Chuyên gia liên ngành Alkesh Parmar – người sáng lập Studio Arp đã giới thiệu dự án nghệ thuật Citrus Sinensis gồm đèn thả, đồ gia dụng và đồ trang trí tại Hội chợ Material Matters trong London Design Festival, sử dụng chất liệu bền vững mới có kết cấu tương tự như da làm bằng vỏ cam tái chế. Không chỉ thúc đẩy tính bền vững của ngành công nghiệp thiết kế bằng cách tối ưu hóa nguồn tài nguyên thiên nhiên, các thiết kế còn góp phần bảo tồn nghề thủ công truyền thống thông qua việc tìm kiếm và kết hợp nghệ nhân thuộc nhiều thế hệ.
Ảnh: Stone Stuart
Ngay từ tên gọi của dự án – Citrus Sinensis, đã thể hiện cảm hứng chủ đạo đến từ loài cam quýt ngọt được tìm thấy lần đầu tiên ở một ngọn đồi thấp dưới chân núi Himalaya. Chúng mang các đặc điểm lai tạo hoàn hảo giữa quýt và bưởi, hình thành nên những giống cam ngon ngọt, mọng nước rất được ưa chuộng như cam Valencia, cam đỏ và cam rốn.
Ảnh: Stone Stuart
Thống kê của World Citrus Organization ước tính rằng có khoảng 50 triệu tấn cam được thu hoạch hàng năm. Điều đó có nghĩa là hàng triệu quả cam được tiêu thụ mỗi ngày ngày trên toàn cầu với hơn 90% số đó được bóc vỏ và ép thành nước. Tuy nhiên, vỏ cam thường bị xem là rác thải và hầu hết mọi người sẽ vứt bỏ chúng mà không suy nghĩ gì thêm. Ngoại trừ việc thỉnh thoảng giữ lại và ủ thành phân bón hữu cơ hay sử dụng để nấu ăn, rõ ràng, con người vẫn chưa khai thác được hết tiềm năng của nguồn nguyên liệu tự nhiên dồi dào này ở quy mô lớn. Sự sáng tạo bứt phá và có phần không tưởng của Alkesh Parmar trong Citrus Sinensis là một trong những giải pháp.
Ảnh: Studio Arp
Thông qua một hành trình dài thu thập, nghiên cứu và không ngừng cải tiến vật liệu, Alkesh đã nắm bắt được giai đoạn quan trọng nhất của quy trình sản xuất, đó là kết cấu mềm dẻo như da trước khi vỏ cam khô. Đội ngũ nghệ nhân tiến hành làm phẳng, cắt và khâu vỏ cam lại để tạo thành một loại vải đặc biệt. Sau đó, những tấm chất liệu này sẽ được ép và cuộn để tạo vẻ ngoài đồng nhất. Chất lượng của vải có thể thay đổi tùy thuộc vào loại cam và môi trường sinh trưởng của chúng, giúp tăng khả năng thích ứng và mở rộng quy mô sản xuất ở nhiều địa phương khác nhau, nhấn mạnh tiềm năng của vật liệu bản địa.
Ảnh: Studio Arp
Ảnh: Studio Arp
Ảnh: Stone Stuart
Ảnh: Studio Arp
Điểm nhấn của loại vải này nằm ở hệ thống hoa văn độc đáo không lặp lại, là kết quả của sự không nhất quán tự nhiên trong vỏ cam. Khi được sử dụng để chế tạo thành chụp đèn của thiết kế “A Peel Skin”, lớp vải khâu hữu cơ giúp tạo ra nguồn sáng đa chiều ấm áp độc nhất.
Ảnh: Stone Stuart
Ảnh: Stone Stuart
Ngoài mang đến vật liệu bền vững mới mẻ, ý nghĩa thật sự của dự án Citrus sinensis được thể hiện qua cách mà đội ngũ sáng tạo cố gắng tái chế một thứ tưởng chừng như vô dụng. Khi xem xét về tính bền vững, chúng ta thường nghĩ đến tất cả những điều không nên làm, chẳng hạn như không nên sử dụng nhựa dùng một lần, không thúc đẩy cơn sốt thời trang nhanh…, nhưng hiếm khi chúng ta xem xét tiềm năng tạo ra giải pháp của các nguồn tài nguyên thiên nhiên có sẵn. Những sản phẩm độc đáo làm từ vỏ cam này của Studio Arp đã phá vỡ các quy ước thiết kế cứng nhắc, mang đến sự đột phá cho một ngành công nghiệp đang dần bị chuẩn hóa và hạn chế.
Ảnh: Stone Stuart
Thực hiện: Thùy Như
Xem thêm:
