Trong khuôn khổ hội chợ nghệ thuật Frieze London 2025, nhà đấu giá Christie’s tổ chức một cuộc triển lãm và đấu giá đặc biệt các ngôi nhà và sản phẩm cho chim mang tên Architects for the Birds – một sáng kiến do kiến trúc sư Norman Foster cùng nhà từ thiện người Ireland Marie Donnelly khởi xướng, nhằm gây quỹ cho Quỹ Tessa Jowell. Tổ chức này tập trung cải thiện việc điều trị và chăm sóc bệnh nhân ung thư não trong hệ thống y tế quốc gia Anh (NHS).
Mười kiến trúc sư và văn phòng kiến trúc hàng đầu thế giới đã tham gia, bao gồm: Norman Foster, Renzo Piano, David Chipperfield, Grafton Architects, Sou Fujimoto, Lina Ghotmeh, Jacques Herzog, Frida Escobedo, Farshid Moussavi và Kazuyo Sejima. Họ được mời thiết kế những ngôi nhà chim, máng ăn và bể tắm chim. Trong dự án này, mỗi tác phẩm mang một cách tiếp cận riêng, vừa có tính chức năng vừa gợi mở những suy ngẫm về thiên nhiên, sự chăm sóc và niềm hy vọng. Các tác phẩm sẽ được trưng bày tại Christie’s King Street vào tháng 10 năm 2025 trước khi đưa ra đấu giá gây quỹ.
Tác phẩm For the birds của Norman Foster. Ảnh: Michael Bodiam
Norman Foster giới thiệu một bộ máng ăn và bể tắm chim màu xanh lục đậm, được tạo hình từ những chiếc nón nhôm quay. Thiết kế này từng xuất hiện tại Milan Design Week 2025 với hai khoang riêng biệt chứa các loại thức ăn khác nhau để thu hút nhiều loài chim. Ông giải thích rằng sự đa dạng sinh học là yếu tố thiết yếu cho các quá trình duy trì sự sống trên Trái đất bao gồm cả con người. Trong hệ sinh thái, chim chóc đảm nhiệm nhiều vai trò khác nhau từ săn mồi, thụ phấn, dọn dẹp, phát tán hạt giống cho đến kỹ sư môi trường.
Tác phẩm Bird Station của Frida Escobedo. Ảnh: Christie’s
Norman nhấn mạnh thêm việc có nhiều lý do để khuyến khích việc thiết kế những công trình dành cho chim ngoài niềm vui đơn thuần khi được chia sẻ thế giới với những người bạn nhỏ có cánh. Sự kết nối với thiên nhiên có tác dụng tích cực đối với sức khỏe thể chất lẫn tinh thần của chúng ta. Ông cũng dẫn lại một nghiên cứu tại Đại học Khoa học Đời sống Na Uy (NMBU), nơi các nhà nghiên cứu cho rằng, dù bạn sống trong một công trình tối giản, không có yếu tố thân thiện với các loài chim, bạn vẫn có thể treo lên vài thiết kế nhà chim hiện đại xung quanh môi trường sống của mình.
Trái: Thiết kế của Renzo Piano. Ảnh: Renzo Piano Building Workshop. Phải: Tác phẩm Éanlann của Grafton Architects. Ảnh: Christie’s
Đúng với tinh thần đề bài mở, mỗi công trình thu nhỏ vừa mang đậm dấu ấn phong cách riêng vừa trở thành thử nghiệm kiến trúc ở tỉ lệ thân mật hơn. Studio Grafton Architects mang đến một cấu trúc bằng đồng và đồng thau có thể xoay chuyển, gợi sự tinh nghịch và linh hoạt. Renzo Piano thì chọn một giải pháp giàu tính tiện dụng: những chiếc đèn lồng đỏ vàng cung cấp thức ăn, nước uống và nơi trú ẩn cho chim quanh năm. Kazuyo Sejima thiết kế một bể tắm nhỏ có thể gắn trực tiếp lên cành cây, vừa duyên dáng vừa gọn nhẹ.
Tác phẩm Tori no Ie của Kazuyo Sejima. Ảnh: Christie’s
Jacques Herzog lại khai thác tính tái sử dụng khi xếp chồng những vật dụng nhà bếp thành một công trình độc đáo tạo ra không gian cho chim ăn và tắm. Ngoài ra, các tác phẩm còn lại của Lina Ghotmeh, Frida Escobedo, Sou Fujimoto và Farshid Moussavi sẽ được công bố toàn bộ khi triển lãm chính thức mở cửa.
Tác phẩm Utensils của Jacques Herzog. Ảnh: Herzog & de Meuron
Dự án không chỉ dừng ở việc gây quỹ, mà còn mở rộng ý niệm về kiến trúc. Bà Giovanna Bertazzoni, chủ tịch nhà đấu giá Christie’s khu vực châu Âu, chia sẻ: “Chúng tôi rất vinh dự được tổ chức Architects for the Birds tại Christie’s, một dự án kết nối sáng tạo, sự quan tâm và mục đích chung. Mỗi tác phẩm được thiết kế bởi một trong những gương mặt hàng đầu của kiến trúc đương đại đều mang đến một cách diễn giải độc đáo và xúc động về ý nghĩa của việc kiến tạo sự chăm sóc thông qua kiến trúc.”
Architects for the Birds đã phần nào phản ánh vai trò của kiến trúc bền vững với thiên nhiên. Thiết kế nhà chim hiện đại giúp nuôi dưỡng sự sống, gắn kết con người với thiên nhiên và biến sáng tạo thành một hành động nhân văn.
Tổng hợp: Vy Dương
Xem thêm
Thiết kế nhà chim độc đáo lấy cảm hứng từ văn hóa đại chúng
Sara Martinsen và giấc mơ xanh trong nhà khách thuần thực vật bản địa Đan Mạch
