Nỗ lực đưa kỹ thuật nhuộm vải truyền thống Việt Nam ra thế giới
Cuộc hành trình sáng tạo cùng NTK Vũ Thảo thông qua VAWAA kéo dài sáu ngày tại vùng núi Cao Bằng hiểm trở và thơ mộng – một làng nghề thủ công ở phía Bắc. Tại đây, bạn sẽ được tham gia vào tất cả các công đoạn tạo nên một sản phẩm vải thủ công hoàn toàn tự nhiên, dưới sự hướng dẫn tận tình của NTK và các nghệ nhân lành nghề. Từ giai đoạn thu hoạch các nguyên liệu như cây chàm, bông vải, trà xanh đến kỹ thuật dệt vải truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số, hay nghệ thuật nhuộm vải tự nhiên vô cùng đặc sắc sẽ mang đến cho bạn một chuyến du lịch kết hợp học thuật không thể nào quên. Mọi yếu tố tạo nên một bộ trang phục từ tổng thể đến chi tiết đều được NTK chăm chút vô cùng tỉ mỉ. Hành trình VAWAA khác với những buổi workshop thông thường chỉ kéo dài từ 2 – 3 giờ. Tại đây, các vị khách sẽ đồng hành liên tục cùng các nghệ nhân trong quá trình làm việc chuyên nghiệp của họ, nhằm cho ra đời một sản phẩm thời trang bền vững hoàn chỉnh.
Ảnh NVCC.
Bên cạnh kỹ năng sáng tạo, bạn còn có cơ hội lắng nghe NTK Vũ Thảo chia sẻ về những kinh nghiệm bổ ích trong hoạt động nghệ thuật của mình, hay đơn giản hơn là cùng chuyện trò về cuộc sống. Hành trình cũng là dịp để người tham dự nhìn ngắm cảnh sắc núi non hùng vĩ tại Việt Nam, len lỏi đến từng ngõ ngách trong lối sống của người dân bản địa, từ đó hiểu hơn về một phần văn hóa đậm đà bản sắc địa phương.
Những sản phẩm thời trang bền vững được tạo ra từ những nguyên liệu màu sắc thiên nhiên và thân thiện với môi trường
Qua hành trình đầy thử thách này, có thể thấy được sự kiên trì và niềm đam mê của NTK Vũ Thảo với thời trang bền vững, thân thiện với môi trường. Cô không chỉ hiểu rõ được tác động tiêu cực của quy trình thời trang công nghiệp đối với môi trường, mà còn ý thức được tầm quan trọng của việc gìn giữ bản sắc văn hóa truyền thống của những dân tộc anh em trên khắp đất nước Việt Nam.
Nhân duyên nào khiến chị biết đến và tham gia tổ chức VAWAA?
Đó là một buổi chiều cuối Đông 2015, tôi nhận được lời nhắn của một người bạn là giám tuyển nghệ thuật ở Hà Nội có nhã ý giới thiệu tôi với một NTK sản phẩm cao cấp từ New York, Mỹ – Geetika Agrawal. Lúc ấy Geetika đang trên chuyến hành trình đi tìm các nghệ sĩ, NTK, nghệ nhân địa phương trên khắp thế giới để xây dựng mạng lưới hợp tác cho một kênh học tập sáng tạo của chị ấy mang tên Vacation With An Artist (VAWAA). Ngay hôm sau chị ấy cùng bạn đồng hành đã ghé thăm xưởng thiết kế tại nhà tôi và ở lại đến tận chập tối. Chúng tôi say sưa nói chuyện thiết kế, chất liệu và vải vóc. Chị ấy đề nghị hợp tác luôn và tôi cũng chẳng chần chừ.
Các công đoạn phức tạp trong quá trình nhuộm tự nhiên luôn được kiểm soát và quản lý chặt chẽ. Các nghệ nhân đặt tất cả tâm huyết của mình vào mỗi sản phẩm, với mục đích tạo nên những bộ trang phục thời trang bền vững chất lượng nhất, đẹp mắt nhất.
Mục tiêu chị hướng đến khi tham gia hành trình VAWAA là gì?
Khả năng kết nối với cộng đồng sáng tạo toàn cầu. Tôn vinh mối quan hệ giữa thủ công và thiết kế hiện đại. Giới thiệu, bảo tồn văn hóa địa phương thông qua giáo dục đào tạo du lịch bền vững. Tôi nghĩ yếu tố “một nhân vật, một nơi chốn, một kỹ năng” đích danh cho hành trình du lịch học tập sẽ tạo được độ tập trung cao hơn, khả năng tích lũy sâu hơn rất nhiều so với kiểu du lịch phổ thông khác. Chưa kể đến những tác động tiêu cực của du lịch đại trà. Gần như tất cả những “nhà du lịch văn hóa” đã trải nghiệm với tôi đều trở thành những khán giả nhiệt thành cho các thiết kế của Kilomet 109, vì có lẽ họ đã tận mắt chứng kiến quy trình làm chất liệu từ lúc gieo hạt đến khi thu hái, se sợi, dệt vải và nhuộm tự nhiên. Họ cũng tận tay tham gia vào từng quy trình nên có những cảm nhận rất sâu. Cuối cùng, những tình bạn đẹp nảy nở từ đây.
Những sản phẩm thời trang bền vững được tạo ra từ những nguyên liệu thiên nhiên, không gây hại với môi trường và đặc biệt là có thể tái chế.
Nét đẹp mộc mạc của đôi bàn tay người nghệ nhân nhuốm màu xanh của chàm. Sự thành thạo của các nghệ nhân thể hiện qua các lớp sắc độ màu biến chuyển khác nhau trên từng thớ vải, tạo nên một vẻ đẹp rất đặc trưng mang hơi thở truyền thống.
Điều gì làm chị phấn khởi, hứng thú nhất cũng như điều gì mang đến nhiều khó khăn nhất trong hành trình của mình?
Họ hầu hết là những người tôi chưa bao giờ gặp mặt và xuất thân từ nhiều lĩnh vực, đến từ nhiều nền văn hóa khác nhau trên thế giới. Sự đa sắc tộc, đa văn hóa thật thú vị, tuy nhiên đó cũng là thách thức khi một số họ chỉ sang Việt Nam để thực hiện kỳ nghỉ cùng tôi rồi lập tức trở về. Không hề dễ dàng cho cả hai bên có thể bắt được nhịp trong thời gian ít ỏi. Những cú sốc văn hóa, lệch múi giờ, bất đồng ngôn ngữ… là điều không tránh khỏi. Một phần du khách nhìn nhận hành trình như một sự lột xác cho cuộc đời họ, một sự rẽ ngang đầy ngẫu hứng trên con đường nghề nghiệp bằng phẳng mà họ đã theo đuổi quá lâu nhưng không tìm được sự hứng thú cũng như đam mê để tiếp tục duy trì.
Các công đoạn phức tạp trong quá trình nhuộm tự nhiên luôn được kiểm soát và quản lý chặt chẽ. Các nghệ nhân đặt tất cả tâm huyết của mình vào mỗi sản phẩm, với mục đích tạo nên những bộ trang phục thời trang bền vững chất lượng nhất, đẹp mắt nhất.
Bài: Hồng Phúc. Ảnh: NV CC
Xem thêm:
Vẽ về Hát Bội- khi những người trẻ tài năng phục dựng nghệ thuật truyền thống