Vẻ đẹp tươi tắn của các loại cây leo luôn có khả năng biến đổi không gian một cách diệu kỳ. Trong đó, nổi bật nhất là cây thường xuân với nét quyến rũ cổ điển, tán lá rộng vừa phải và khả năng sinh trưởng mạnh mẽ, là loài cây trang trí chủ lực tại nhiều khu vườn trên khắp thế giới.
Ảnh: Viktor Forgacs
Vẻ đẹp mãi xanh
Cây thường xuân, tên khoa học: Hedera helix, là một loại cây leo được ưa chuộng bởi khả năng sinh trưởng nhanh, bao phủ toàn bộ bề mặt tường, hàng rào, mặt đất với các tán lá xanh tươi. Loại cây này có hai giai đoạn tăng trưởng chính. Khi còn non, nó hấp thụ chất dinh dưỡng và bám vào các bề mặt thông qua hệ thống rễ nhỏ mọc dọc theo thân cây. Sau khoảng 10 năm, cây sẽ trưởng thành với hình dạng lá thay đổi, ít thùy hơn và nhánh phân bổ mang tính bụi rậm hơn. Cây thường xuân nở hoa màu vàng xanh vào mùa thu và kết quả mọng đen từ mùa đông trở đi.
Hoa của cây thường xuân. Ảnh: Roger Toledo
Quả mọng của cây trưởng thành. Ảnh: Ben Lee
Đặc tính giữ lá quanh năm thay vì rụng hết trong một mùa cụ thể là điều khiến loài cây này có tên gọi “thường xuân”. Theo nhiều nghiên cứu, tán lá của cây là kết quả của sự thích nghi tiến hóa với môi trường, cho phép nó phát triển mạnh trong điều kiện tự nhiên biến động, duy trì lợi thế cạnh tranh so với các loài khác. Cụ thể, bằng cách giữ lại lá quanh năm, cây thường xuân có thể quang hợp, hấp thụ và dự trữ chất dinh dưỡng liên tục, giúp bảo tồn tài nguyên và năng lượng cần thiết để tạo ra lá mới mỗi mùa.
Ảnh: Drew Dempsey
Đây cũng là loại cây thân thiện và có một quan hệ cộng sinh với các loài động vật. Những bông hoa của cây trưởng thành cung cấp nguồn mật hoa và phấn hoa muộn cho côn trùng, trong khi quả mọng của cây thường xuân có hàm lượng calo cao, là thức ăn ưa thích của các loài chim vào cuối mùa đông. Cây cũng cung cấp nơi trú ẩn cho chim, dơi và động vật có vú nhỏ trong điều kiện hoang dã.
Cách trồng và chăm sóc cây thường xuân
Nhìn chung, trồng và chăm sóc cây thường xuân tương đối đơn giản bởi loại cây đa năng này có thể sinh trưởng trên bất kỳ mảnh đất nào, lại không cần cắt tỉa thường xuyên. Tuy nhiên, để cây mang vẻ đẹp xanh tốt nhất, bạn có thể tham khảo một vài lưu ý dưới đây.
Thứ nhất, về điều kiện ánh sáng, dù cây thường xuân có khả năng chống chịu tốt với ánh nắng và sức nóng nhưng đây vẫn là loại cây ưa bóng râm nên bạn cần lưu ý khi lựa chọn vị trí trồng cây. Nếu tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời quá lâu tán lá có thể bị cháy sém hoặc mất đi màu xanh tươi.
Ảnh: Anita Austvika
Thứ hai, về đất trồng, rễ cây thường xuân dễ bị úng nên chỉ phù hợp với đất thoát nước tốt. Nó có thể phát triển trên nhiều loại đất nghèo dinh dưỡng như: đất mùn, cát hoặc đất sét, nhưng khả năng thoát nước điều kiện tiên quyết. Vậy nên, nếu bạn muốn trồng cây thường xuân trong chậu, hãy chừa khoảng trống vừa đủ để rễ cây lan rộng và đảm bảo chậu có lỗ thoát nước.
Ảnh: Tư liệu
Thứ ba, về chu kỳ tưới nước và bón phân, cây thường xuân chỉ cần được tưới khi lớp đất trên cùng đã khô. Sau đó, trong mùa sinh trưởng (từ xuân đến đầu thu), bạn nên dùng phân bón lỏng để chăm sóc cây sau mỗi 4 – 6 tuần, giúp thân, rễ tăng trưởng ổn định và mạnh khỏe.
Cuối cùng, bạn nên dành thời gian cắt tỉa cây định kỳ để kiểm soát sự tăng trưởng và giúp các tán lá trở nên gọn gàng hơn, ngăn chặn tình trạng xâm lấn sang loài khác. Nếu muốn cây có hình dáng đẹp, bạn sẽ cần vài biện pháp hỗ trợ và huấn luyện nó trong giai đoạn leo giàn hoặc tường, ví dụ như: dùng kẽm định hình hoặc uốn cây thường xuyên.
Ảnh: Anela
Ảnh: Plantquility
Các vấn đề thường gặp với cây thường xuân và lưu ý khi chăm sóc
Những bệnh lý xảy ra ở cây thường xuân dễ giải quyết hơn những loài cây khác. Đầu tiên, có thể kể đến đốm lá đen xuất hiện do nhiễm vi khuẩn hoặc nấm. Chúng không ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của cây, bạn chỉ cần loại bỏ những chiếc lá bị ảnh hưởng và tránh làm ướt tán cây khi tưới nước.
Đầu lá chuyển màu nâu cũng là một trong những tình trạng hư tổn phổ biến, biểu hiện cho thấy khu vực xung quanh cây đang quá ấm hoặc không khí quá khô, hãy di chuyển cây đến nơi thoáng mát hoặc trang bị máy tạo độ ẩm.
Ảnh: Pawel Czerwinski
Nhựa của cây thường xuân có độc tính nhẹ và có thể gây kích ứng da, nếu vô tình nuốt phải sẽ gây cảm giác khó chịu cho dạ dày. Vì vậy, bạn cần mang găng tay khi chăm sóc loài cây này và tránh để nhựa cây tiếp xúc với các bộ phận dễ tổn thương như: miệng, mắt hay vết thương hở.
Cây thường xuân trưởng thành có sức sống mạnh mẽ và thân cứng cáp. Nếu muốn loại bỏ nó, bạn nên thực hiện vào giữa mùa xuân bởi khi đó thân cây sẽ mềm ra để tiếp tục lây lan và sinh trưởng. Hoặc không, bạn có thể cắt bỏ thân chính để cây chết tự nhiên trong vòng 7 ngày, sau đó nhẹ nhàng kéo cây ra khỏi tường. Đừng sử dụng thuốc diệt cỏ để loại bỏ cây thường xuân bởi bề mặt lá bóng loáng cho phép nó ngăn cản sự xâm nhập của các hóa chất.
Ảnh: Georgi Kalaydzhiev
Thực hiện: Thùy Như | Theo: Gardeners World
Xem thêm:
Dương xỉ: Điểm nhấn nhiệt đới cho ngôi nhà hiện đại
