được sử dụng lâu đời nhờ nguồn cung dồi dào và dễ gia công. Màu sắc phổ biến gồm be, nâu, đỏ và xám, trong đó các tông sáng có ưu điểm phản xạ nhiệt tốt. Tuy nhiên, đá limestone mềm hơn granite hay slate, nên dễ trầy xước và cần được xử lý chống thấm thường xuyên. Vật liệu này thích hợp hơn với khí hậu khô, ít phù hợp với vùng có mùa đông lạnh giá.
Ảnh: Colorker
4. Đá Sandstone (sa thạch)
Sandstone cũng là đá trầm tích, hình thành từ cát nén kết qua thời gian. Vật liệu này có bề mặt tự nhiên đẹp nhưng khá mềm, dễ trầy xước và hút ẩm, do đó cần được bảo vệ định kỳ. Sandstone phù hợp với khí hậu khô nóng, không có hiện tượng đóng băng – tan băng theo mùa. Ưu điểm của sandstone là giá thành thường thấp hơn limestone và các loại đá tự nhiên khác.
Ảnh: Terence Chin
5. Đá Travertine
Travertine là một dạng đặc biệt của đá vôi, khai thác gần các mạch khoáng tự nhiên. Đá có màu sắc và vân đẹp mắt, độ cứng tốt, song bề mặt thường có lỗ rỗ nhỏ, dễ bám bẩn nếu không được mài nhẵn. Khi đánh bóng, travertine trở nên trơn trượt khi ướt. Chất lượng travertine phụ thuộc nhiều vào nơi khai thác, trong đó nguồn từ Ý và Thổ Nhĩ Kỳ thường được đánh giá cao hơn so với Mexico hay Trung Quốc nhờ khả năng chống thấm tốt hơn.
Ảnh: Simon Berlyn
6. Đá Soapstone
Soapstone được đặt tên theo kết cấu mịn, mượt như xà phòng. Đây là loại đá tự nhiên không thấm nước, kháng ố bẩn và chịu nhiệt cao, lý tưởng cho khu vực hồ bơi hoặc những vùng khí hậu khắc nghiệt có tuyết, băng. Ngoài sắc đen và xám quen thuộc, soapstone còn có biến thể màu xanh lá và xanh lam xám. Tuy nhiên, loại đá này khá khó tìm do nguồn cung không được dồi dào, nên cần phải tìm đến những nhà cung cấp chuyên biệt.
Ảnh: Maourisoi Koset
7. Gạch Quarry
Mặc dù có tên gọi gợi đến khai thác mỏ đá, gạch quarry thực chất được sản xuất từ đất sét đặc, pha trộn khoáng chất và nung ở nhiệt độ cao, tương tự quy trình làm gạch truyền thống. Đây là loại gạch đặc biệt bền chắc, được tạo ra chuyên dụng cho sân vườn và sân hiên.
Quarry tile thường chỉ có tông màu hạn chế như đỏ, nâu, xám, mang lại vẻ đẹp Địa Trung Hải. Bề mặt không tráng men nhưng có khả năng kháng nước tốt và ít trơn trượt. Tuy nhiên, loại gạch này dễ bị ố màu nếu không được xử lý bảo vệ, và không phù hợp với vùng khí hậu có mùa đông giá lạnh.
Ảnh: Emanuelis Stasaitis
8. Gạch gốm
Gạch gốm truyền thống có thể sử dụng cho sân ngoài trời, với điều kiện phải đạt chỉ số PEI đủ cứng cho sàn. Chúng được làm từ đất sét nung và phủ men tạo bề mặt cứng. Do độ bền không bằng gạch porcelain hay đá tự nhiên, nên khi lựa chọn cần đảm bảo đó là loại gạch dùng để lát sàn, không dùng loại gạch ốp tường. Giá thành của loại vật liệu này nhìn chung thấp hơn porcelain và rẻ hơn nhiều so với đá tự nhiên.
Ảnh: Anson Smart
9. Gạch Porcelain
Porcelain là loại gạch gốm cao cấp, cấu tạo từ đất sét mịn nung ở nhiệt độ cao, tạo nên kết cấu đặc và chắc. Nhờ vậy, hầu hết gạch porcelain đạt tiêu chuẩn sàn đều có thể sử dụng ngoài trời. Lý tưởng nhất là loại có bề mặt mờ, nhám, tránh trơn trượt. Gạch porcelain đa dạng thiết kế, có thể giả vân đá, gỗ, thậm chí kim loại, mang đến tính linh hoạt cao trong trang trí. Giá thành của gạch này thường cao hơn gốm nhưng thấp hơn đá tự nhiên.
Ảnh: Dominic Lutyens
10 Gạch bê tông
Gạch bê tông được tạo khuôn từ xi măng đổ, thường có bề mặt tạo vân, giả đá tự nhiên hoặc giả gạch men cao cấp. Ưu điểm là chi phí thấp hơn đáng kể so với đá tự nhiên. Tuy nhiên, gạch bê tông dễ bị ố màu nếu không được phủ lớp bảo vệ định kỳ.
Ảnh: Design Storey
Lựa chọn loại gạch lát sân phù hợp
Ngoài yếu tố thẩm mỹ, phù hợp với phong cách đang hướng đến, bạn cần cân nhắc một số điểm sau khi lựa chọn gạch lát sân ngoài trời.
Độ chống trượt: Đây là yếu tố số một cần cân nhắc, đặc biệt với gia đình có trẻ nhỏ và người cao tuổi. Hãy ưu tiên những loại gạch có bề mặt nhám, sần hoặc được thiết kế có rãnh. Tránh xa các bề mặt quá bóng và trơn láng khi gặp mưa ẩm.
Độ hút nước thấp: Một viên gạch chất lượng phải có khả năng chống lại sự xâm nhập của nước. Độ hút nước thấp (dưới 3%) sẽ đảm bảo gạch không bị rạn nứt trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt và hạn chế tối đa tình trạng rêu mốc. Gạch porcelain và granite tự nhiên là những lựa chọn sáng giá cho tiêu chí này.
Khả năng chống chịu với thời tiết: Kiểm tra kỹ thông số về khả năng chống phai màu fade resistance dưới ánh nắng mặt trời và chống bám bẩn, rêu mốc. Những viên gạch kém chất lượng sẽ nhanh chóng xuống cấp sau một vài mùa mưa nắng.
Màu sắc và kích thước: Gạch lớn 60×60 cm trở lên phù hợp cho những sân rộng, tạo cảm giác thoáng đãng, ít đường ghép nối. Ngược lại, sân nhỏ hoặc có đường cong uốn lượn sẽ hợp với kích thước vừa và nhỏ (30×30 cm, 40×40 cm) để dễ thi công và tạo điểm nhấn. Về màu sắc, những màu sáng (trắng, be) mang lại cảm giác rộng rãi, sáng sủa nhưng dễ lộ vết bẩn. Màu tối (nâu, ghi đậm) giấu bẩn tốt, tạo nét ấm cúng nhưng có thể hấp thụ nhiệt. Bạn nên lựa chọn tông màu hài hòa với tổng thể kiến trúc ngôi nhà.
Thực hiện: Quốc Huy
Xem thêm:
6 không gian đương đại với gạch lát nền đất nung
