Để có được những chi tiết trong thiết kế nội thất mang phong cách giản lược như hiện tại, không gian trong nội thất các nước Bắc Âu đã từng trải qua nhiều thời kỳ và giai đoạn thiết kế rườm rà, nặng nề kiểu cổ điển, đặc biệt là lối trang trí Bắc Âu trong nội thất các công trình nhà ở hay cung điện thuộc giới thượng lưu, công quyền, và gia đình hoàng tộc từ thế kỷ 16 – 18.
Phong cách trang trí Bắc Âu rườm rà kiểu Hoàng gia Đan Mạch với đèn chùm, mảng ốp trần do Carlo Enrico Brenno thực hiện năm 1745.
Trang trí nội thất bằng tranh ảnh trên cùng một mảng tường ở thế kỷ 17- 18 trong kiến trúc Hoàng gia. Kiểu thức này được ứng dụng trong phong cách trang trí Bắc Âu hiện đại.
Phòng khách Hoàng gia ở thế kỷ 16 với mảng tranh sơn mài trang trí xuất xứ từ Trung Quốc.
Đến thế kỷ 17 – 18, phong cách trang trí nội thất của Bắc Âu mang các gam màu tươi sáng và thanh thoát hơn.
Nội thất toàn bằng gỗ sồi trong ngôi nhà của Niels Christensen năm 1602.
Thiết kế nội thất thời kỳ vàng son ở Bắc Âu theo phong cách cổ điển, tính triết lý nặng về yếu tố phô diễn sự giàu có, quyền uy, xa xỉ, khác với đường nét đơn giản, tạo cầu nối gắn kết giữa thiết kế và tự nhiên như phong cách Bắc Âu hiện đại. Ở các công trình cổ xưa như cung điện Christiansborg tại Copenhagen – Đan Mạch, người xem có thể thấy rõ các chi tiết trang trí Bắc Âu, từ tranh tường, sàn gỗ đến các vật dụng như lò sưởi, đèn treo mang phong cách trang trí kiểu Baroque, Phục hưng, nhưng chi tiết được đẩy lên một cách rực rỡ, biểu đạt sự hưng vượng của các vương triều. Các chi tiết ấy có thể là những đường chạm khảm, những kiểu lát nền với kết cấu ghép gỗ phức tạp, những mảng vữa ốp trần thanh mảnh với đề tài hoa dây đắp nổi cầu kỳ, cùng hàng loạt trang trí mang tông vàng – màu của vương quyền – làm điểm nhấn chủ đạo.
Gam màu trong trang trí nội thất Bắc Âu thay đổi dần theo thời gian: thế kỷ 16 thường có lối dùng màu trầm ấm; sang đến thế kỷ 17 – 18 màu sắc nội thất tươi vui, đa dạng hơn, nguồn ánh sáng tự nhiên được tận dụng thông qua các ô cửa kính.
Tuy nhiên, nếu quan sát kỹ trong các chi tiết trang trí Bắc Âu trong nội thất kiểu cổ điển, sẽ thấy ở đó những đường nét hình học giản đơn, những nét sổ thẳng mạnh mẽ. Những chi tiết ấy chính là nền tảng được thiết kế đương đại của cơ sở trang trí Bắc Âu thừa hưởng và phát triển từ những năm 30 của thế kỷ 20. Những đường nét rườm rà, chạm khảm tinh tế, mảng tường trang trí dày đặc kiểu cổ điển dần được loại bỏ. Thay vào đó là yếu tố công năng sử dụng được đẩy lên hàng đầu, kế đến là lối phối màu với các tông trung tính như trắng, xám hoặc các màu tươi tắn, mục đích đem lại sự giản đơn, thanh nhã và cân bằng cho không gian sống. Ở phong cách trang trí Bắc Âu cổ điển, gỗ chiếm phần đa chất liệu trong các thiết kế nội thất. Công trình tiêu biểu cho phong cách này là ngôi nhà hoàn thiện năm 1602 của Niels Christensen – Ủy viên Hội đồng thành phố Aalborg, Đan Mạch. Với kiểu trang trí ốp gỗ dày đặc toàn căn phòng, đây là phong cách trang trí kiến trúc tiêu biểu của giới thượng lưu Đan Mạch ở thế kỷ 17. Đồ nội thất đi kèm cũng miêu tả tay nghề thủ công về điêu khắc gỗ đạt đỉnh cao của người bản địa, đặc biệt là kỹ thuật đóng tủ trưng, tủ âm tường. Chiếc bàn có từ năm 1644, nơi chủ nhân ngồi uống trà, phía xa là chiếc giường hộp cùng rương đựng đồ được chạm trổ khéo léo cũng cùng niên đại. Đặc biệt là hệ cửa sổ nhỏ, và trần nhà với lối trang trí đường nét, hoa văn theo phong cách Phục hưng.
Vẫn là những chi tiết trang trí cầu kỳ, nhưng đường nét đơn giản và thanh nhã đã bắt đầu hiện hữu trong trang trí nội thất Bắc Âu ở thế kỷ 17.
Chiếc giường cưới kinh điển trong lâu đài Clausholm vùng Jylland.
Hình ảnh điêu khắc một trong bốn vị Thánh tin mừng, cũng là trụ chống của chiếc giường ở Clausholm.
Ánh sáng ngoại thất được tận dụng thông qua các ô cửa kính.
Không gian của một ngôi nhà hiện đại với lối trang trí đồ nội thất sưu tầm ở Malmo, Thụy Điển.
Sự phối hợp các đồ vật nhiều gam màu, chất liệu tạo điểm nhấn vui mắt trong phong cách trang trí Bắc Âu.
Ở trang trí nội thất theo phong cách Bắc Âu hiện đại, gỗ lót sàn không còn là chi tiết quan trọng, thay vào đó là sử dụng thảm trang trí. Một ngôi nhà được nhận định theo phong cách Bắc Âu không thể thiếu thảm.
Qua đến thời hiện đại, gỗ vẫn là một vật liệu quan trọng nhưng được tiết chế, chủ yếu sử dụng ở phần lát sàn. Những đường ghép cũng đi vào tối giản, tạo thành các đường kẻ song song, mục đích tạo hiệu ứng thị giác hơn là trang trí. Nguyên do là phần mặt sàn của trang trí hiện đại thường được nhấn bằng các tấm thảm màu sắc, hoặc một tấm da thuộc. Lối sắp đặt này vừa tạo sự sinh động cho ngôi nhà, vừa là mảng ngầm phân cách không gian trong cả kiến trúc cổ điển và hiện đại kiểu Bắc Âu. Phòng sinh hoạt chung của ngôi nhà luôn có diện tích rộng nhất và hạn chế sử dụng các vách ngăn để phân chia không gian.
Những sản phẩm trang trí nội thất quan trọng như giường ngủ ở thế kỷ 16 – 17 tại Bắc Âu cũng là một chi tiết phô diễn bề ngoài hơn là công năng sử dụng. Ở lâu đài Clausholm vùng Jylland miền Tây Đan Mạch còn lưu giữ chiếc giường cưới, được trang trí với rất nhiều phân cảnh điêu khắc rất cầu kỳ, tinh xảo. Phần đầu giường miêu tả đức hạnh của đời sống vợ chồng trích từ Kinh thánh theo hai tông đồ Phê Rô và Phao Lô. Cả những bài thơ tình trích từ sách Diễm Ca (Song of Solomon) để biểu đạt tình yêu chồng vợ. Các sản phẩm bàn, ghế, giường, tủ… trong thiết kế hiện đại, đặc biệt ở phần chân mất đi chi tiết điêu khắc, thay vào đó là các hình trụ vuông hoặc tròn, thanh thoát và tối giản.
Bắc Âu cũng đã từng theo đuổi phong cách trang trí nhiều chi tiết phức tạp.
Góc sắp đặt đồ nội thất trong một ngôi nhà phổ thông ở Thụy Điển.
Ngoại thất ở ngôi nhà với lối trang trí Bắc Âu thường vận dụng những đường nét giản đơn, chủ yếu gồm hai mái dốc, đây là phong cách được bảo lưu từ cổ điển đến hiện đại. Trong không gian nhà, những đồ vật sưu tầm, đồ trang trí nhỏ xinh cũng là một góc nhỏ được người Bắc Âu chăm chút sắp đặt. Riêng với nội thất không gian quán xá, nét chung là thường sử dụng các gam màu trầm ấm. Điểm nhấn chính là hệ đèn chiếu sáng được bố cục từ tổng thể đến chi tiết, kế đến là lối sắp đặt phong phú, đa dạng bàn ghế, tranh treo, nhưng chặt chẽ và tiết chế. Tất cả mang lại cảm giác ấm cúng, thân thiện trong tiết trời Bắc Âu với cái lạnh mùa Đông thường trực ngoài ô cửa.
Gam màu sáng, đường nét đơn giản là thiết kế quen thuộc của Bắc Âu hiện đại.
Không gian quán được bố cục chặt chẽ ở số 17 Nyhavn, Copenhagen.
Trang trí ở góc quán hơn 300 năm tuổi Det Lille Apotek, nơi lui tới quen thuộc của đại văn hào Hans Christian Andersen (1805 – 1875) ở Copenhagen.
Quán bia Streckers ở Copenhagen với trang trí nội thất theo phong cách cổ điển Bắc Âu ở thế kỷ 18.
Các hệ mái nhà theo kiểu hiện đại và mái rơm cổ điển thuộc các vùng Ystad và Malmo ở miền Nam Thụy Điển (xem thêm 2 ảnh dưới).
Thực hiện: Nguyễn Đình.
Xem thêm: