Nghệ thuật cắt giấy Kirie là một trong những biểu tượng văn hóa của Nhật Bản, nơi truyền thống và sáng tạo đương đại giao thoa, minh chứng cho sự bền bỉ và đổi mới trong nghệ thuật. Chỉ với những tờ giấy và các dụng cụ chuyên dụng, các nghệ sĩ đã tạo nên những tác phẩm phức tạp và tinh xảo.
ELLE Decoration xin giới thiệu đến bạn đọc những nghệ sĩ cắt giấy Kirie đương đại của Nhật Bản, những người đã tạo nên các tác phẩm ấn tượng và giàu cảm hứng.
1. Ayumi Shibata
Nghệ sĩ trẻ triển vọng Ayumi Shibata sinh ra tại Yokohama và hoạt động nhiều ở nước ngoài. Khác biệt lớn nhất trong tác phẩm của cô là cách trưng bày kết hợp với ánh sáng, tạo hiệu ứng ba chiều với các lớp giấy xếp chồng. Ánh sáng làm nổi bật từng chi tiết, tạo sự cân bằng giữa vùng sáng và tối, mang đến vẻ đẹp huyền ảo cho các mô hình cắt giấy. Ngoài ra, thay vì sáng tác trên một tờ giấy, các tác phẩm của Ayumi là tổ hợp của hàng chục lớp, tạo nên chiều sâu và hình khối sống động.
Ảnh: Ayumi Shibata
Ảnh: Ayumi Shibata
Thế giới dưới lòng đất nằm trong tác phẩm Volcano Book với 108 tờ giấy. Ảnh: Ayumi Shibata
Ảnh: Ayumi Shibata
2. Nahoko Kojima
Nahoko Kojima đã sử dụng kĩ thuật cắt giấy truyền thống Kirie để tạo nên những tác phẩm điêu khắc cỡ lớn đầy mê hoặc. Lấy cảm hứng từ ký ức tuổi thơ khi nằm trên đồng cỏ, quan sát những bóng hoa đung đưa trong gió, Nahoko tạo ra các tác phẩm lơ lửng giữa không gian, mời gọi du khách khám phá sự biến đổi của ánh sáng và hình thái, từ đó thay đổi nhận thức về không gian xung quanh.
Dự án tiêu biểu của cô là Shiro, một bản sao kích thước thật của cá voi xanh, được làm từ chỉ hai tờ giấy washi. Tác phẩm khổng lồ dài hơn 23m mất gần một năm để hoàn thành và ra mắt tại Bangkok năm 2018, thu hút hàng ngàn người đến chiêm ngưỡng. Ảnh: Nahoko Kojima Shiro Paper Cut Sculpture
Với kỹ thuật cắt tỉ mỉ và sự sáng tạo không ngừng, Nahoko Kojima đã thổi hồn mới cho Kirie, đưa nghệ thuật truyền thống Nhật Bản bước vào thế giới điêu khắc đương đại đầy cảm xúc và sống động. Ảnh: Nahoko Kojima tại Shiro Paper Cut Sculpture
3. Katsumi Hayakawa
Nghệ sĩ Kirie Katsumi Hayakawa tạo nên những thế giới thu nhỏ đầy mê hoặc qua các tác phẩm cắt giấy tinh xảo về cảnh quan kiến trúc. Từng tòa nhà, từng con đường trong thành phố giấy của anh đều được cắt thủ công và ghép lại tỉ mỉ, tạo nên một không gian đô thị dày đặc, sống động như thật.
Thế giới giấy của Katsumi Hayakawa có sức hút kỳ lạ, khiến người xem như lạc lối giữa những con phố chật chội, cảm nhận được sự chân thực và mật độ dày đặc của thành phố thu nhỏ. Quy mô và sự lặp lại trong thiết kế không chỉ phản ánh sự kiên nhẫn mà còn mở ra một góc nhìn sâu sắc về quá trình sáng tạo đầy thử thách của nghệ sĩ. Tác phẩm của anh không chỉ là nghệ thuật cắt giấy mà còn là hành trình khám phá không gian và ánh sáng, đưa người xem vào thế giới phức tạp trong tâm trí của nghệ sĩ.
Ảnh: Katsumi Hayakawa
Ảnh: Katsumi Hayakawa
4. Masayo Fukuda
Tháng 12/2018, giới nghệ thuật Kirie Nhật Bản bùng nổ khi tác phẩm Umidako của Masayo Fukuda hình một con bạch tuộc được cắt tỉ mỉ từ tờ giấy A2 được lan truyền mạnh mẽ trên mạng xã hội. Đó chỉ là một trong số các tác phẩm cắt giấy sinh động lấy cảm hứng từ thế giới động vật của nữ nghệ sĩ có hơn 25 năm kinh nghiệm. Các tác phẩm của Masayo được cắt khéo léo từ một tờ giấy trắng trơn, sau đó đặt trên nền đen để lộ những chi tiết phức tạp.
Umidako được xem là kiệt tác của cô trong năm 2018, mở ra kỳ vọng về nhiều tác phẩm Kirie đỉnh cao hơn trong tương lai. Ảnh: Masayo Fukuda
5. Yuken Teruya
Yuken Teruya khéo léo cắt và tái tạo những khu vườn giấy tinh tế từ các vật liệu tưởng chừng bỏ đi như báo chí hay túi mua sắm cao cấp. Tác phẩm của anh mang đến cảm giác vừa thân mật vừa phát triển mạnh mẽ, như một thế giới tự nhiên mọc lên từ những vật dụng hàng ngày. Tác phẩm của Yuken thể hiện sự tôn trọng của anh đối với vật liệu, nghề thủ công và môi trường.
Ảnh: Yuken Teruya
Tác phẩm của anh không chỉ là sự khéo léo thủ công mà còn là lời nhắc nhở tinh tế về mối quan hệ giữa con người, thiên nhiên và thế giới vật chất. Ảnh: Yuken Teruya
6. Kako Ueda
Sinh ra tại Tokyo vào những năm 1960 và hiện sống tại New York, Kako Ueda là một nghệ sĩ Kirie có phong cách độc đáo, kết hợp tinh tế giữa cắt giấy, collage và sơn để tạo nên những tác phẩm như dao động giữa tính hình tượng và trừu tượng. Cô chia sẻ: “Tôi thích những gì giấy cắt tạo ra – một vật thể không hoàn toàn 2D hay 3D, mà là một dạng tồn tại ở giữa.” Phong cách của Kako không theo quy tắc cố định mà hướng đến sự phức tạp về mặt thị giác, đẩy ranh giới truyền thống của Kirie qua các cách điệu và sự tự nhận thức trong từng tác phẩm. Tác phẩm của cô thể hiện sự khéo léo trong kỹ thuật, khám phá sâu sắc hình thức và không gian, mang đến cho người xem trải nghiệm thị giác ấn tượng và suy ngẫm.
Kako Ueda đã có nhiều triển lãm cá nhân và nhóm tại các phòng tranh danh tiếng như George Adams Gallery ở New York, đồng thời nhận được nhiều giải thưởng nghệ thuật uy tín.
Ảnh: Olympia
7. Shu Kubo
Shu Kubo, sinh năm 1951 tại Nhật Bản, là nghệ sĩ Kirie đương đại nổi bật với nền tảng kiến trúc và phong cách đa chất liệu. Trải qua biến cố động đất Kobe năm 1995, ông lấy cảm hứng từ truyền thống và thiên nhiên Nhật Bản để tạo nên bộ tác phẩm Across the Border, Japonism of Kirie, kết hợp giấy washi, sơn acrylic, vải và cát, mang đến chiều sâu và sức sống độc đáo cho nghệ thuật cắt giấy. Shu bắt đầu sự nghiệp từ năm 1977 với triển lãm đầu tay gây tiếng vang tại Nhật, sau đó mở rộng hoạt động sang Tây Ban Nha và nhiều quốc gia khác. Ông còn hợp tác với Japan Post và Asahi Beer, đồng thời tổ chức các buổi giao lưu văn hóa, hội thảo tại châu Âu, châu Á và Bắc Mỹ, góp phần lan tỏa Kirie ra toàn cầu.
Ảnh: Shu Kubo
Ảnh: Shu Kubo
8. Sachiko Abe
Sachiko Abe là nghệ sĩ trình diễn đa phương tiện, nổi tiếng với tác phẩm Cut Paper – một chiếc đầm trắng được tạo nên từ nhiều tờ giấy A4 cắt ghép tinh xảo. Với Abe. Quá trình cắt giấy giống như một hành động thiền định, một trải nghiệm tĩnh lặng và tập trung. Cô từng khám phá ra sức mạnh xoa dịu tinh thần của việc cắt giấy trong bệnh viện tâm thần. Cô chia sẻ rằng, mặc dù là việc mang tính cá nhân, cắt giấy là cách nghệ sĩ này xây dựng mối quan hệ với thế giới.
Buổi trình diễn của Sachiko Abe tại Liverpool Biennial 2010. Ảnh: Thierry Bal
Ảnh: Thierry Bal
Thực hiện: Vy Dương
Xem thêm:
Tượng gốm con giáp truyền thống mặc Âu phục
Cấu kiện trong kiến trúc gỗ truyền thống Việt Nam
Tranh trúc chỉ: Nét đẹp truyền thống trong ngôi nhà Việt hiện đại
