Tại sự kiện Chất lượng và giá trị từ thiết kế nội thất trong khuôn khổ Triển lãm Nội thất & Xây dựng Việt Nam 2025 (VIBE), Kiến trúc sư Lê Huy Trực đã chia sẻ những góc nhìn sâu sắc về chủ đề Thiết kế nội thất với DNA Việt – một trăn trở xuyên suốt hành trình nghề nghiệp của một nhà thiết kế dành trọn tâm huyết cho những công trình Việt.
Kiến trúc sư Lê Huy Trực tin rằng thiết kế nội thất là “dịch thuật nếp sống” – một cách chuyển tải lối sinh hoạt hằng ngày của người Việt vào không gian tự nhiên nhất. Thước đo giá trị thực sự của nội thất nằm ở tính tiện dụng và tần suất sử dụng, chứ không chỉ dừng lại ở vẻ đẹp bên ngoài.
“DNA Việt trong thiết kế nội thất trước hết đến từ chính dòng máu Việt Nam đang chảy trong huyết quản của các nhà thiết kế,” anh nhận định. Đây là lợi thế mà một nhà thiết kế nước ngoài khó có thể sở hữu khi làm việc tại Việt Nam. Dòng máu ấy phản ánh tính cách, tâm hồn, thói quen và cảm nhận của người Việt, giúp nhà thiết kế tạo ra những bản thiết kế mang đậm bản sắc và đáp ứng chân thực nhu cầu sinh hoạt của gia chủ.
Nền văn hóa bản địa Việt Nam giàu bản sắc và đa dạng. Ảnh: Tư liệu
Theo kiến trúc sư, bản sắc Việt Nam trong nội thất không đơn thuần là màu sắc, mảng khối hay hoa văn truyền thống, mà còn có thể phản ánh nếp sống, thói quen, vóc dáng và gu thẩm mỹ của người Việt trong thời đại mới. Anh đặc biệt trân trọng những thiết kế quan tâm đến thói quen sinh hoạt của chủ nhà, giải quyết các yếu tố truyền thống một cách tinh tế và hài hòa trong không gian hiện đại. Anh cho biết: “Có nhiều nét đặc trưng trong đời sống người Việt mà đôi khi làm chúng ta dễ nhầm lẫn với các nước Đông Á – Đông Nam Á khác. Tuy nhiên, nếu tìm hiểu kỹ hơn, chúng ta sẽ tìm thấy nhiều cảm hứng và cảm nhận rõ sự khác biệt.”
Hình ảnh hoa sen được tạo hình bằng kĩ thuật sơn mài trong một không gian nghỉ dưỡng sang trọng. Ảnh: Sea Stars Cruise Ha Long do TTT Architects thiết kế.
Những biểu tượng văn hóa truyền thống Việt Nam như như rồng, trống đồng Đông Sơn, đàn bầu, con nghê, hoa văn cung đình Nguyễn hay áo dài đều là sáng tạo mang dấu ấn riêng của người Việt. Dù ở nơi khác có thể có hình thức tương tự, nhưng tạo hình và cảm hứng Việt Nam vẫn có những nét khác biệt và độc đáo riêng. Hình ảnh một Việt Nam đương đại cũng không kém phần thú vị và nhiều màu sắc: cách pha cà phê phin, ẩm thực đường phố và văn hóa ngồi ghế thấp trong quán cóc, sự rối rắm đặc trưng của giao thông và dây điện, hay tinh thần lạc quan và thân thiện của người trẻ…
Đặc biệt, nền ẩm thực Việt Nam cũng mang đến những yêu cầu riêng cho thiết kế nội thất. Người Việt có thói quen tổ chức tiệc và sự kiện theo phong tục tại nhà như giỗ, đám tiệc, họp mặt. Từ việc nấu trong nồi lớn, mùi vị nồng nàn, đến nước chấm đa dạng – tất cả đều là những yếu tố mà nhà thiết kế cần quan tâm khi nghĩ về gian bếp, bàn ăn, hệ thống hút mùi, vật liệu chống thấm và kích thước phù hợp với văn hóa ẩm thực đặc trưng này. “Đó chỉ là một vài ví dụ trong vô vàn điều hay khi chúng ta đề cập đến yếu tố Việt Nam trong thiết kế nội thất,” anh nhận định.
Việt hóa thiết kế thông qua tỷ lệ, công năng và chất cảm phù hợp với nếp sống người Việt. Ảnh: Tư liệu.
Một ví dụ điển hình về công trình mang DNA Việt mà anh nhắc đến là chuỗi khách sạn thuận ích Sojo do TTT Architects thiết kế năm 2021 (một mô hình thông minh tập trung vào trải nghiệm tiện nghi và chất lượng dịch vụ thiết yếu). Bên cạnh những tiện nghi hiện đại, nhiều yếu tố Việt Nam được khéo léo lồng ghép vào trong không gian: từ cách bố trí giường ngủ kê sát vách theo thói quen truyền thống, không gian chia sẻ mang hơi ấm gia đình, cho đến các món đồ nội thất lấy cảm hứng từ làng nghề và văn hóa địa phương. Thậm chí, tiếng Việt cũng trở thành nguồn cảm hứng thiết kế với sự xuất hiện của từ “Ơi” hay các dấu thanh sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng cũng được thể hiện trong nội thất.
Các chi tiết nội thất của Sojo Hotel lấy cảm hứng từ tiếng Việt. Ảnh: TTT Corporation
“Với vai trò của một nhà thiết kế, tôi nghĩ chúng ta chỉ cần khai thác yếu tố Việt trong chính mỗi bản thân, biến tình yêu với non sông và văn hóa thành ngôn ngữ nội thất,” kiến trúc sư chia sẻ một cách tâm huyết. “Hãy trau dồi kiến thức về văn hóa vật thể Việt Nam để hiểu hơn, yêu hơn, tránh những nhầm lẫn với các nước bạn. Chúng ta cũng nên bỏ đi sự tự ti không đáng có của một nền nội thất còn non trẻ. Đất nước đang thay đổi từng ngày, và những nhà thiết kế nội thất Việt Nam cũng vậy.”
Kiến trúc sư Lê Huy Trực hiện là Giám đốc Thiết kế kiêm Phó Tổng Giám đốc văn phòng TTT Corporation, với gần 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực kiến trúc và thiết kế nội thất. Anh từng được vinh danh là Kiến trúc sư trẻ tiêu biểu và có nhiều công trình đoạt Giải thưởng Kiến trúc Quốc gia. Là thành viên hoạt động tích cực trong Hội Nội thất Việt Nam, anh thường xuyên chia sẻ chuyên môn trên các diễn đàn nghề nghiệp và tạp chí chuyên ngành.
Thực hiện: Dương Đoàn
Xem thêm
Những kiến trúc sư nữ góp phần định hình kiến trúc Việt Nam đương đại
